«گری فریدمن» هنرمند تئاتر عروسکی و مستندساز که برای برگزاری کارگاهی دو روزه در جشنواره‌ی تئاتر کودک و نوجوان همدان به ایران سفر کرده بود،در نشستی با عنوان «عروسک و قدرت» در خانه‌ی تئاتر، برای اهالی تئاتر و علاقه‌مندان نمایشهای عروسکی سخنرانی کرد و از تجربیات سی‌و پنج ساله‌ی خود در این حوزه حرفهایی شنیدنی زد.
این هنرمند که عصر دیروز (شنبه 18 مهر) در این نشست حاضر بود در معرفی خود گفت: من زاده‌ی آفریقای جنوبی‌ام؛ در دوران آپارتاید که کشور به دو دسته‌ی سیاه و سفید تقسیم شده بود. ما به عنوان افراد سفید پوست از عمق این فاجعه خبر نداشتیم چون تلویزیون نداشتیم و آن زمان از اینترنت هم خبری نبود. در کشور ما رمان «زیبای سیاه» که درباره‌ی یک اسب سیاه است ممنوع بود چون دولت نمی‌دانست که این کتاب داستان یک اسب است!
وی ادامه داد: وقتی وارد دانشگاه شدم تازه چشمم به وقایع پیرامون باز شد و از سال 1980 وارد کار تئاتر شدم و یک نمایش عروسکی خیابانی ترتیب دادم و با اجرای آن نمایش به این نتیجه رسیدم که نمایش عروسکی مزیت زیادی نسبت به نمایش انسانی دارد، چرا که آدمها روی صحنه نمی‌توانند حرف‌های خود را بزنند اما عروسکها می‌توانند! یک عروسک همیشه می‌تواند بیشتر از یک آدم حرف بزند و جان به در ببرد! من در دوران تاریک آپارتاید نمایشهای عروسکی انتقادی زیادی به همین ترتیب اجرا کردم و گرچه هرگز به زندان نیفتادم اما خیلی کتک خوردم و همواره از طرف ماموران امنیتی زیرنظر بودم.
فریدمن ادامه داد: من برای اجراهای عروسکی خود به سرتاسر جهان سفر کردم و نمایشهای موفقی را در فرهنگهای مختلف اجرا کردم. رمز موفقیت من در این سفرها کشف تشابهات بین آدمها بود و در تمام زندگی‌ام حامل این پیام بودم، چراکه بخصوص در کار نمایش عروسکی این پیام، پیامی بنیادی است.
این هنرمند که زمانی هم در زندانهای آفریقا برای تبهکاران نمایش عروسکی اجرا می‌کرده است، اظهار کرد: در دورانی هم در کشور "کنیا" که به فساد اداری در دستگاه‌های دولتی مشهور است، علیه این فساد نمایشهای استعاری اجرا می‌کردم، به این صورت که به جای رشوه از میوه‌ی آووکادو به عنوان نماد استفاده می‌کردم. به همین ترتیب در هر فرهنگی نمادهایی پیدا می کردم تا با استفاده از آن حرفم را بزنم و از عروسکها برای برداشتن و شکستن مرزها بهره می‌گرفتم.
گری فریدمن که از ساخت عروسک و اجرای نمایشهای عروسکی به فیلمسازی درباره‌ی عروسک و نمایشهای عروسکی روی آورده است در این جلسه بخش‌هایی از فیلمی که در حال ساخت آن است را برای حاضران نمایش داد، فیلمی با نام « عروسک و قدرت» که به گفته‌ی این هنرمند برای ساختن آن به کشورهای مختلف جهان سفر کرده و با آدمهایی صحبت کرده است که از عروسک به عنوان ابزاری سیاسی-اجتماعی بهره می‌گیرند.
به گفته‌ی این هنرمند، در برخی کشورهای جهان اجرای نمایشهای عروسکی مجاز و در برخی کشورها نیز ممنوع است؛ برای مثال در فرانسه که به «مهد آزادی» مشهور است، نمایش عروسکی پس از 26 سال اجرای مستمر در تلویزیون این کشور در دوره‌ی نخست وزیر فعلی ممنوع شده است.
فریدمن که در ساخت فیلمش به دنبال کشف و نمایش رابطه‌ی عروسک و سیاست و قدرت است اظهار کرد: در فیلم بعدی که خواهم ساخت، قصد دارم رابطه‌ی عروسک و شمنیزم را بررسی کنم. (شمنیزم به باورهای سنتی اقوام بدوی گفته میشود که از دوران پیش از تاریخ وجود داشته است و به این تصور برمی گردد که از راه ارتباط با ارواح می‌توان از درد و رنج افراد کاست یا به آن افزود).
او در پاسخ به این سؤال که سرمایه‌ی لازم برای ساخت فیلمهایتان را از کجا تأمین می‌کنید گفت: از هر جا که بشود! من در سرتا سر دنیا کارگاه برگزار می‌کنم و سخنرانی می کنم و پول حاصل از آن را صرف ساخت فیلمم می کنم. بعلاوه هرکسی مایل باشد، پولی به من بدهد دست او را رد نمی‌کنم!
وی در ادامه به موضوع عروسکهای کاغذی پرداخت و در این باره گفت: عروسک کاغذی ابزار جالبی است که از آن میشود برای نمایشهای کودکان و بزرگسالان و همینطور جلسات درمانگری استفاده کرد.
این هنرمند پیشرو در نمایش عروسکی، همچنین درباره ی تکنیک «پلی بک» توضیح داد: این تکنیک با استفاده از عروسکهای کاغذی اجرا میشود و بخصوص در جلسات درمانگری کاربرد زیادی دارد. شیوه‌ی اجرای آن نیز به این صورت است که یکی از تماشاگران (یا کسانی که در جلسات درمانگری شرکت می کنند) روی صحنه می‌آید و یک خاطره یا راز را که او را آزار می‌دهد ولی تاکنون برای کسی بازگویش نکرده است، تعریف می‌کند و در ادامه نمایشگران داستان او را برای حاضران اجرا می‌کنند و به این ترتیب راز او در یک چرخش 360 درجه به خود او باز می‌گردد و می‌تواند رازش را بیرون از ذهن خود ببیند.
گری فریدمن در ادامه به تشریح چگونگی اجرای نمایش با عروسکهای کاغذی پرداخت و از تجربیات خود در این زمینه سخن گفت و در انتها حاضران را با این پرسش درگیر کرد که «چرا یک عروسک کاغذی که ساخت آن 10 دقیقه هم طول نمی‌کشد، می تواند ما را به گریه اندازد؟!»
به گزارش ایسنا، این جلسه با پرسش و پاسخ حاضران همراه بود و در پایان نیز اعلام شد که کارگاه فشرده‌ی کار با عروسک های کاغذی امروز (یکشنبه 19 مهر) از ساعت 16 تا 20 در محل خانه‌ی تئاتر برگزار خواهد شد.
علاقه‌مندان هنر نمایش عروسکی برای آشنایی بیشتر با این هنرمند بین‌المللی و تماشای فیلم‌های او می‌توانند به وب‌سایت garyfriedmanproductions.com مراجعه کنند.