مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به مراجعات مکرر به این دانشگاه و پرسش در مورد بیماری شپش گفت: شستن موها با سرکه یا آغشته کردن آنها به سس مایونز یکی از راه های درمان شپش یا بیماری پدیکولوزیس است.
دکتر محمد فکری افزود: در صورت آلوده شدن به بیماری پدیکولوزیس، تمام سر و موها را با سرکه خیس کرده، پس از نیم ساعت آبکشی کنید.
وی ادامه داد: سرکه موجب رفع چسبندگی و سست شدن کپسول تخمها شده و شانه دندانه ریز به جدا کردن آنها از موها کمک میکند.
وی گفت: همچنین میتوان هنگام شب سر و موها را به خوبی با سس مایونز آغشته کرد به طوری که در تمام طول شب با استفاده از کلاه روی سر باقی مانده و روز بعد شستشو داده شود.
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: مایونز موجب بسته شدن سوراخ های تنفسی شپش و از بین رفتن آن میشود.
آنچه باید در مورد بیماری پدیکولوزیس بدانیم
وی گفت: آلودگی به شپش در مراکز تجمعی مانند مدرسه، ورزشگاه، پادگان، پرورشگاه و خوابگاه ها شایع بوده و آگاهی از علایم و نشانه های آن در مهار و حذف آلودگی های انسانی بسیار مؤثر است.
وی اظهار کرد: شپش از خون انسان تغذیه می کند و بزاق آن حاوی موادی است که ضمن اینکه از لخته شدن خون جلوگیری میکند موجب ایجاد حساسیت و خارش شدید می شود.
دکتر فکری گفت: شپش قادر به پریدن و جهیدن نیست و حرکت لغزشی آهسته دارد.
ویژگی های شپش
وی افزود: شپش حشرهای کوچک، بدون بال و خونخوار است و از آنجا که سطح خارجی پوست و مو را آلوده میکند، انگل خارجی اجباری انسان محسوب میشود.
وی گفت: طول عمر متوسط شپش ماده 30 روز و رنگ آن بین خاکستری تا قرمز متغیر است و می تواند سر، بدن و عانه (دستگاه تناسلی خارجی) را در انسان آلوده کند.
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان اظهار کرد: آلودگی به شپش، به دنبال تماس نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصل های سرد و برای تأمین گرما لباس بیشتری می پوشند، شایع میشود.
وی افزود: شپش به جامعه یا طبقه خاصی محدود نبوده و تمام طبقات را مبتلا میکند.
وی گفت: شپش در آب قادر به تنفس نبوده و زنده نمی ماند، به همین دلیل از طریق شنا در استخر منتقل نمیشود.
دکتر فکری ادامه داد: اگرچه بطور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایعتر است ولی کلیه طبقات اجتماعی میتوانند در معرض خطر آلودگی با شپش قرار گیرند.
وی گفت: وجود شپش سر، بدن یا عانه را آلودگی به شپش یا پدیکولوزیس گویند.
وی اظهار کرد: تخم شپش که رشک (Nit) نامیده می شود، بیضی شکل، سفید رنگ و به اندازه ته سنجاق است و به ساقه مو در نزدیکی پوست سر و درز لباس فرد آلوده میچسبد و به راحتی کنده نمیشود.
شپش سر
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: آلودگی در تمام گروه های سنی دیده میشود ولی شپش سر در کودکان شیوع بیشتری دارد، دختر بچه ها به علت تماس بیشتر سر با سر یا تماس پوشش های سر بیش از پسرها به شپش سر آلوده می شوند.
وی ادامه داد: شپش تقریبا هر چهار ساعت یک بار خونخواری میکند.
وی گفت: پای شپش به گونه ای است که می تواند به مو چنگ بزند، شانه زدن موجب شکسته شدن پاها و مرگ آن خواهد شد.
فکری افزود: طول بدن شپش یک تا سه میلیمتر است (کوچکتر از مورچه های خیلی کوچک) و با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است.
وی گفت: طول عمر شپش ماده حدود یک ماه و روزانه چهار تا شش تخم می گذارد که این تخمها در نزدیکی پوست سر که دما و رطوبت مناسب است، به موها میچسبند (برخلاف شوره سر یا سایر پوسته های سر که به راحتی با برس جدا می شود).
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان افزود: محل شایع این تخمها در موهای پشت سر و پشت گوش میباشد.
