یکی از اختلالات شایع خواب در همه جوامع نارکولپسی یا حملات خواب است. از آنجا که حملات خواب در این بیماری در هر حالتی رخ می‌دهد، می‌تواند گاهی به عواقب ناگواری نظیر حوادث رانندگی شدید منجر شود.
نارکولپسی عبارت است از حملات غیرقابل کنترل خواب در طول روز که منجر به خوابیدن فرد حتی در موقعیت‌های نامناسب می‌شود.شروع علائم نارکولپسی معمولا از دوران بلوغ و جوانی است. حداکثر شیوع این بیماری در 15 تا 30 سالگی بوده و میزان شیوع در زن و مرد مساوی است.
حملات خواب‌آلودگی می‌تواند در حالات و مکان‌های نامناسب مثل رانندگی، صحبت کردن و خوردن رخ دهد. خواب برای چند دقیقه تا نیم ساعت طول می‌کشد و اغلب فرد بعد از آن احساس شادابی و سرحالی می‌کند.
تناوب این حملات از چند حمله در روز تا یک حمله هرچند ماه یکبار است. حملات در تمام طول عمر وجود دارد، اما گاهی ممکن است با گذشت زمان فروکش کند. در 70 درصد بیماران با نارکولپسی حالتی به نام کاتاپلکسی دیده می‌شود که در آن فشردگی ارادی عضلات به صورت ناگهانی به دنبال هیجان زیاد مثل خنده یا عصبانیت از بین می‌رود، یعنی فرد به مدت چند ثانیه تا چند دقیقه شل می‌شود ولی هوشیاری خود را از دست نمی‌دهد.
در 25 تا 50 درصد بیماران با نارکولپسی حالتی به نام فلج خواب وجود دارد که در اصطلاح عامیانه به آن بختک می‌گویند. این حالت در شروع خواب یا در موقع بیدار شدن از خواب ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث وحشت فرد شود. یکی دیگر از علائم همراه نارکولپسی، توهمات زمان خواب است که در شروع خواب یا هنگام برخاستن از خواب ایجاد می‌شود.
بهترین راه تشخیص سندرم نارکولپسی اخذ شرح‌حال و معاینه و در صورت لزوم تست‌های تکمیلی نظیر بررسی خواب تحت نظر متخصصان خواب و مغز و اعصاب است. خواب‌آلودگی شدید بجز نارکولپسی علل دیگری نیز دارد که باید مدنظر باشد. از جمله این موارد می‌توان به انسداد مجاری هوایی حین خواب یا سندرم آپنه خواب، مصرف داروها، افسردگی و پرخوابی اولیه اشاره کرد. درمان نارکولپسی شامل روش‌های غیردارویی و دارویی است.
روش‌های غیردارویی عمدتا شامل رعایت اصول بهداشت خواب می‌شود که مهم‌ترین این اصول عبارتند از: ایجاد نظم در زمان خواب و بیداری، اجتناب از مصرف کافئین بعد از غذا، اجتناب از مصرف سیگار و الکل، ورزش منظم و داشتن چرت‌های استراتژیک طی روز. درمان‌های دارویی نیز عمدتا محرک‌های سیستم عصبی هستند که حتما باید تحت نظر پزشک متخصص باشد.
منبع: جام جم