مری، روده ها، دهان و معده اجزا تشکیل دهنده دستگاه گوارش هستند. وظایف اصلی دستگاه گوارش پردازش غذا، جذب مواد مغذی، تنظیم سیستم ایمنی، و ایجاد تعادل در ترکیب باکتری های دستگاه گوارش است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "پاور آو پازیتیویتی"، پژوهش های طولانی مدت مشکلات دستگاه گوارش مانند سندرم روده نشت پذیر را با تعدادی از مشکلات سلامت، از آلرژی ها تا آرتریت روماتوئید، پیوند داده اند. امروزه، بیشتر کارشناسان در جامعه پزشکی این موضوع را تایید می کنند که عملکرد درست دستگاه گوارش تاثیر قابل توجهی بر سلامت کلی و بهزیستی انسان دارد. این اجماع کلی به درک کامل‌تر از سیستم میکروبی انسان یا میکروبیوم منجر شده است.
میکروب ها در جوامع تعامل دارند و به محیط زیست اطراف خود واکنش نشان می دهند. همانند ارگانیسم های ساکن زیست بوم های کره زمین، جمعیت های میکروبی ما با تغییرات محیط زیست خود تغییر می کنند و دستکاری این تعاملات ممکن است به پزشکان در درک و مدیریت بیماری ها کمک کند.
دستگاه گوارش ما حاوی مقدار نامتناسبی از میکروب ها است و آنها برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا مانند باکتری ها و ویروس ها ضروری هستند. بر همین اساس، حفظ سلامت دستگاه گوارش یکی از بهترین روش ها برای حفظ سلامت ذهن و جسم است. در ادامه با برخی از نشانه های دستگاه گوارش ناسالم بیشتر آشنا می شویم.
شاید در نگاه نخست پیوند بین دستگاه گوارش و احساسات عجیب به نظر برسد. اما آیا می دانستید که 70 درصد از سروتونین بدن شما در دستگاه گوارش یافت می شود؟ سطوح پایین سروتونین با خلق و خوی ناپایدار، افسردگی، و عملکردهای فیزیولوژیکی مانند گوارش، خوردن و خوابیدن پیوند خورده است.
لپتین و گرلین پروتئین هایی هستند که عملکردی مشابه با هورمون هایی دارند که اشتها را تثبیت می کنند و باکتری های دستگاه گوارش مقدار قابل توجهی از آنها را ترشح می کنند. این پروتئین ها بر هوس های غذایی ما تاثیرگذار هستند. بر همین اساس، اگر علاقه عجیبی به مصرف مواد غذایی حاوی قند فراوان دارید، باکتری ها با این نوع ماده ناسالم سازگار شده اند. در نتیجه، دستگاه گوارش شما دوز قند روزانه خود را طلب می کند. اصلاح مشکلات دستگاه گوارش می تواند باکتری هایی که موجب هوس های قندی می شوند را محدود سازد.
در مطالعه ای که در نشریه Endocrinology Connections منتشر شد، سه دانشمند روس ارتباط بین میکروب های روده بزرگ و ابتلا و پتانسیل ابتلا به دیابت نوع 2 را نشان دادند.
برخی باکتری های دستگاه گوارش یک واکنش ایمنی را تحریک می کنند که موجب التهاب در تمام بدن، از جمله کبد و سلول های چربی می شود، که می تواند بر سوخت و ساز کلی و حساسیت کبد تاثیرگذار باشد.
راش های پوستی و بیماری پوستی مزمن اگزما ممکن است نشان دهنده مشکلی در دستگاه گوارش، به ویژه عدم تعادل در باکتری های خوب باشند. سندرم روده نشت پذیر، بیماری که غذاهای اضافی به جای گوارش در روده از آن خارج می شوند، می تواند موجب شکل گیری التهاب در بدن و سرکوب سیستم ایمنی شود.
التهاب روی سطح پوست هر چه بیشتر آشکار می شود.
مشکلات دستگاه گوارش حاد مانند نفخ، اسهال، و تولید گاز می توانند نشان دهنده عدم تعادل در باکتری های دستگاه گوارش باشند. اجابت مزاج نامنظم یا تولید بیش از اندازه گاز ممکن است نشان دهنده سطوح پایین اسید معده باشند که بر توانایی تجزیه مواد غذایی تاثیرگذار است.
سندرم روده نشت پذیر و عدم تحمل گلوتن اغلب به عنوان کاتالیزوری برای بیماری های خودایمنی عمل می کنند. مشکلات دستگاه گوارش می توانند به بیماری های حاد و مزمن منجر شوند.
به گفته دکتر آلسیو فاسانو، زیست شناس مخاطی، شواهدی در حال رشد وجود دارند که نشان می دهند افزایش نفوذپذیری روده نقشی بیماری‌زا در بیماری های مختلف خود ایمنی از جمله بیماری سلیاک و دیابت نوع 1 دارد.
نمونه های عدم تحمل غذایی (به عنوان مثال، عدم تحمل لاکتوز) تقریبا همیشه محصول جانبی سندرم روده نشت پذیر هستند. فرد مبتلا به سندرم روده نشت پذیر توانایی گوارش کامل غذا را ندارد. در همین راستا، غذا به جای آن که در روده باقی بماند و گوارش شود، وارد جریان خون می شود. هنگامی که غذا از روده فرار می کند، بدن آن را به عنوان یک عامل تهدیدکننده در نظر می گیرد و واکنش ایمنی را آغاز می کند. ابتلا یا وخیم‌تر شدن آلرژی های غذایی و حساسیت ناگهانی به برخی مواد غذایی خاص ممکن است نشان دهنده مشکلی در دستگاه گوارش باشند.
عدم تعادل میکروبی در روده می تواند به بخش های دیگر بدن از جمله دهان منتقل شود، که در این شرایط بوی بد دهان یا نفس بدبو شکل می گیرد. عدم تعادل یا نوسانات در جمیعت میکروبی دستگاه گوارش، بدن را بیش از پیش مستعد ابتلا به بیماری هایی می کند که نفس بدبو را موجب می شود، که از آن جمله می توان به بیماری کلیوی یا دیابت اشاره کرد.
دشواری در به خواب رفتن و بی خوابی نشان دهنده برخی عدم تعادل های شیمیایی در مغز هستند. همان گونه که پیش‌تر اشاره شد، دستگاه گوارش ما حفظ و تنظیم سروتونین را انجام می دهد که یک انتقال دهنده عصبی ضروری برای تحریک و تنظیم الگوهای خواب است. هنگامی که سطوح سروتونین نامتعادل یا کم است این شرایط می تواند به بی خوابی یا دشواری در به خواب رفتن منجر شود.
برخی باکتری های دستگاه گوارش کاهش وزن را تحریک می کنند که از نوع خوب نیست. به عنوان مثال، مقادیر بیش از حد میکروب ها در روده کوچک می تواند در جذب چربی، مواد معدنی و ویتامین ها اختلال ایجاد کند.
در مقابل، برخی باکتری های دستگاه گوارش افزایش وزن را از طریق دریافت کالری بیشتر از غذا موجب می شوند. تجربه تغییرات غیر قابل توضیح وزن برای فردی که مشکل دستگاه گوارش دارد، چندان غیر معمول نیست.