ویروس زیکا یک ویروس قابل انتقال از پشه است که برای اولین بار در سال 1947 در اوگاندا در گونه ای از میمون ها به نام رزوس از طریق یک شبکه نظارت بر تب زرد شناسایی شد.
این ویروس در سال 1952 در اوگاندا و تانزانیا برای اولین بار در انسان مشاهده شد. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، شیوع اصلی بیماری در آفریقا بود ولی پس از آن به طور پراکنده در آسیا دیده شد، تا اینکه در سال 2007 در جزیره ای به نام 'یاپ' Yap در میکرونزی واقع در اقیانوس آرام غربی شیوع گسترده ای یافت و نزدیک به 75 درصد ساکنین این منطقه را آلوده کرد.
این بیماری تا به حال در آفریقا، آمریکا، آسیا و اقیانوسیه دیده شده است. به دنبال شیوع گسترده این عفونت در پلینزی (منطقه ای در اقیانوس آرام مرکزی) و بزریل به ترتیب در سال های 2013 و 2015 میلادی، متخصصان بهداشت، اطلاعات مربوط به عوارض عصبی و خودایمنی ناشی از بیماری را منتشر کردند.
در حال حاضر، برزیل میزبان اصلی این ویروس است و سازمان جهانی بهداشت به تازگی در مورد شیوع این ویروس هشدار داده است و پیش بینی می کند که در سال جاری میلادی، سه تا چهار میلیون نفر در سراسر آمریکا به زیکا مبتلا خواهند شد.
در سال 2014 میلادی، شیلی اولین مورد انتقال ویروس در جزیره ایستر را تایید کرد و در ماه مه سال 2015، اولین مورد انتقال در ناحیه شمال شرق برزیل تایید شد. همراه با شیلی و برزیل، ویروس در کشورهای دیگر آمریکا از جمله باربادوس، بولیوی، کلمبیا، اکوادور، السالوادور، گوادلوپ، گواتمالا، گویان، هائیتی، هندوراس، مارتینیک، مکزیک، پاناما، پاراگوئه، پورتوریکو، سنت مارتین، سورینام و ونزوئلا گزارش شد.
بنا به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا، انتقال ویروس از طریق مکانیسم دیگری به جز انتقال فرآورده های خونی، تماس جنسی و نیش پشه آلوده، تقریبا غیر ممکن است.
**** حقایق کلیدی در مورد زیکا
-زیکا از طریق یک پشه به نام Aedes که عامل انتقال تب دانگ و تب زرد نیز به شمار می آید، منتقل می شود.
-تب خفیف، خارش پوست و ورم ملتحمه، اولین علایم بیماری هستند که معمولا دو تا هفت روز طول می کشند.
-درحال حاضر هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و بهترین شکل پیشگیری، محافظت در برابر نیش حشره است.
**** علایم و نشانه های بیماری
تب، سردرد، قرمزی چشم ها، خارش و درد مفاصل و عضلات، مهمترین نشانه های ویروس زیکا به شمار می آیند و معمولا این نشانه ها از هر چهار بیمار، در یک تن ظاهر می شود. بسیاری از افرادی که به این ویروس آلوده هستند، به دلیل عدم مشاهده علایم اولیه، از بروز عفونت آگاهی ندارند.
شرایط بیماری در زنان باردار بسیار خطرناک است و سبب می شود ویروس از طریق جفت به جنین منتقل شده و سبب میکروسفالی در جنین شود. میکروسفالی به حالتی گفته می شود که نوزاد با سر بسیار کوچک و مغز رشد نکرده به دنیا می آید.
تحقیقات، هنوز انتقال ویروس از مادر به جنین را 100 درصد تایید نکرده است و ممکن است در برخی مادران باردار، ویروس به جنین منتقل نشود.
**** روش تشخیص
بیماری از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز و جداسازی ویروس از خون تشخیص داده می شود. تشخیص این بیماری معمولا به دلیل شباهت به تب دانگ و تب زرد دشوار است.
**** روش های پیشگیری
استفاده از پشه بند، حشره کش ها و پوشاندن بدن، بستن در و پنجره و توجه به نظافت منزل، به ویژه دور کردن زباله از خانه، مهمترین روش های پیشگیری از ویروس هستند. معمولا این حشره در آب ساکن موجود در سطل، گلدان، ظروف و پارچ تخم ریزی می کند.
در حال حاضر هیچ درمان و واکسنی برای این عارضه وجود ندارد و بهترین روش، پیشگیری از تماس با پشه ناقل بیماری است.
منبع: ایرنا