عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - آنتراکتیکا یا جنوبگان دور افتاده‌ترین و جنوبی‌ترین قاره جهان است. آنتراکتیکا پنجمین قاره بزرگ جهان محسوب می شود. حدود 99 درصد از این قاره با یخ پوشیده شده است. آنتراکتیکا از نظر جغرافیایی قطب جنوب را در بر می گیرد و به طور میانگین سردترین، خشک‌ترین و بادخیزترین منطقه کره زمین است. در ادامه با برخی حقایق شگفت انگیز دیگر درباره این منطقه بسیار سرد همراه شما خواهیم بود.
آنتراکتیکا خشک‌ترین منطقه در جهان است. در حقیقت، خشک‌ترین مکان روی سیاره زمین به نام دره های خشک در آنتراکتیکا قرار دارد.
همانند برخی کشورها (استرالیا: .au ، آلمان: .de) آنتراکتیکا نیز دامنه اختصاصی خود (.aq) را دارد.
53 میلیون سال پیش آنتراکتیکا به اندازه ای گرم بود که درختان نخل در امتداد سواحل آن رشد می کردند. دما در این قاره به بیش از 20 درجه سانتیگراد می رسید.
پیش‌تر در آنتراکتیکا نیروگاه هسته ای مورد استفاده قرار می گرفت. ایستگاه مک موردو بزرگترین جامعه در آنتراکتیکا است که از سال 1962 توسط آمریکا اداره می شود.
به رغم سرمای شدید و شرایط آب و هوایی سخت، حدود 1150 گونه مختلف قارچ شناسایی شده اند که در آنتراکتیکا به حیات خود ادامه می دهند. قارچ به خوبی خود را با دماهای فوق العاده پایین و چرخه های مداوم و مکرر ذوب و انجماد سازگار می کند.
از نظر فنی، آنتراکتیکا تمامی مناطق زمانی در کره زمین را شامل می شود. تمامی خطوط طول جغرافیایی که برای تعریف مناطق زمانی استفاده می کنیم در دو قطب زمین به یکدیگر می پیوندند.
هیچ خرس قطبی در آنتراکتیکا زندگی نمی کند. برای مشاهده خرس های قطبی باید به کانادا یا قطب شمال سفر کنید.
سردترین دمای ثبت شده در کره زمین برابر با منفی 89.2 درجه سانتیگراد بوده که در بیست و یکم ژوییه 1983 در ایستگاه وستوک آنتراکتیکا ثبت شده است.
با توجه به مساحت 14 میلیون کیلومتر مربعی، آنتراکتیکا پنجمین قاره بزرگ جهان است.
99 درصد از آنتراکتیکا با یخ پوشیده شده است. یخچال های طبیعی که این قاره را پوشش می دهند اغلب به عنوان ورقه یخی شناخته می شوند. ورقه یخی آنتراکتیکا بزرگترین توده یخ منفرد در کره زمین است.
میانگین ضخامت یخ های آنتراکتیکا حدود 1.6 کیلومتر است. این قاره نزدیک به 70 درصد از کل آب شیرین و 90 درصد از یخ آب شیرین کره زمین را در اختیار دارد.
آنتراکتیکا توسط رشته کوه ترانس آنتراکتیک به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است. این کوهستان که حدود 3500 کیلومتر امتداد دارد، یکی از طولانی‌ترین رشته کوه های جهان است.
آنتراکتیکا تا پیش از آن که برای نخستین بار در سال 1820 کشف شود، به طور کامل ناشناخته بود. در گذشته مردم فکر می کردند آنتراکتیکا یک گروه از جزایر است.
رولد آموندسن، کاوشگر نروژی، نخستین انسانی بود که به قطب جنوب پا گذاشت. وی با پشت سر گذاشتن "رابرت فالکون اسکات"، کاوشگر انگلیسی در چهاردهم دسامبر 1911 به قطب جنوب رسید و پرچم کشور خود را در آن به اهتزاز درآورد.
پس از انجام مذاکراتی محرمانه، دوازده کشور پیمان آنتراکتیک را در سال 1959 امضا کرده و متعهد به فعالیت های پژوهشی صلح آمیز در این قاره شدند. امروزه این پیمان توسط 48 کشور امضا شده است.
در ژانویه 1979، "امیل مارکو پالما" نخستین نوزادی نام گرفت که در جنوبی‌ترین قاره جهان متولد شده است. این بخشی از طرح برنامه ریزی شده آرژانتین برای ادعای مالکیت بر بخشی از آنتراکتیکا بود. این کشور به عمد یک زن باردار را به این مکان فرستاده بود.
به طور میانگین، آنتراکتیکا بادخیزترین قاره جهان محسوب می شود. سرعت باد در برخی مناطق این قاره به 320 کیلومتر در ساعت نیز می رسد.
بنابر برخی برآوردهای صورت گرفته، در صورتی که ورقه یخی غربی آنتراکتیکا به طور کامل ذوب شود، میانگین سطح آب دریاهای جهان به میزان پنج متر افزایش می یابد.
قله وینسون ماسیف (توده وینسون) با 4,987 متر، مرتفع‌ترین نقطه در آنتراکتیکا است.
فراوان‌ترین حیوان خشکی در آنتراکتیکا پنگون ها نیستند، بلکه یک کرم نماتود کوچک است.
پنگوئن ها عادی‌ترین پرندگان ساکن در آنتراکتیکا هستند. جمعیت برخی کلونی پنگوئن ها با برخی شهرهای جهان رقابت می کند.
پنگوئن امپراتور نر تنها حیوان خون گرمی است که طی فصل زمستان در آنتراکتیکا باقی می ماند.
برای این که امکان کار در آنتراکتیکا را داشته باشید باید دندان عقل و آپاندیس خود را خارج کنید. عمل های جراحی در آنتراکتیکا صورت نمی گیرد و از این رو حتی اگر در سلامت کامل به سر می برید باید دندان عقل و آپاندیس خود را پیش از سفر برای کار در این منطقه خارج کنید.
آب دریاچه عمیق(Deep Lake) در آنتراکتیکا به اندازه ای شور است که در دمای منفی 20 درجه سانتیگراد نیز همچنان مایع باقی می ماند.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.