شرق/ نعمت احمدی _ حقوق‌دان و وکیل دادگستری
من پیش از آنکه در مورد تفکیک جنسیتی حرف بزنم، می‌خواهم مسئله دیگری را مطرح کنم. بدون هیچ تعارفی باید بگویم، اصولا در دنیا خواسته یا ناخواسته در مراجع و مناسب مدیریتی تعداد زنان نسبت به مردان کمتر است درحالی‌که تعداد دانشجویان زن بیشتر از مردان است.
من به‌عنوان استاد دانشگاه می‌گویم که کلاس‌های من زنانه است و تنها چهار مرد وجود دارند درحالی‌که در بازار کار این حضور زنان را نمی‌بینید و البته اگر از اساتید دانشگاهی در بسیاری از رشته ها، همین مسئله را پرس‌و‌جو کنید، قطعا آنها هم به آمار پایین تعداد دانشجویان پسر خود در سر کلاس ها اشاره می کنند با این تاکید که، دختران با وجود تعداد بالایشان در مقاطع تحصیلی، چندان جایی در بازار کار ندارند.
جالب اینجاست که این مشکل تنها در ایران نیست و در همه کشورهاست. مثلا در کابینه دولت آمریکا، چندتا زن وجود دارد؟ در سمت‌های مدیریتی کلان چندتا خانم هست؟
من عمیقا هوادار تساوی و برابری زنان هستم. ما باید به جایی برسیم که خروجی دانشگاه‌ها با اداره‌ها برابری کند.
یک مثال دیگر در دولت احمدی‌نژاد باید بیاورم. مرضیه وحیددستجردی، وزیر زن شد و ما سرنوشت او را دیدیم. تعارف با هم نداریم. در قانون اساسی برای رئیس دولت مشکلی درخصوص انتخاب عضو زن در کابینه وجود ندارد، خانم ابتکار نیاز به رأی‌اعتماد ندارد بااین‌حال این انتخاب صورت نمی‌گیرد.
باید قبول کرد که جنس قانون‌گذاری در همه دنیا مردانه است. به قوانین نگاه کنید، جنس مردسالارانه می‌بینید. گاهی هم اگر قانون یاری کند و در جایی هم برای برداشتن تبعیض‌ها عدد و رقم بگذارند، زنان مشارکت نمی‌کنند. در افغانستان قانونی تصویب شد که ٢٥ درصد از اعضای مجلس می‌توانند، زنان باشند اما متأسفانه این کرسی‌ها پر نشد و به اندازه کافی متقاضی وجود نداشت.
طرح به مجلس رفت اما نتوانستند این ترکیب را حفظ کنند. خداوند در قرآن هم از زبان مرد صحبت می‌کند. تمام متون مذهبی زبان مردانه دارد. یادمان نرود که قانون را مردان نوشته‌اند. یک برش به قانون اساسی خودمان می‌زنم، در آنجا هم قوانین مردانه است.
اما در مورد تفکیک جنسیتی باید بگویم در این فضا غریب نیست اما من معنای آن را درک نمی‌کنم. در قانون هیچ مصوبه‌ای در مورد تفکیک جنسیتی وجود ندارد. بااین‌حال معتقدم زنان باید خودشان حق خود را بگیرند.
زنان باید در مورد شرایط خودشان به‌صورت جدی وارد شوند. من بارها شاهد آن بودم که از نظر قانون اساسی هیچ مشکلی وجود نداشته اما متأسفانه زنان از حق خود استفاده نمی‌کنند.
آنها لیوان خالی را پر نمی‌کنند و تصمیم‌های جدی برای ورود به پست‌های مدیریتی نمی‌گیرند. درست است که در قانون اساسی از رجال نام برده شده اما رجال به مفهوم فرهیختگی است و می‌تواند شامل حال زنان هم باشد.
البته این برای من همواره سؤال بوده است که قصه تربیت ذاتی زنان در همه دنیا چگونه است. دختر وقتی به دنیا می‌آید دنبال عروسک است. مرد دنبال قطار می‌گردد. دختربچه‌ها خاله‌بازی را دوست دارند. باز هم تکرار می‌کنم که من دنبال حقوق زنان هستم. من خودم را از هواداران تساوی می‌دانم اما با این واقعیت‌ها نمی‌دانم چه برخوردی باید کرد.
زنان گاهی در مورد حقوق خود هیچ مطالبه‌ای نمی‌کنند، آنها خیلی از مسائل را نادیده می‌گیرند. یک مثال ساده؛ در خانه زنان خودبه‌خود شروع به کار می‌کنند اما مردان این‌طور نیستند. زنان به‌راحتی نمی‌خوابند تا همه کارها را انجام ندهند. باید فرهنگ‌سازی از خود زنان شروع شود و بعد به همه‌جا برسد.
زمانی طرح تاکسی بانوان مطرح شد، امتیازاتی به زنان دادند که در این حیطه فعالیت کنند اما متأسفانه این طرح با استقبال مواجه نشد. چند زن امتیاز گرفتند و این امتیاز را رها کردند. اگر خانم‌ها می‌خواستند که از این امتیاز استفاده کنند، گام‌به‌گام پیش می‌رفتند.
زنان باید تابوهای ١٠ هزارساله را بشکنند و این کار سختی است. به‌جای آن زنان شغل‌های شیک و دهن‌پرکنی را انتخاب می‌کنند چون وکالت و طبابت، و در آن هم خوب پیش نمی‌روند که با مردان برابری کنند. باید دید چرا این اتفاق می‌افتد؟ چرا زنان از موضع‌های قانونی خود دفاع نمی‌کنند و بعد باید در مورد تفکیک جنسیتی صحبت کرد که نوعی تبعیض جنسیتی را به‌خاطر می‌آورد که یکی از عوامل تشدید‌کننده آن زنان هستند.
باز برگردیم به بحث تفکیک جنسیتی که برخی از مدیران در سازمان‌ها و نهادهای خود مطرح کرده و در تلاش برای اجرائی‌شدن آن هستند اما نباید این را فراموش کرد این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها ریشه‌های عمیقی در ظاهربینی دارد.
یعنی ٣٦ سال است از نظام جمهوری اسلامی گذشته و شهردارهای مختلف آمد‌ه‌اند. درحال‌حاضر ١٠ سال از مدیریت شهری آقای قالیباف می‌گذرد. عجیب نیست که به‌یک‌باره به فکر تفکیک جنسیتی افتاده‌اند. گاهی اتفاقاتی می‌افتد که هزاران سؤال به وجود می‌آورد. باید همه مسائل را در حالت کلان دید.
یعنی زنان در چندسال پیش می‌توانستند در کنار مردان در محیط کاری مناسب فعالیت کنند و حالا نمی‌توانند؟
اینها به‌نوعی به نظرم ریشه در مسائل دیگری دارد. در غیراین‌صورت در مهم‌ترین حرکات مذهبی اسلام در خانه خدا، آیا تفکیک جنسیتی وجود دارد. زنان و مردان در کنار هم دور خانه خدا طواف می‌کنند. وقتی در خانه خدا زنان و مردان در کنار هم هستند چه‌کسی می‌تواند در مورد تفکیک جنسیتی صحبت کند؟ خدا هیچ‌گاه این نگاه را به بندگانش نداشته است.