حس چشایی یکی از پنج حس اصلی انسان است که نقش مهمی در حفظ سلامت ما دارد. انسان با حس چشایی می‌تواند علاوه بر شناسایی غذای فاسد، شوری یا شیرین بودن بیش از حد خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها را شناسایی کند، اما در این میان مشکلی وجود دارد و آن هم افزایش سن است.
بسیاری از توانایی‌های جسمی و شناختی انسان در دوره سالمندی ضعیف می‌شود که حس چشایی نیز یکی از آنهاست. این امر در نهایت می‌تواند سلامت فرد سالمند را به خطر اندازد. افزون بر این، عادت به وعده‌های غذایی پرنمک یا شیرین نیز می‌تواند آستانه حساسیت فرد را به این سبک ناسالم تغذیه افزایش دهد. بتازگی یک تیم پژوهشی موفق به طراحی دستگاهی شده که قادر به شناسایی مقادیر بیشتر از استاندارد سدیم مصرفی موجود در نمک خوراکی و اعلام آن به کاربر است. نمونه اولیه این دستگاه که چند سال پیش طراحی و ساخته شد، یک قطعه کوچک بود که می‌توانست در دهان فرد یا درون دندان او قرار گیرد، اما این وسیله به علت اندازه بزرگ نسبت به محیط دهان، چندان کاربردی نبود. به همین علت تیمی از پژوهشگران در حوزه‌های مختلف الکترونیک و زیست‌فناوری کوشیدند تا حد امکان از ابعاد آن بکاهند. نتیجه این تلاش، دستگاهی شد که به مراتب جمع و جورتر از نمونه قبلی است.
این دستگاه وزن و ابعاد بسیار کوچکی دارد و به صورت یک پوسته نازک (به قطر 200 نانومتر) روی کف دندان مصنوعی یا دهان فرد قرار می‌گیرد. همچنین شاید در آینده بتوان آن را با چسبی ویژه روی سقف دهان نیز قرار داد. این دستگاه با وجود اندازه کوچک خود، عملکرد دقیقی در اندازه‌گیری سدیم وارد شده به دهان دارد.
شیوه کارکرد این ایمپلنت به این صورت است که میزان سدیم موجود در دهان به صورت آنی ارزیابی و سپس این داده‌ها به گوشی هوشمند ارسال می‌شود. نرم‌افزار ویژه این دستگاه به گونه‌ای است که به محض رسیدن سدیم مصرفی روزانه به حداکثر میزان مجاز، به کاربر در این باره هشدار می‌دهد. در این میان، این پژوهشگران امیدوارند در آینده بتوانند بر دامنه عملکرد این ایمپلنت بیفزایند. برای نمونه اگر بتوان از این دستگاه برای تشخیص میزان قند ورودی به دهان نیز استفاده کرد، شاید بتوان اقدامات موثرتری برای کنترل دیابت در افراد مبتلا انجام داد. این تیم پژوهشی در حال حاضر می‌کوشد حسگری برای تعیین pH مواد وارد شده در دهان طراحی کند.
منبع: جام جم