عصر ایران؛ مهرداد خدیر- رییس جمهوری آمریکا از رسانه ها خواسته است «اجازه ندهند رقابت‌های جدی انتخابات ریاست جمهوری به شو تلویزیونی و نمایش سیرک تبدیل شود».
باراک اوباما در اشاره ای صریح به گفتارها و رفتارهای دونالد ترامپ گفته است: «ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا یک منصب کاملا جدی است نه سرگرمی و شو تلویزیونی».
این طعنه هم به خاطر سابقه مجری‌گری نامزد افراطی جمهوری‌خواهان است و هم پاره‌ای رفتارهای عجیب و حتی سخیف او.
به عبارت دیگر رییس جمهوری آمریکا می‌خواهد به رأی دهندگان بگوید: «به شومن ها رأی ندهید!»
انعکاس گسترده گفتار ها و رفتارهای سیاستمداران سبب شده آنان مدام خود را روی صحنه احساس کنند تا جایی که از برخی رفتارهای نمایشی سر می‌زند و دونالد ترامپ را می‌توان نمونه تام و تمام این شو آف ها دانست.
نکته جالب توجه این که رونالد ریگان با سابقه بازیگری در هالیوود و در اوج تقابل با اتحاد شوروی نیز این گونه نبود.
این حجم از نمایش و شومنی البته مختص به آقایان و کاندیدای جمهوری خواه نیست و اگر واژه نادرست نبود می توانستیم مواردی از «شو زنی» (!) را هم یادآوری کنیم چون بخشی از رفتارها و گفتارهای خانم هیلاری کلینتون هم نمایشی است و البته هرگزنه به آن زنندگی.
اما تنها سیاستمداران نیستند که دست به کارهای نمایشی می‌زنند. درست 14 سال پیش و در چنین روزهایی «هابرماس» فیلسوف پرآوازه آلمانی به تهران آمد و مثل یک بازیگر و سوپر استارسینما از او استقبال شد. به گونه ای که دانشجویان و دیگر حاضران از او امضا می گرفتند یا از او می خواستند عکس یادگاری بگیرند و تازه در آن زمان هنوز عکس سلفی رایج نشده بود.
همان روزها محمد قوچانی سردبیر وقت «شرق» در سرمقاله ای نوشت با عنوان «فیلسوفی که شومن شد» و عنوان یکی از کتاب های او نیز بر اساس همین مقاله « فیلسوف ها و شومن‌ها»ست. البته هابرماس خود نمی خواست و نوع مواجهه ای که با او صورت پذیرفت این تلقی را ایجاد کرد.
از آن پس اصطلاح «شومن» بیش از پیش وارد ادبیات رسانه ای ایران شد. واقعیت این است که توجه بیش از حد رسانه ها سیاستمداران را به رفتارهای نمایشی وا می دارد. همان گونه که بازیکنان فوتبال قبل از مسابقات مهمی که تلویزیون نشان می دهد به گونه ای موی خود را می آرایند که انگار می خواهند به میهمانی بروند.
این دسته از بازیکنان احساس می کنند در دو صحنه باید بازی کنند. یکی زمین فوتبال و دیگری دربرابربینندگان. هم بازیکن اند و هم بازیگر. درباره آنان البته می توان پذیرفت چون فوتبال هم نوعی نمایش است و ورزشگاه را به گونه ای می سازند که تماشاگر بر آن مسلط باشند.
سیاستمداران اما در دنیای مدرن چنان زیر توجه دوربین ها هستند که اگر هم نخواهند ناگزیر از ایفای نقش هستند و بخشی از رفتارها و گفتارهای آنان به این خاطر است.
منتها شومن بودن با پاره ای رفتارهای نمایشی متفاوت است. ترامپ شومن است و اوباما می خواهد همین وجه را یادآوری کند هر چند که خود او نیز گزیری ندارد گاهی برای جلب توجه سخنانی را بر زبان آورد.
وقتی حتی فیلسوف ها هم شومن می شوند می توان گفت سیاستمداران نیز در معرض آن هستند چون بیشتر دیده می شوند و شهرت و کسب محبوبیت در این حوزه موضوعیت بیشتری دارد و منحصر به آدم هایی با سابقه اجرا و شومنی هم نیست و با این که پوپولیسم بستر مناسبی برای سیاستمداران نمایشی است اما علاقه به دیده شدن در کمین سیاستمداران دیگر نیز نشسته است.