عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - خواب یکی از موضوعاتی است که با سلامت انسان رابطه مستقیم دارد. در شرایطی که خواب کافی و دیدن رویاهایی شاد می توانند انرژی انسان را افزایش دهند، خواب کم و دیدن کابوس درست در جبهه مقابل قرار می گیرند. کابوس رویایی ناخوشایند است که یک واکنش احساساتی قوی از ذهن، به طور معمول ترس یا وحشت را موجب می شود. در ادامه با چند حقیقت درباره کابوس بیشتر آشنا می شویم.
- به گفته کارشناسان رویا، انسان پنج تا ده دقیقه بعد از مشاهده رویا یا کابوس باید از خواب بیدار شود تا آن را به یاد آورد. غذاهای تند یا هر چیزی که باعث سوء هاضمه شوند به احتمال زیاد می توانند بیدار شدن ما طی شب را موجب شوند. بر همین اساس، امکان یادآوری رویاهای ترسناک نیز بیشتر می شود. مصرف غذا یا تنقلات پیش از زمان خواب نیز می تواند اثری مشابه داشته و خواب آرامی را تجربه نکنید.
- هنگام خواب، انسان مراحل خواب REM و غیر REM را تجربه می کند. هنگام خواب REM حرکت سریع چشم ها رخ می دهد و در همین مرحله است که ما رویا می بینیم. در برخی مواقع کابوس ها به اندازه ای می توانند بد باشند که فرد را بیدار کنند.
- کابوس دیدن بین کودکان رایج‌تر است اما نیمی از بزرگسالان نیز گاهی اوقات کابوس می بینند. حدود 2 تا 8 درصد بزرگسالان هنگامی که شب به خواب می روند با مشکل جدی کابوس دیدن بر مبنایی منظم مواجه هستند.
- ماری گادوین طی یکی از سفرهای خود در اروپا با پرسی شلی (بعدا با ماری ازدواج کرد) و نویسندگان دیگری طی یک شب توفانی تصمیم گرفتند تا رقابتی ترتیب داده و فردی که بهترین داستان ترسناک را تعریف می کند، انتخاب کنند. این داستان های ترسناک به کابوس دیدن ماری شلی منجر شد و این کابوس زمینه ساز شکل گیری داستان "فرانکشتاین" شد.
- به گفته انجمن بین المللی مطالعه رویاها، رایج‌ترین موضوع کابوس ها تحت تعقیب قرار گرفتن است. بزرگسالان به طور معمول کابوس تعقیب شدن توسط یک مرد ناشناس را می بینند در شرایطی که کودکان کابوس تحت تعقیب قرار گرفتن توسط حیوانات یا برخی موجودات خیالی را می بینند.
- واژه کابوس (Nightmare) از "Mare" یا "Mara" اصطلاحاتی از زبان انگلیسی قدیمی و اسکاندیناوی قدیمی به معنای شیاطین یا دیوهایی اساطیری که افراد خواب را شکنجه می کردند، گرفته شده است.
- پژوهشگران رویا درباره این که کابوس دیدن از چه سنی آغاز می شود اطمینان کامل ندارند. بیشتر روانشناسان شناختی معتقدند انسان رویاها و کابوس های واقعی با داستان هایی حقیقی را از حدود پنج تا هفت سالگی تجربه می کند. اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که نوزادان نیز رویا می بینند.
- انواع مختلف داروها می توانند موجب شکل گیری کابوس شوند و یا آنها را بدتر کنند. مصرف داروهای ضد افسردگی و مسکن ها - داروهایی که روی مغز تاثیرگذار هستند - اغلب با کابوس ها مرتبط هستند. اما داروهای غیر مرتبط با مغز مانند آنتی هیستامین ها، ملاتونین و برخی داروهای فشار خون نیز می توانند موجب کابوس دیدن در بزرگسالان شوند.
- به نظر می رسد کابوس دیدن در میان دخترها رایج‌تر از پسرها است و این مساله تا بزرگسالی نیز ادامه می یابد. گزارش کابوس دیدن در میان بانوان بیشتر از آقایان است.
- استرس می تواند موجب کابوس دیدن شود اما آیا کابوس دیدن نیز می تواند موجب استرس شود؟ پژوهش های جدید نشان داده اند کابوس ها ممکن است موجب افزایش اضطراب و استرس در زندگی واقعی افراد شوند.
- مردها و زن ها به گونه ای متفاوت رویا می بینند. بنابر پژوهش های صورت گرفته مردها بیشتر درباره بلایای طبیعی و تحت تعقیب قرار گرفتن کابوس می بینند در شرایطی که زن ها بیشتر درباره کشمکش میان فردی مانند دعوا با یک دوست یا همسر کابوس می بینند.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.