از قدیم گفته‌اند شلغم خواص تغذیه‌ای و درمانی زیادی دارد و در کتب طب سنتی نیز درخصوص مصرف این سبزی توصیه‌های زیادی شده و در روایات آمده است اگر روزی یک شلغم بخورید هرگز بیمار نخواهید شد.
اما نکته مورد توجه این که در برخی منابع قدیمی درخصوص شلغم خواصی مطرح شده است که از نظر علمی با طب جدید تداخل دارد، اما در مقابل خواصی هم گفته شده که مصرف این سبزی می‌تواند در کنار درمان‌های جدید از میزان علائم برخی بیماری‌ها بکاهد.
دکتر سیدرضا رضایی دریا کناری، پزشک و متخصص طب سنتی ایران می‌گوید: شلغم، گرمی درجه 2 دارد و اگر به صورت آبپز مصرف شود گرمی آن رو به اعتدال می‌رود و علائم آزاردهنده خاصی ایجاد نمی‌کند. البته اگر شلغم را همراه کمی نمک، سکنجبین، عسل یا شکر قهوه‌ای بخورید سازگاری بیشتری با بدن پیدا می‌کند و می‌توانید از خواص تغذیه‌ای و درمانی آن بهره بیشتری ببرید.
به گفته این متخصص، شلغم تولید گاز و نفخ نمی‌کند، اما در افرادی که دستگاه گوارش ضعیفی دارند اگر شلغم پلاسیده و مانده بخورند به سبب آن که دیرهضم و ثقیل می‌شود امکان تولید نفخ و گاز را در بدن زیاد می‌کند و برای رفع این ضرر بهتر است شلغم را با زیره بخورند.
شلغم، قند خون را پایین نمی‌آورد در برخی منابع قدیمی گفته شده شلغم دارای مقادیری انسولین گیاهی است و می‌تواند قند خون را پایین بیاورد و مصرف آن برای مبتلایان به دیابت ضرری ندارد. دکتر رضایی در این خصوص می‌گوید: این که گفته می‌شود شلغم خام یا آب آن برای کنترل قند خون مناسب است به صورت قطعی و علمی تائید نشده است و حتی شلغم پخته می‌تواند افزایش‌دهنده قند خون، اشتهاآور و چاق‌کننده باشد.
به گفته این متخصص، تمام میوه‌ها دارای درصدی قند هستند و تنها انواعی از میوه‌ها یا سبزی‌ها که طعم تلخی دارند را می‌توان در گروه خوراکی‌های مناسب برای کنترل قند خون در نظر گرفت.
دکتر رضایی توصیه می‌کند مبتلایان به قند خون بالا اگر می‌خواهند به شیوه طبیعی و با مصرف گیاهان و خوراکی‌های کاهنده قند خون، مشکل‌شان را تحت کنترل در آورند حتما باید به متخصصان طب سنتی مراجعه کنند تا به صورت مستمر و نه موقتی با برنامه‌های غذایی خاص قند آنها کنترل شود.
شلغم، داروی موثر سرماخوردگی این که می‌گویند شلغم برای سرماخوردگی مفید است تا چه میزان صحت دارد؟ دکتر رضایی با اشاره به این که شلغم یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است و می‌تواند مقاومت بدن را در برابر بیماری‌های ویروسی و عفونی بالا ببرد، می‌گوید: شلغم ترکیبات میکروب‌کش و ضدعفونی‌کننده دارد و سبب التیام علائم زکام و سرماخوردگی می‌شود و از ابتلای به آن جلوگیری می‌کند.
خلط‌آور، درمان‌کننده سرفه‌های خشک، گلو درد، ملین سینه و التیام‌دهنده تنگی نفس است و در کل ریه‌ها را پاک و با لینت ملایم روده‌ها سموم و میکروب‌ها را از بدن خارج می‌کند.
به گفته این متخصص به روش‌های زیادی می‌توان از شلغم برای التیام علائم سرماخوردگی استفاده کرد. با استفاده از بخور شلغم آبپز یا بخارپز می‌توانید به التیام سردرد ناشی از سرماخوردگی کمک و ریه‌ها و مجاری تنفسی را از خلط‌های مسدودکننده پاکیزه کنید. به این طریق سینوس‌ها باز و گرفتگی بینی رفع می‌شود. قرقره آب شلغم پخته هم برای التیام گلودرد موثر است.
همچنین می‌توانید شلغم خام یا پخته را رنده یا له کنید و با عسل بخورید. برای رفع سرماخوردگی نوزادان و کودکان می‌توانید در شلغم حفره‌ای ایجاد کنید و در آن مقداری عسل بریزید و روی آن را بپوشانید. پس از مدتی، آبی شیرینی از اختلاط عسل و آب شلغم ایجاد می‌شود که به عنوان یک شربت شیرین و مقوی سیستم ایمنی برای کودکان اثرات درمانی مطلوبی دارد.
یکی از موثرترین فرآورده‌های شلغم، سوپ آن است که خاصیت فوق‌العاده‌ای برای درمان سرماخوردگی دارد. این سوپ را از ترکیب جو، هویج، شلغم، پیاز و گشنیز تهیه کنید.
شلغم، تقویت‌کننده قدرت جنسی شلغم در تقویت تخمدان‌ها و دستگاه تناسلی نقش اساسی دارد و زنان را مستعد باروری می‌کند و افزایش‌دهنده منی در مردان است و میل و غرایز جنسی را زیاد می‌کند. دکتر رضایی ضمن اشاره به این موضوع می‌افزاید: تخم شلغم و روغن آن از شلغم خام خواص قوی‌تری دارد و با افزایش قدرت و استحکام نواحی تناسلی، برای التیام زودانزالی و ناتوانی جنسی مردان توصیه شده است و می‌تواند به باروری نطفه مردان منجر شود.
به گفته این متخصص طب سنتی، تخم شلغم را می‌توان پودر و چند قاشق چایخوری میل کنید یا همراه با عسل و آب جوش بنوشید یا آن که تخم آن را بجوید.
خواص متنوع شلغم دکتر رضایی از خواص دیگر شلغم چنین می‌گوید: قوه بینایی را زیاد می‌کند و به سبب داشتن گوگرد فراوان، سنگ‌های کلیه و مثانه را از بین می‌برد. شلغم املاح معدنی زیادی همچون کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم و گوگرد دارد و یکی از منابع پیشگیری‌کننده از پوکی استخوان است و مصرف آن برای رشد و نمو استخوان کودکان و نوجوانان و کمک به استحکام استخوان سالمندان توصیه می‌شود؛ البته باید بدانید کلسیم آن در حدی نیست که بتوان آن را جایگزین شیر و فرآورده‌های لبنی کرد.
در طب جدید، شلغم و کلم را در گروه مواد گواترزا دسته‌بندی کرده‌اند، اما به گفته دکتر رضایی در طب سنتی با توجه به مزاج خوراکی‌ها و بیماری‌ها چون شلغم گرمی درجه 2 دارد، عاملی برای تشدید یا بروز این بیماری عنوان نشده است.
منبع: جام جم