مدتهاست قبرستان تاریخی «ابن بابویه» در کنار برخی تغییرات مانند تخریب سنگ قبرهای قدیمی، دفن جدید مردگان را نیز در خود میبیند. اتفاقی که هرچند در جای خود قابل تامل است، اما به نسبت تخریبی که چند سال گذشته در ساختمان این بنای تاریخی رخ داده، شاید به چشم نیاید.
رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران در این زمینه به ایسنا توضیح میدهد: براساس حقوق شخصی، امکان دفن مردگان در قبرستان «ابنبابویه» وجود دارد، اما اگر چیزی را به هم نریزند و تخریب نکنند و قبور قدیمی دارای ارزش جابجا نشوند، این امکان وجود دارد.
او با ذکر یک مثال در این زمینه میگوید: اگر شخصیتی در یک قبرستان دفن شده باشد که آن قبرستان با نام آن فرد شناخته شده باشد، باید براساس قوانین میراث فرهنگی از آن حفاظت شود، وگرنه قبور عادی تاثیری در این بحث و حفظ قبور ارزشمند براساس ضوابط میراث فرهنگی ندارد.
وی ادامه میدهد: براین اساس قواعد شرعی و نحوه ثبت شرعی برای دفن مردگان جدید ربطی به بحثهای میراث فرهنگی ندارد، البته باید این قضیه را در نظر داشت که قواعد گورستانهای قدیمی برای دفن مردگان در برخی موارد متفاوت است.
به گفتهی او، در جایی مانند بهشتزهرا (س) اگر 30 سال از زمان دفن کسی گذشته باشد که معمولا در بهشت زهرا (س) در قطعات اول تا پنجم این اتفاق رخ داده و کسی بخواهد در این قطعات خویشاوند خود را دفن کند، اجازه دارند.
خسروآبادی با بیان اینکه با وجود ثبت ملی بودن قبرستانی مانند «ابنبابویه»، دفن جدید مردگان اگر در نقاط تاریخی نباشد، نیاز به استعلام از میراث فرهنگی ندارد، ادامه میدهد: در ساختمانی تاریخی و ثبت شده در فهرست آثار ملی، برای تعویض پریز برقی که قدیمی نیست نیازی به استعلام نداریم، اما اگر گچبریهای آن بنای تاریخی را بخواهیم مرمت یا بازسازی کنیم، حتما باید با حضور ناظر میراث فرهنگی و استعلام از این سازمان، آنها را مرمت میکنیم.
وی دربارهی لزوم تعیین حریم و عرصه برای قبور تاریخی در قبرستان «ابنبابویه» نیز اظهار میکند: قطعا همهی قبرستانها را ثبت ملی نمیکنیم، چون ارزش تاریخی ندارند؛ در چنین مکانهایی اگر عنصری مانند شخصیت دفن شده، خشت، سنگ قبر یا حتی درخت ارزش تاریخی وجود داشته باشند و به عنوان مباحث تاریخی مطرح شوند، باید مورد حفاظت قرار گیرند و بحث عرصه، اعیان و حریم برای آنها مدنظر قرار گیرد تا اصالتشان از بین نرود.
خسروآبادی در ادامه با اشاره به تخریبی که حدود 4 سال گذشته در بخش تاریخی قبرستان «ابنبابویه» اتفاق افتاد، بیان میکند: از دیدِ من در آن زمان، بنای اصلی موجود در ابنبابویه مخدوش شد و بخشی از اصالت تاریخی این قبرستان از بین رفت.
او اضافه میکند: هر امامزاده هیات امنایی دارد که البته بعضا نسبت به مقررات میراثی توجیه نیستند، چنین مداخلاتی در مواقعی باعث میشود که برخی اقدامات زیاد درست نباشند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران تاکید میکند: اگر یک اثر ثبت میشود، باید اصالت آن حفظ شود، هر چند قبول داریم که در برخی موارد به دلیل مرور زمان، آب و هوا و موارد دیگر مانند نیازمندیها برخی موارد تغییر میکند. به عنوان مثال در 400 سال پیش برق نبوده است تا بخواهند در هر ساختمان سیمکشی کنند، اما امروز بنابر نیازمندیها برخی از این تغییرات براساس ضوابط انجام میشود.