رشد نسبتا قابل توجه گردشگران ورودی به کشور و تغییرات فضای عمومی بین المللی نسبت به ایران و در نتیجه افزایش تمایل به سفر به ایران باعث گردیده تا عده زیادی از کار آفرینان و سرمایه گذاران تمایل به ورود به این حوزه جذاب اقتصادی را داشته باشند.
عده ای نیز فعالیتشان را شروع کرده اند، اما ورود شتاب زده و بدون اطلاعات و نگاه به چشم انداز فریبنده صنعت گردشگری، بدون توجه به مشکلات و سختی های مسیر باعث ناکامی برخی از آنها در رسیدن به اهدافشان گردیده و نه تنها شکست در کسب و کار را به دنبال داشته بلکه به کل حوزه گردشگری کشور نیز ضربه زده است.
اما چه باید کرد که این صنعت نوپای کشور از این مشکلات بدور باشد و کسانی که وارد حوزه گردشگری می شوند و توان و سرمایه خود را در این حیطه به کار می گیرند از صحنه خارج نشوند. بتوانند کسب و کار خود را توسعه بدهند و ماندگار شوند.
برای بقا در این حوزه چه تدابیری لازم است. برای پاسخ به این سوالات با شهین سپهری نور مدیر مرکز آموزش های تخصصی مدیریت کسب و کارهای گردشگری بهار به گفتگو نشسته ایم.
لازم به ذکر است مرکز آموزش تخصصی مدیریت کسب و کارهای گردشگری موسسه آموزش عالی بهار در حال حاضر نخستین و تنها مجموعه ای است که به صورت تخصصی دوره های مدیریتی در حوزه گردشگری(MBA و DBA تخصصی گردشگری) را برگزار می کند. علاوه بر آن با دانشگاههای بین المللی در این خصوص همکاری و مشارکت دارد. با خانم دکتر شهین سپهری در این باره به گفت و گو نشسته ایم:
*به نظر شما چرا علیرغم استقبال عمومی به حوزه گردشگری و ورود افراد و سرمایه ها به این حوزه متاسفانه با ریزش ها و خروج هایی نیز مواجهیم و کار آفرینان این حوزه نمی توانند کسب و کار خود را رونق داده و در این صنعت ماندگار شوند؟ مانند هر صنعت دیگر ایجاد یک کسب و کار و ماندگاری به عوامل متعددی وابسته است عواملی مانند سرمایه، منابع انسانی، تکنولوژی و ... اما آنچه باعث عملکرد مطلوب می شود دانش بهره برداری و کنترل این عوامل و منابع در کنار هم است، بدون داشتن اطلاعات و دانش مدیریتی لازم مجبور خواهیم بود در شرایط مختلف دست به تجربیاتی بزنیم که الزاما همه آنها موفقیت آمیز نبوده و منجر به شکست می‌شود برخی از این شکست ها بسیار پر هزینه بوده و باعث نابودی کسب و کار می شود. در گردشگری هم این مساله صادق است.
*تا چه حد آموزشهای گردشگری می تواند باعث حل این مسئله شود؟ قلب تپنده صنعت گردشگری، منابع انسانی و افراد آگاه، خوش فکر، خلاق و آموزش دیده است. ضعف ریشه ای و ساختاری که صنعت گردشگری کشور در حال حاضر از آن رنج می برد.
باید دقت داشت در بسیاری از موارد علیرغم وجود نیروهای تخصصی آموزش دیده مشکل باقی می ماند چون علاوه بر آنکه تمامی نیروهای یک مجموعه لازم است از دانش تخصصی و حرفه ای برخوردار باشند.
مدیران مجموعه نیز لازم است اطلاعات کافی از حوزه فعالیت خود داشته باشند و ابزارهای مدیریتی را شناخته و بکار گیرند. برای مثال هنوز خیلی از مجموعه های گردشگری استراتژی فعالیت خود را مشخص نکرده اند نمی دانند بازار هدفشان کدام بخش از جامعه است، شیوه بازاریابیشان تصادفی و غیر علمی است و ... در چنین شرایطی نمی توان بهره وری بالایی برای مجموعه متصور بود و شکست آن دور از انتظار نیست.
*مجموعه بهار در این خصوص چه کمکی به علاقمندان به این حوزه اقتصادی ارائه می دهد؟ موسسه آموزش عالی آزاد بهار، قریب یازده سال است که مجوز خود را با هدف آموزش مدیریت کسب و کار از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ نموده و تاکنون بیش از 5000 نفر از مدیران و کارشناسان صنعتی و خدماتی کشور در سطوح MBA و DBA و سمینارهای مربوطه این مرکز شرکت کرده و دانش آموخته شده اند.
از سال 1389 ما بنا به درک تفاوتهای کسب و کارهای گردشگری ضرورت ایجاد دفتر آموزشهای گردشگری را احساس کرده و دوره های MBA و DBA گردشگری را راه اندازی کردیم که تاکنون 13 گروه در دوره MBA گردشگری و 5 گروه در دوره DBA آموزش خود را به اتمام رسانده اند. دانش پژوهان و دانش آموختگان بهاری گردشگری افتخاری برای ما و حوزه کسب و کارهای موفق گردشگری ایران هستند.
* تفاوت دوره های MBA و DBA گردشگری با آموزش های دانشگاهی در چیست؟ - در اصل با هم متمایز هستند. در حال حاضر امکان تحصیل در رشته مدیریت گردشگری در هر سه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های داخل وجود دارد اما به دلیل ماهیت و ساختار آموزشی، دانش آموختگان به زعم تحصیل در آن رشته، الزاما توان کار و فعالیت در این زمینه را کسب نمی کنند و آماده ورود به بازار کار نیستند.
