نفخ شکم به عنوان باد معده نیز شناخته شده است. در این شرایط گاز از داخل سیستم گوارشی به سمت بیرون عبور داده می‌شود. نفخ یک واژه پزشکی است که برای گاز تولید شده در دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد. نفخ شکم معمولا باعث ایجاد خنده یا خجالت در افراد می‌شود. وجود نفخ بیش از حد در معده می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی و پریشانی گردد به خصوص زمانی که افراد دیگری در اطراف شما وجود داشته باشد. این گاز ممکن است در هر شرایطی ایجاد شود. در بیشتر موارد نفخ شکم یک مسئله جدی نیست.
پزشکان معتقدند که در بیشتر موارد گاز بیش از حد در درون معده را می‌توان با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی کنترل کرد. عبور باد و نفخ شکم یک فرآیند زیستی طبیعی است. یک انسان بالغ تقریبا ۱۵ بار در روز این باد و نفخ شکم را خواهد داشت. حالا سوال اینجاست که چرا باد شکم در انسان‌ها وجود دارد؟
نشانه‌ها و علایم نفخ شکم:در بیشتر موارد، نگرانی در مورد نفخ شکم وجود ندارد. در این شرایط شما می‌توانید با تکنیک‌های خودمراقبتی نفخ را بهتر کنید یا آن را به طور کلی از بین ببرید. اگر نشانه‌ها شدید و حاد باشد باید از یک پزشک متخصص کمک بگیرید. در این شرایط معمولا باد شکم به صورت مکرر وجود دارد و بوی آن آزاردهنده است. البته ممکن است نشانه‌های دیگری نیز وجود داشته باشد که نشان دهنده حضور یک مشکل گوارشی در بدن است. در زیر نشانه‌ها و علایم نفخ شکم را مشاهده می‌کنید که باید آن را جدی بگیرید:
نفخ شکم به طور مکرر رخ می‌دهد.
به هنگام نفخ، باد زیادی آزاد می‌گردد.
باد شکم بوی بدی دارد.
ممکن است دردی در ناحیه شکم احساس گردد.
ممکن است همیشه احساس باد در شکم وجود داشته باشد
چه چیزی باعث ایجاد نفخ شکم می‌شود؟نفخ یا باد شکم می‌تواند دلایل طبیعی زیادی داشته باشد. این حالت ممکن است نتیجه شرایطی باشد که سیستم گوارشی را تحت تاثیر خود قرار داده است. گاز روده شامل موارد زیر است:
منابع اگزوژن یا بیرونی: ما این هوا را به هنگام خوردن، نوشیدن یا بلیعدن بزاق وارد بدن می‌کنیم. این شرایط معمولا زمانی رخ می‌دهد که ما احساس حالت تهوع یا رفلاکس را داشته باشیم.
منابع اندوژن یا درون زا: این هوا در داخل روده تشکیل می‌شود. گاز ممکن است محصول فرعی هضم یک غذای خاص باشد یا زمانی ایجاد گردد که غذا به طور کامل هضم نشده است. هر چیزی که باعث شود غذا به طور کامل در معده هضم نشود می‌تواند باعث ایجاد این شرایط گردد.
غذاهایی که باعث ایجاد نفخ شکم می‌شود معمولا آن‌هایی هستند که دارای مقادیر بالایی از پلی ساکاریدها به خصوص الیگوساکاریدها ، مانند اینولین می باشند. اینولین متعلق به یک دسته از فیبر غذایی شناخته شده به عنوان fructans است. غذاهایی که معمولا باعث ایجاد نفخ می‌گردد شامل موارد زیر است.
کنگر فرنگی
حبوبات
کلم بروکلی
کلم بروکسل
کلم
بادام زمینی
گل کلم
محصولات لبنی
سیر
تره فرنگی
عدس
جوی دو سر
پیاز
ترب
پیازچه
سیب زمینی شیرین
شلغم
گندم
مخمر ( در محصولات پخته شده همچون نان)
تشخیص نفخ شکم:نفخ به خودی خود نیازمند تشخیص نیست اما اگر این شرایط بدتر شود باید دلیل ایجاد آن تشخیص داده شود. پزشک ممکن است بخواهد دلایل ایجاد نفخ را بداند. در این شرایط پزشک معمولا سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کند، سوالاتی را در مورد عادت‌های غذایی فرد می‌پرسد و آزمایشی را نیز تجویز خواهد کرد. پزشک همچنین ممکن است در مورد دفع مدفوع نیز از بیمار سوال کند. اینگونه موارد به پزشک کمک می‌کند شرایط بیمار را به خوبی تشخیص دهد. در برخی از موارد ممکن است فرد به بیماری سندروم روده تحریک پذیر مبتلا شده باشد. اگر نشانه‌ها و علایم اضافی تشخیص داده شود، پزشک ممکن است بیمار را به یک فرد متخصص ارجاع دهد.
درمان نفخ شکم:قرص زغال فعال: قرص زغال فعال می‌تواند گاز موجود در روده را جذب کند و نشانه‌های نفخ شکم را کاهش دهد. با اینحال بهتر است از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
پد زغال: پد زغال اگر داخل لباس قرار داده شود می تواند گاز اضافی را جذب کند.
پروبیوتیک: برخی از افراد با مصرف پروبیوتیک‌ها نفخ شکم کمتری خواهند داشت.