محققان از نتایج خیره کننده ایمنی درمانی در درمان سرطان به خصوص سرطان های خونی و لنفاوی خبر داده اند.
دکتر 'استنلی ریدل' از مرکز تحقیقات فرد هاچینسون در سیاتل آمریکا در سخنرانی خود در نشست سالانه انجمن پیشرفت علم آمریکا که در واشنگتن برگزار شد، گفت: در آزمایشگاه و کارآزمایی های بالینی، تاثیر چشمگیر این روش درمانی را در کسانی میبینیم که تومور آنها به دوز بالای شیمی درمانی سنتی مقاوم بوده است.
به گفته دکتر ریدل، کارآزمایی بالینی در 35 بیمار مبتلا به لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL) بسیار پیشرفته، نتایج خیره کننده ای داشته به طوری که در این تحقیق، علائم بیماری در 94 درصد مبتلایان کاملا از بین رفته است.
در دو کارآزمایی بالینی دیگر، 40 بیمار مبتلا به لنفوم غیر هاجکین و لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) با ایمنی درمانی درمان شدند که این درمان در بیش از 80 درصد شرکت کنندگان موثر بود و تقریبا در نیمی از آنها بیماری تا یک سال و نیم در فروکش (remission) کامل بود.
نتایج ایمنی درمانی در سرطان های خون و لنف چنان بوده که محققان از 'تغییر گفتمان' در درمان سرطان صحبت کرده اند.
دکتر ریدل در سخنرانی خود، این اتفاق را امری باسابقه در پزشکی توصیف کرد.
**ایمنی درمانی
ایمنی درمانی، طی چند سال اخیر در خط مقدم تحقیقات سرطان قرار گرفته است و نشریه ساینس 'ایمنی درمانی سرطان' را بزرگترین تحول علمی سال 2013 دانسته بود.
اساس درمان سرطان تا به حال از بین بردن تومور به روش های مختلف همچون جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی بوده است اما در 'ایمنی درمانی' هدف این است که سیستم ایمنی خود علیه تومور وارد عمل شود که این کار از طریق تقویت یا 'تربیت' سیستم ایمنی یا به عبارت دیگر سلول های T (نوعی گلبول سفید) صورت می گیرد.
سلولهای T یکی از مهمترین سلاح های بدن در مبارزه با بیماری ها به خصوص عفونت ها و سرطانی شدن است.
در مورد سرطان یکی از عوامل رشد تومور این است که سلول های سرطانی خود را از دید رادارهای سیستم ایمنی مخفی نگه می دارند.
سلول های T در حمله به ویروس ها و باکتری ها شرکت دارند و در واقع سوابق این مجرمان را در بایگانی خود نگه می دارند تا اگر دوباره سر و کله آنها در بدن پیدا شد، پادتن هایی را که دفعه قبل برای مهار آنها ترشح شده بود، بی درنگ فعال کنند.
در ایمنی درمانی، سلولهای T را از بیمار گرفته و با مهندسی ژنتیک در سطح آنها گیرنده ای تولید می کنند که گیرنده آنتی ژنی مصنوعی نامیده می شود.
در این روش سلول های T بیمار را گرفته و در آزمایشگاه آن را از نو برنامه ریزی می کنند؛ مثل اینکه شما نرم افزار یا اپلیکیشن جدیدی را در موبایل خود نصب می کنید و به آن قابلیت های تازه می دهید.
برای روشن شدن موضوع در نظر بگیرید که با مهندسی ژنتیک آنتنی روی سلولهای T نصب میشود که می تواند نوعی پروتئین خاص را که فقط در سلول های سرطانی یافت می شود ردیابی کند و تشخیص بدهد و سپس این سلول های مجهز را دوباره وارد بدن بیمار می کنند.
این سلول ها در بدن تکثیر می شوند و با استفاده از آنتن، سلول های سرطانی را یافته، به آنها حمله کرده و سلول سرطانی را نابود می کنند.
این سلول ها مشخصات سلول های خاطی را ثبت و ضبط کرده و اگر این مورد تکرار شود بلافاصله سرکوب خواهند شد و به همین دلایل است که دانشمندان به سلول های T لقب داروی زنده داده اند.
در عین حال این روش، خطراتی هم دارد از جمله حالتی که به آن توفان سایتوکین گفته می شود، تجمع سلول های دفاعی در بدن ابعادی پیدا می کند که خطرناک است و عوارضی مانند تب، افت فشارخون و آسیب سیستم اعصاب و در نهایت مرگ را به دنبال دارد.
از این رو ایمنی درمانی تا به حال به عنوان آخرین تیر در ترکش به کار رفته است، وقتی بیمار به هیچ درمانی پاسخ نداده و بین دو تا پنج ماه بیشتر زنده نیست.
اما دکتر ریدل و همکارانش روشی را ابداع کرده اند که ایمنی درمانی را متعادل تر و مطمئن تر و خطر توفان سایتوکینی را کمتر می کند.
دکتر ریدل با بیان اینکه دلایل زیادی برای خوش بینی و هم بدبینی وجود دارد، می گوید: مثل پرتو درمانی یا شیمی درمانی، ایمنی درمانی زندگی همه را نجات نخواهد داد اما من فکر می کنم ایمنی درمانی به ستون درمان سرطان بدل خواهد شد.
با اینکه ایمنی درمانی بیشتر در درمان سرطان های خون و لنف استفاده شده اما استفاده از تربیت دستگاه ایمنی برای سرطان های دیگر هم مدنظر است و به عنوان مثال آزمایش بالینی واکسن سرطان مغز با استفاده از این روش آغاز شده است.
منبع: ایرنا