حال آنکه ساختار و ماهیت MBA و DBA بر پایه آموزش مهارت مدیریتی پایه ریزی شده است. تنها حدود 30 درصد از آموزش های گردشگری موسسه مباحث نظری و تئوریک است مابقی آموزش مهارت های مدیریتی و توانمندسازی دانش پژوهان برای فعالیت در دنیای واقعی کسب و کار است.
از آنجائیکه بیشتر شرکت کنندگان، افراد دارای سابقه کار (چه در حوزه گردشگری و یا غیر گردشگری) هستند کار سخت تر هم می شود چون باید حرفه ای تر و در سطحی بالاتر به آنان آموزش داد.
حتی برخی مواقع دانش پژوهان ما سواد منفی دارند یعنی در مورد یک موضوع بسیار مهم کاری و مدیریتی دارای باورهای نادرست هستند. به طور مثال در حوزه هایی مثل مذاکرات تجاری و فروش، تصمیم گیری، رفتار سازمانی و مدیریت مالی و استراتژی و ... . آموزه های بهار سبب می شود این است که افراد ذهنیت ها و نگرش های خود را هم اصلاح کنند و این تغییر نگرش را با انجام تمرین های عملی و گروهی بدست آورند.
*نحوه پذیرش چگونه است؟ مثلا هر کسی می تواند در دوره ها شرکت کند؟ - خیر هر کسی نمی تواند شرکت کند. نحوه پذیرش کاملا تابع ضوابط و مقررات آموزشی وزارت علوم است. به این معنی که برای دوره MBA گردشگری لازم است متقاضی دارای مدرک کارشناسی و یا کاردانی با سابقه کار قابل قبول باشد هرچند اولویت با دارندگان مدارک رشته های مرتبط همچون مدیریت و گردشگری است اما با دارا بودن مدرک کارشناسی و سابقه کاری، می تواند در دوره شرکت کنند. برای افرادی که فاقد مدارک دانشگاهی خواسته شده هستند ضرورت دارد ابتدا سوابق شغلی ایشان بررسی گردد.
*باخبر شدیم در بعد بین المللی نیز فعال بوده و با یکی از دانشگاه های پرتغال قرارداد همکاری دارید. اگر امکان دارد بفرمایید این همکاری ها در چه سطحی صورت می گیرد؟ - این اقدامات در راستای بهتر شدن صورت می گیرد. بهتر شدن روش آموزش، غنی تر شدن محتوای آموزشی و به روز رسانی آنها و مهم تر از همه ایجاد فرصت های آموزشی بیشتر برای متقاضیان موسسه. به هر حال نیاز به انتقال علم و تجربه غنی تر و به روز ما را برآن داشت تا زمینه ای برای انتقال این دانش به کشور را فراهم نماییم.
خوشبختانه سال گذشته موسسه به توافقی برای تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری و برگزاری دوره های کوتاه مشترک با دانشگاه الگرو پرتغال رسید که بر اساس آن دانش آموخته های دوره های MBA و DBA گردشگری مشروط به دارا بودن مدارک دانشگاهی کارشناسی و کارشناسی ارشد می توانند به ترتیب در مقاطع ارشد و دکتری مدیریت گردشگری آن دانشگاه پذیرفته شوند.
البته اولین گروه هم اکنون در حال تحصیل در مقاطع دکترای گردشگری، دکترای اقتصاد و کارشناسی ارشد گردشگری در دانشگاه الگرو پرتغال هستند و گروه دوم نیز از اکتبر 2017 شروع به تحصیل خواهند کرد.
* آیا سمینارهای تخصصی نیز ارائه میکنید؟ - بله به ویژه در زمینه مدیریت هتلداری در سطح بین المللی و دوره های کوتاه در حوزه منابع انسانی، شیوه های استخدامی، شرح حال نویسی، سفرنامه نویسی، عکاسی در سفر و مدیریت خدمات در گردشگری.
* آیا پذیرش در دوره ها شرایط خاصی دارد ؟ - ما در سال چهار بار پذیرش داریم؛ اردیبهشت ماه، شهریور ماه، آذرماه و بهمن ماه. در حال حاضر دوره جدید MBA گردشگری از 26 شهریور ماه 1395 شروع خواهد شد.
* برنامه کلاس ها و تقویم آموزشی به چه صورت است؟ - عمده متقاضیان دوره ها مدیران، کارشناسان و علاقمندانی هستند که شاغل و پر مشغله اند و مهمتر از آن بخش عمده ای از شرکت کنندگان هم از خارج از تهران و سایر استان ها (اصفهان، مازندران، مشهد، گیلان، هرمزگان (کیش و قشم) و کرمان و خوزستان و...) به کلاس می آیند به همین خاطر کلاس ها عموما روزهای آخر هفته به ویژه پنج شنبه و جمعه هاست.
* سوال آخر اینکه اطلاع رسانی شما به چه صورت است؟ متقاضیان چگونه به شما می توانند دسترسی داشته باشند؟ - عمده اطلاع رسانی ما از طریق وب سایت به نشانی
www.bahartourism.com صورت می گیرد و تمامی اطلاعات و ضوابط شرکت در دوره ها و تقویم آموزشی و ... از این طریق قابل دستیابی است.
علاوه بر این، متقاضیان می توانند به صورت حضوری نسبت به دریافت مشاوره رایگان اقدام و یا با ارسال سوابق شغلی و تحصیلی خود به آدرس info@bahartourism.com نسبت به بررسی امکان حضور در این دوره اقدام نمایند. همچنین همکاران ما در ساعات کاری با شماره های 88740058 و 88735566 آماده پاسخگویی به متقاضیان هستند.