استخر از جمله اماکنی است که مشتریان زیادی در میان اقشار مختلف جامعه دارد، اما در صورت رعایت نشدن اصول بهداشتی می تواند موجب انتقال عوامل بیماری شود.
با شروع روزهای گرم تابستان، بازار استخرهای سرپوشیده و روباز نیز داغ می شود و بسیاری از علاقمندان به ویژه دانش آموزان که تابستان را فرصتی مغتنم برای ورزش و تفریح دلچسب شنا کردن می دانند، به این اماکن روی می آورند.
شنا علاوه بر این که ورزشی کامل است و می تواند برای سلامت بدن بسیار مفید باشد، مفرح و راهی برای ورزش درمانی است که حتی بسیاری از پزشکان برای رفع بیماری های عضلانی، اسکلتی آن را به بیماران توصیه می کنند.
با این حال و با توجه به طیف گسترده مراجعان به استخرها، از کودکان و نوجوانان گرفته تا افراد میانسال و بیمار، این محیط آبی همگانی می تواند ظرفیت انتقال بسیاری از بیماری ها از جمله شایع ترین آنها را همچون بیماری های پوستی، گوارشی، چشمی یا گوش، گلو و بینی داشته باشد.
گرچه پیشرفت علم و به کارگیری فناوری های نوین برای ضدعفونی کردن آب استخرها و همچنین افزایش میزان آگاهی و دانش عمومی در مورد لزوم بهداشت فردی موجب کاهش میزان این بیماری ها شده است، اما اعمال راهکارهایی برای حفظ سلامت استخرها و پارک های آبی و رعایت مجموعه توصیه ها برای پیشگیری افراد از ابتلا به برخی بیماری ها، هنوز ضروری است.
**بیماری های پوستی
بیماری های پوستی از قبیل حساسیت ها، قارچ ها و عفونت های پوستی از جمله عوارض آلودگی احتمالی آب استخر است که شیوع آن در قیاس با سایر بیماری های مرتبط بیشتر است.
دکتر بهروز باریک بین عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این رابطه گفت: بهترین راه برای پیشگیری از بروز این گونه بیماری ها، استحمام قبل و بعد از استفاده از استخر با موادشوینده است، با استحمام قبل از شنا آب استخر پاکیزه می ماند و با استحمام بعد از شنا آلودگی های احتمالی برطرف می شوند.
وی در مورد پیشگیری از ابتلا به بیماری های قارچی و عفونی تاکید کرد: پس از خروج از استخر و استحمام با مواد شوینده، باید تمام قسمت های بدن حتی داخل گوش ها، میان انگشتان پاها و موها به طور کامل خشک شوند، زیرا رطوبت باقی مانده روی قسمت های مختلف بدن، محیطی مناسب برای رشد قارچ و عفونت قارچی است و سبب بروز بیماری ها و حساسیت های پوستی می شود.
باریک بین همچنین به افرادی که از استخرهای روباز استفاده می کنند، توصیه کرد که برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و تاثیر زیان بار اشعه ماوراء بنفش خورشید حتما از کرم های ضدآفتاب استفاده کنند و اگر حمام آفتاب می گیرند، مدت آن بیشتر از یک ربع ساعت نباشد و برای این منظور نیز از کرم ضدآفتاب و عینک های آفتابی استفاده کنند.
** بیماری های گوارشی و گوش، گلو و بینی
بیماری های گوارشی ناشی از شنا کردن در آب استخر، در صورتی رخ می دهد که مقداری از آب استخر ناخواسته وارد دهان و سپس سیستم گوارش شود که این مشکل بیشتر حین یادگیری شنا در دوره های آموزشی و یا در افرادی که شنا نمی دانند و برای تفریح به استخر می روند، رخ می دهد.
عفونت های روده ای، مشکلات گوارشی و عفونت های ناحیه گوش (که از طریق تماس با آب آلوده استخرها ایجاد می شود)، ازجمله بیماری های عفونی ناشی از شناکردن در استخر است.
دکتر ایرج خسرونیا رئیس جامعه متخصصان داخلی ایران در این مورد گفت: اگر مقدار آب بلعیده شده زیاد باشد، به ویژه در مورد کودکان، به دلیل وجود کلر و موادضدعفونی کننده سبب بروز مسمومیت و تحریک معده و به علت وجود آلودگی ها سبب بروز عفونت در دستگاه گوارش و بیماری هایی مانند اسهال و استفراغ می شود.
وی افزود: همچنین به دلیل این که میزان کلر افزوده شده به آب استخر گاهی اوقات بیش از حد استاندارد است، ممکن است در اثر استنشاق گاز کلر سبب بروز برخی بیماری های تنفسی به ویژه در کودکان شود.
خسرونیا مصرف فوری ماست، شیر، دوغ، آب و سایر مایعات را راهکار مناسبی برای ضدعفونی کردن معده و دفع آلودگی پس از بلعیده شدن آب استخر ذکر کرد.
وی همچنین در مورد عفونت های سیستم شنوایی نیز گفت: برای پیشگیری از بروز این گونه عفونت ها باید پس از استخر، بخش بیرونی گوش کاملا با مواد شوینده شست و شود داده و پارچه نخی کاملا خشک شود، از فروکردن انگشت در داخل گوش به تصور بیرون آوردن آب باید پرهیز شود و در صورت احساس گرفتگی گوش، بدون دستکاری کردن باید سر را به یک طرف خم و با پارچه نخی آب داخل گوش را خشک کرد.
** بیماری های چشمی
بیماری های چشمی ناشی از شنا کردن در استخر بیشتر متوجه گروه های سنی کودکان و نوجوانان است چرا که در سن رشد قرار دارند و به گفته پزشکان، چشمان آنان نسبت به مواد و آلودگی های محیطی حساس تر است و واکنش های شدیدتری نشان می دهد.
از همین رو، کارشناسان بهداشت و محیط توصیه می کنند استخرهای کودکان و بزرگسالان و حتی استخرهای زنان و مردان از هم تفکیک شوند چراکه فیزیک بدن و میزان اثرپذیری آنان نسبت به آلودگی های محیطی متفاوت است.
دکتر مهدی خداپرست فوق تخصص قرنیه در این مورد توضیح داد: برای ضدعفونی کردن آب استخرها باید حتما از کلر و به میزان استاندارد استفاده شود زیرا در صورت افزایش یا کاهش میزان کلر یا استفاده از مواد غیراستاندارد برای این منظور، علاوه بر بروز حساسیت های پوستی، حساسیت های چشمی و ناحیه چشم مانند پلک ها نیز برای استفاده کنندگان از استخر ایجاد می شود.
وی خارش، قرمزی، التهاب، تاری دید و بروز انواع عفونت ها را از جمله بیماری های ناحیه چشم در اثر رعایت نشدن استانداردها از سوی صاحبان این اماکن و رعایت نشدن اصول بهداشتی از سوی شناگران عنوان کرد.
خداپرست گفت: مراجعه کنندگان به استخر به ویژه کودکان برای محافظت از سیستم بینایی خود باید حتما از عینک های مخصوص شنا استفاده کنند و دقت کنند آب استخر وارد چشم هایشان نشود و در صورت تماس آب استخر با چشم ها و همچنین پس از اتمام شنا، چشم ها را با آب و شامپوی بچه بشویند تا از بروز عفونت ها پیشگیری کنند.
منبع: ایرنا