عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - کارهای بسیاری می توانید انجام دهید تا عمر باتری لپ تاپ خود را بهبود ببخشید. اما آیا می توان اقداماتی را در راستای افزایش طول عمر واقعی باتری نیز انجام داد؟ یکی از موارد که اغلب درباره آن بحث می شود اتصال دائمی لپ تاپ به پریز برق و یا به کارگیری در شرایطی است که از باتری نیرو می گیرد. پاسخ به این مساله چندان آسان و سرراست نیست اما در ادامه بررسی بیشتری در این زمینه ارائه می کنیم.
آشنایی با باتری لپ تاپ
دو نوع اصلی از باتری در لپ تاپ ها مورد استفاده قرار می گیرند که شامل یون لیتیوم و پلیمر لیتیوم می شوند. اگرچه با دو فناوری متفاوت مواجه هستیم اما عملکرد آنها تا حد زیادی به روشی مشابه صورت می گیرد و نیرو به واسطه حرکت الکترون ها ایجاد می شود. این جریان به حفظ سلامت باتری نیز کمک می کند.
برای هر دو نوع باتری آن چه در ادامه می آید درست است (برای لپ تاپ های مدرن):
باتری نمی تواند بیش از حد شارژ شود. به محض رسیدن شارژ به 100 درصد، شارژ باتری متوقف شده و تا زمانی که ولتاژ به سطحی مشخص کاهش نیابد عملیات شارژ باتری دوباره آغاز نمی شود.
تخیله کامل شارژ باتری به آن آسیب وارد خواهد کرد. اگر باتری که به طور کامل شارژ آن تخلیه شده برای مدت زیادی در این حالت باقی بماند وارد وضعیت تخلیه الکتریکی عمیق می شود که احیا آن ممکن است هرگز امکان پذیر نباشد.
پس بر اساس آن چه که در بالا اشاره شد می توان این گونه نتیجه گیری کرد که آیا کاربر باید لپ تاپ خود را همواره به پریز برق متصل کند؟ پاسخ کاملا مثبت نیست.
مواردی که به باتری های لیتیومی آسیب می زنند
باتری های لیتیومی به طور ذاتی ناپایدار هستند. آنها از زمانی که تولید می شوند در حال از دست دادن ظرفیت خود بوده و عوامل متعددی این روند را تسریع می کنند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چرخه های شارژ و تخلیه شارژ. هر باتری دارای تعداد متناهی از دفعاتی است که می تواند شارژ و تخلیه شارژ را تجربه کند.
- سطح ولتاژ. سطح شارژ بالاتر موجب کوتاهی عمر باتری می شود.
- دمای بالا، بیش از 30 درجه سلسیوس. دمای بالا می تواند آسیب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
دو مورد آخر بیشترین نگرانی و توجه را به خود اختصاص داده اند. مطالعه انجام شده توسط وب سایت باتری یونورسیتی نشان داده است سطح ولتاژ و دمای بالا چگونه می تواند چه به صورت جداگانه و چه به صورت ترکیبی با هم بر کوتاه شدن عمر باتری تاثیرگذار باشند.
سطح شارژ
باتری های یون لیتیوم تا 4.20V/cell شارژ می شوند که ظرفیت 100 درصدی را شامل می شود. در این سطح، باتری دارای طول عمر 300 تا 500 چرخه تخلیه شارژ خواهد بود.
هر 0.10V/cell کاهش در میزان شارژ، تعداد چرخه های تخلیه شارژ را دو برابر می کند تا زمانی که به مقدار مطلوب 3.92V/cell با 2400 تا 4000 چرخه تخلیه شارژ برسد. متاسفانه در این سطح باتری تنها 58 درصد شارژ شده و از این رو مدت زمان استفاده کمتر از نیمی از زمانی است که باتری کامل شارژ شده است.
گرما
دمای افزایش یافته، به طور معمول بیش از 30 درجه سلسیوس، عمر باتری را بدون در نظر گرفتن عوامل دیگر کوتاه خواهد کرد. رها کردن لپ تاپ در خودرو طی یک روز تابستانی بدون تردید اقدام خوبی نیست. هنگامی که تنش دمای بالا با تنش ولتاژ بالا ترکیب می شود اثر مخرب بزرگتر خواهد بود.
آزمایش های صورت گرفته توسط وب سایت باتری یونیورسیتی نشان داده است یک باتری با 40 درصد شارژ که در دمای 40 درجه سانتیگراد نگهداری شده پس از یک سال با کاهش 85 درصدی ظرفیت خود مواجه شده است. همچنین، یک باتری با 100 درصد شارژ تحت شرایط مشابه با کاهش ظرفیت خود به کمتر از 65 درصد مواجه شده است. ظرفیت یک باتری با 100 درصد شارژ و نگهداری در دمای 60 درجه سلسیوس نیز تنها طی سه ماه به 60 درصد کاهش یافته است. شواهد روشن هستند. در صورتی که شارژ باتری را به طور مداوم 100 درصد نگه دارید به آرامی با کوتاهی عمر مواجه خواهد شد. شارژ 100 درصد و مواجهه با دمای بالا عمر باتری را سریع‌تر کوتاه می کند.
دمای بالا تنها به عوامل محیطی مربوط نمی شود و انجام کارهای سنگین مانند بازی های رایانه ای و یا نرم افزارهای ویرایش ویدئو سطوح گرما را به طور قابل توجهی افزایش می دهند و استفاده از لپ تاپ در شرایطی که حرارت به خوبی از آن خارج نشود - به عنوان مثال روی بالش قرار گرفته باشد - شرایط را بدتر می سازد.
آیا باید باتری را از لپ تاپ جدا کنیم؟
تردیدی وجود ندارد انجام این کار با توجه به جریان فزاینده معرفی لپ تاپ هایی که دسترسی به باتری آنها توسط کاربر وجود ندارد، ممکن نیست. در مواردی که امکان این کار نیز وجود دارد شرکت های تولیدکننده نظرات مختلفی ارائه می کنند. به عنوان مثال، ایسر جداسازی باتری را پیشنهاد می کند در شرایطی که اپل این کار را توصیه نمی کند و دل مشکلی در اتصال دائمی لپ تاپ به برق نمی داند.
اگر جدا کردن باتری را انتخاب کرده اید از شرایط نگهداری مناسب آن باید اطمینان حاصل کنید. بر همین اساس، باید شارژ باتری بین 40 تا 70 درصد باشد و باتری در دمای اتاق نگداری شود.
اتصال دائمی لپ تاپ به برق در کوتاه مدت آسیبی به باتری دستگاه وارد نمی کند اما اگر این کار را ادامه دهید پس از یک سال با کاهش چشمگیر ظرفیت باتری خود مواجه خواهید شد. به طور مشابه، اگر باتری را جدا کرده و تنها از برق استفاده کنید باز هم با باتری آسیب دیده مواجه خواهید شد.
بهترین راه حل ترکیبی از هر دو مورد به نظر می رسد: برخی روزها از نیروی باتری لپ تاپ استفاده کنید و روزهای دیگر آن را به پریز برق متصل کنید. در هر حالتی اطمینان حاصل کنید که با دمای بیش از اندازه بالا مواجه نیستید.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.
شاید هم شده اما هنوز وقتش نیست در دسترس عموم قرار بگیره