وی بیان کرد: گاهی تعداد این تخم ها آنقدر زیاد است که مانند سفیدی مو بروز میکند.
وی تصریح کرد: غیر از تخم شپش در موارد آلودگی شدیدتر خود شپش نیز در روی موها مشهود است.
فکری گفت: نوزاد شپش پس از هفت روز از تخم خارج شده و پس از سه بار پوست اندازی بالغ میشوند.
نشانه های آلودگی به شپش سر
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: خارش مداوم پشت سر و گردن ناشی از واکنش حساسیتی پوست بدن فرد به بزاق شپش است.
وی افزود: باید توجه داشت که عفونت جدید همیشه سبب خارش سر نمیشود، در بیشتر موارد، آلودگی به شپش سر بدون علامت است و آلودگی را والدین، آموزگاران یا مربیان بهداشت مدرسه تشخیص میدهند.
وی گفت: شپش سر بیشتر در نواحی پشت گوش و پس سر زندگی و تخمگذاری میکند، از اینرو در هنگام بیماریابی باید به این نکته توجه کرد.
دکتر فکری اظهار کرد: گاهی در موارد پیشرفته غدد لنفاوی اطراف سر در ناحیه گردن برجسته می شود و گاهی خارش شدید سر باعث کنده شدن پوست و خراشیدگی شده و با اضافه شدن عفونت، ممکن است زرد زخم نیز بروز کند.
وی ادامه داد: در چنین مواردی باید به فکر شپش سر بود و سر بیمار از لحاظ وجود شپش یا تخم آن معاینه شود.
راههای انتقال
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: تماس مستقیم افراد سالم با افراد آلوده بیشتر در ازدحام جمعیت رخ میدهد؛ تماس غیرمستقیم، مانند استفاده مشترک از وسایل شخصی آلوده مانند لباسها، بالش، پتو، ملحفه، شانه، برس، حوله، کلاه، گیره مو، گل سر، مقنعه، شال، روسری و چادر، کلاه، حوله حمام و غیره، همچنین زمانی که شیوع شپش در جامعه بالاست صندلی اتوبوس های شهری و بین شهری، تاکسی ها و سالنهای اجتماعات نیز در انتقال و انتشار شپش نقش دارند.
درمان شپش سر
وی افزود: اساس درمان در انواع شپش رعایت اصول بهداشتی فردی، حمام کردن و تعویض منظم البسه و درمان موارد بیماری است.
فکری گفت: از بین بردن و درمان شپش به دو روش فیزیکی و دارویی امکانپذیر است.
وی اظهار کرد: پرمترین داروی انتخابی است که به صورت شامپو، محلول سرشوی، پودر، لوسیون و کرم موجود است.
درمان دارویی شپش سر
وی ادامه داد: مهمترین داروی انتخابی در درمان شپش فراورده های پرمترین میباشد که بصورت شامپو و کرم 5 درصد در بازار موجود است.
راه های پیشگیری از شپش سر
وی گفت: شستشوی لباسها و ملحفه ها در آب جوش به مدت 10 تا 20 دقیقه و یا استفاده از ماشین لباسشویی و خشک و اتو کردن درزهای لباس؛ رعایت بهداشت فردی بخصوص استحمام مرتب و شستشوی منظم لباس ها از جمله راه های پیشگیری از این بیماری است.
مدیر گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی کرمان ادامه داد: شانه کردن روزانه موی سر ترجیحا با شانه دندانه ریز چوبی، تمیز کردن همه روزه برس و شانه، استفاده نکردن از لوازم شخصی دیگران، پرهیز از تماس با اشیاء و لباسهای فرد آلوده، معاینه مرتب موها، گزارش و مراجعه موارد آلوده به مراکز بهداشتی از دیگر راه های پیشگیری از ابتلا به شپش است.
من دوسال بود ک مبتلا ب شپش شده بودم وهر روشی که انجام میدادم موثر نبود ...... حنا ... رنگ مو ....... شامپو پرمترین ......سرکه ... سس مایونز. .. کچل کردن ... وازلین و... دیگ داشتم از زندگی ناامید میشدم تا اینکه صابون گوگرد زدم الان دیگه از شرشون راحت شدم ....برای شستن سر با این صابون اول سر را خیس کنید بعد صابون را ب سر بمالید و ب مدت ۱۰دقیقه چنگ بزنید بعد با آب بشورید طوری که بوش روی مو ها بمونه دو سه روز این کارو انجام بدید مثل روز اول تمیز میشن ....