عصر ایران؛ سیما پروانه‌گهر- وزير امور اقتصاد و دارايي در جلسه علني امروز مجلس شورای اسلامی (یکشنبه 18 مرداد ماه) سومين كارت زرد خود را از مجلس دريافت كرد.
علی طیب‌نیا دومين وزير دولت روحانی است كه اصطلاحا سه كارته ميشود. نخستین وزیر، علي جنتي است كه سه كارت زرد را در پی سوالات نمايندگان مجلس نهم به نام خود ثبت كرده است.
كارت زرد اما اصطلاحي جديد در پارلمان به شمار می‌آید. این اصطلاح در واقع سوغات رفتار محمود احمدی‌نژاد در روز طرح سوال از او در مجلس هشتم است.
به یاد آوریم که بعد از رفتارها و جواب‌های سربالای او شماری از نمایندگان با هدايت علی مطهری به این نقطه و نتیجه رسیدند که ساز و کار طرح سوال از وزرا و رییس جمهور نواقص جدی دارد و به همین خاطر دست به اصلاح آیین نامه زدند.
در این شیوه طرح سوال اگر چه وزیر متوجه می‌شد که یک یا چند نماینده مجلس از عملکرد و تصمیمات وی رضایت ندارد، اما هیچ گونه ضمانت اجرایی به جز تلاش مجدد مجلس برای سوال و یا در نهایت امر استیضاح وزیر وجود نداشت. تا اینکه حضور احمدی نژاد در مجلس و پاسخ های وی به سوالات مطروحه از جانب علی مطهری (سخنگوی نمایندگان سوال کننده) مجلس را به اصلاح این روند واداشت.
در اصلاح جديد بر اساس ماده 211 آیین نامه داخلی مجلس چنانچه در هر دوره مجلس، سه بار با رأی اکثریت نمایندگان حاضر، سؤالات نمایندگان از هر وزیر وارد تشخیص داده شود طرح استیضاح وزیر درصورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم(89) قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت.
اگر چه در ابتدا سعی بر آن شده بود تا با سه بار عدم اقناع نمایندگان سوال کننده از وزیر مربوطه فرآیند استیضاح به صورت خودکار فعال شود و وزیر در جلسه استیضاح حاضر شود، اما این نوع اصلاح با ایراد قانون اساسی از جانب شورای نگهبان رو به رو شد ، زیرا در قانون اساسی فرایند استیضاح وزرا مشخص شده و نمی توان با قانون عادی قانون اساسی را تغییر داد.
در نهایت آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی پس از اصلاح بر آن شد که در هر بار طرح سوال از وزرا مجلس رای گیری انجام دهد و اعلام کندآیا از پاسخ های وزیر قانع شده یا نه.
این فرآیند اما در رسانه ها شاید با تاثیر پذیری از اصطلاحات مسابقات فوتبال به عنوان «کارت زرد» به وزرا مصطلح شد.
در حالی که در این روند هرگز سه کارت زرد به صورت خودکار منتهی به طی روند کلید خوردن استیضاح وزیر نمی شود و همانند گذشته بدون هیچ گونه تفاوتی باید برای طرح استیضاح ، امضای حداقل 10 نماینده جمع شود و بعد هیات رییسه آْن را اعلام وصول کند.
تفاوت تنها در بار روانی است که تعداد کارت های زرد بر دوش وزیر در روز استیضاح می گذارد.
بنابراين از اساس اصطلاح «کارت زرد» ماهیت قانونی و آیین نامه ای ندارد و در هیچ کجای آیین نامه داخلی مجلس اصطلاح «کارت زرد به وزرا« نیامده است.
به عبارت دیگر آیین نامه داخلی مجلس تغییر اساسی در خصوص نحوه سوال از وزرا نکرده است و این تنها اصطلاحی رسانه ای است که در مطبوعات است.
حالا يك سوال مطرح مي شود، از اساس كارت زرد تاثير رواني براي استيضاح يا فشار به دولت تلقي مي شود يا بهارستان تنها با اين اصلاح آيين نامه خود را ترسناك كرده تا دولتمردان را بترساند؟!
يوسفيان ملا: كارت زرد به كارت قرمز ختم نمي شود/ دولت مردان هشدار كارت زرد را جدي بگيرند
عزت الله يوسفيان ملا، رييس كميسيون آيين نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي در اين خصوص به عصر ايران مي گويد: در هيچ كجاي آیین نامه داخلي مجلس و قانون مقوله كارت زرد وجود ندارد و حتی اگر سه بار وزیر نتوانست مجلس را قانع کند، باز هم نمی توان بر مبنای آن وزیر را استیضاح کرد.
نماينده آمل در مجلس شوراي اسلامي در ادامه اين مطلب مي افزايد: براي طرح استيضاح يك مسير بيشتر نيست و ان هم جمع آوري امضا و اعلام وصول ان توسط هيات رييسه مجلس است و اگر وزیر هزار کارت زرد هم بگیرد تا زمانی که طرح استیضاح وی با امضای حداقل 10 نماینده تدوین و تقدیم هیات رییسه نشود، به جریان نمی افتد.
وی ادامه مي‌دهد: این کارت زردها به کارت قرمز ختم نمی‌شود و الزامی برای استیضاح وزیر بوجود نمی‌آورد و تنها واکنشي برای افزودن بر بار روانی موضوع است اما من تصور مي كنم زماني كه تعداد كارت های زرد بالا مي رود بد نيست دولت محترم كمی در رفتار و رويه و دقت بيش تری داشته باشد.
رييس كميسيون تدوين آيين نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: حتما نبايد بیم استيضاح در كار باشد ، وقتي وزيری سه بار از مجلس كارت زرد می گيرد بهتر است قدري در رويه خود تامل و بازنگری كند.
سخنگوي هيات رييسه مجلس:رسانه ها مفهوم اشتباه به جامعه تحميل نكنند
عبدالرضا مصري، سخنگوي هيات رييسه مجلس در اين باره به عصر ايران مي‌گويد: کارت زرد اصطلاحی است که بین نمایندگان مجلس و وزرا رایج شده است وگرنه در آیین نامه داخلی مجلس چنین عنوان و اصطلاحی وجود ندارد.
نماينده كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي در ادامه می‌گوید: از آنجا که مفهوم کارت زرد در قانون ذکر نشده و جایگاه قانونی ندارد، تکرار آن از طریق رسانه‌ها، مفهوم اشتباهی را به جامعه تحمیل می‌کند در حالی که مفاهیم حقوقی باید به شیوه درست به مردم آموزش داده شود.
مصري تصريح كرد: من تصور می‌كنم خود وزرای محترم و دولت بايد در خصوص تعداد سوال نمايندگان و كارت زردی كه صحن به وزير می‌دهد قضاوت كنند.
سخنگوی هيات رييسه مجلس درباره كاركرد اين اصلاح آيين‌نامه‌ای می گويد: من تصور می‌كنم وجود همين بار روانی برای دولت بهتر از نبودن هيچ بار روانی است.