طب سنتی هم این مطلب را تصدیق می‌كند و می‌گوید خواب با افزایش مزاج تری باعث افزایش وزن می‌شود. پس افزایش وزن آدم‌های خواب‌آلود، صرفا به خاطر كم شدن فعالیتی‌شان نیست بلكه افزایش تری هم در این زمینه نقش پررنگی را ایفا می‌كند.
یک خواب ممتد هفت یا هشت ساعته، بدن را سرد و تر می‌كند. در منظر طب سنتی علت كم خوابی، خشكی مزاج است. افرادی كه مزاج گرم و خشك یا سرد و خشك دارند و اصطلاحا سودای آنان زیاد است، بیشتر با بی‌خوابی درگیرند. برای بهبود اوضاع خواب این افراد باید خشكی مزاج‌شان را كم و تری را به بدن‌شان تزریق كرد.
دمنوش‌ها در در‌مان بی‌خوابی حسابی كارساز هستند و آرامش را به شما تزریق می‌كنند. به عطاری بروید و گیاهانی را كه مزاج گرم وتر دارند خریداری كنید. گلاب، بیدمشك و عرق كاسنی را در كابینت‌های‌تان جا دهید. این عرقیات باعث تری بدن‌تان می‌شوند و مزاج‌تان را گرم می‌كنند. گل گاوزبان و بیدمشك، مزاج گرم‌وتری دارند. بید و عرق كاسنی را هم فراموش نكنید. گلاب هم در این بین با خاصیت معتدل و گرم و‌تری كه نسبت به بقیه دارد، آرامش زیادی را به شما می‌دهد.
شب‌ها گل گاوزبان، اسطوخودوس، بادرنجبویه را به نسبت مساوی با آب جوش مخلوط كنید و بگذارید بیست دقیقه‌ای جوش بیاید و با اعضای خانواده میل كنید. می‌توانید با اضافه كردن یك تكه نبات به آن و خوش طعم كردن آن، اعضای خانواده را هم با خود همراه كنید. از نظر متخصصان طب سنتی فرزند بالای دو سال‌تان هم می‌تواند در كنار شما از این دمنوش بنوشد.
انجام حجامت هم، مزاج تر مورد نیاز برای خوابی راحت را به شما می‌هد. حجامت برای افرادی كه بدن خشك دارند بسیار مناسب است. طب سنتی و احادیث زیادی تاكید بر حجامت ناحیه سر دارند. حجامت سر،تری زیادی را به بدن شما داده و خواب‌تان را تسهیل می‌كند. این حجامت در طب كلاسیك با افزایش خون رسانی قابل توجیه است و كارساز!
در خوردن هم باید سراغ غذاهایی مزاج تر بروید. ماست بخورید كه مزاجش شدیدا سرد وتر است. دور خوراكی‌هایی كه مزاج خشك دارند، خط بكشید. اگر عادت دارید شب‌ها قهوه و چای بخورید تعجبی ندارد كه شب‌ها بی‌خواب شوید. قهوه با مزاج گرم و خشكی كه دارد و چای هم با سرد و خشكی زیادش شما را بی‌خواب می‌كند. در اولین قدم این دو نوشیدنی را حذف كنید و خود‌تان را به دمنوش‌های آرامبخش ببندید.
در فصل بهار غذاهایی را كه تری كمتری دارد مصرف كنید و غذاها و گوشت‌های لطیف و زود هضم و تخم‌مرغ‌های عسلی مصرف كنید. مصرف پیاز، سیر و ترشی را محدود كنید. در اردیبهشت هم بریانی و غذاهای سركه‌دار را مصرف كنید و هنگام ناشتا هم آب ننوشید. استشمام بو و عطر در این ماه توصیه می‌شود. در خرداد هم غذاهایی كه گوشت‌های غلیظ مثل كله پاچه دارند و غذاهای شور را مصرف نكنید.
قبلا مصرف گلاب را برای خوابی راحت به شما توصیه كرده بودم. اما الان می‌خواهم بگویم كه استنشاق این عطر حال‌تان را بهتر می‌كند و كمك می‌كند تا راحت‌تر به خواب بروید. خوردن یك دارو یا دمنوش خیلی مفید است اما استنشاق و بخور این عرقیات با ورود مستقیما به مغز، اثر بسیار قوی و تاثیر گذاری را دارند. قبل از خواب محیط را مرتب كنید و كمی گلاب در اتاق بپاشید تا آرام‌تر شوید در طی روز هم می‌توانید از این عطر استفاده كنید تا سر حال‌تر باشید و افسرده نشوید.
فراموش نكنید كه در طب سنتی تنها نمی‌شود به مصرف داروهای خوراكی بسنده كرد همچنین نمی‌توان توقع داشت كه با مصرف تنها دمنوش و استنشاق گلاب مشكلات روحی هم حل شود. این تجویز‌ها در كنار رفتار درمانی و همكاری خانواده در حل مشكلات روحی است كه با گرم كردن مزاج آرامش و خوابی عمیق را برای شما به ارمغان می‌آورد.
اگر در این فصل مدام خمیازه می‌كشید و بیشتر و راحت‌تر می‌خوابید به علت مزاج گرم و تر این فصل است كه با مزاج تر خواب هماهنگ است حتی بی‌خواب‌ها هم در این فصل راحت‌تر می‌خوابند.
زمستان هم با مزاج سردش دست كمی از بهار ندارد كه آخر زمستان میزان‌تری در بدن بیشتر می‌شود و راحت‌تر به خواب می‌روید. تابستان فصلی است كه افراد معمولا بیشتر بیدارند. در پاییز هم كه خشكی در آن بیشتر است و افراد را كسل‌تر می‌كند و بی‌خوابی‌های بیشتری هم دارد. اگر در فصل پیش رو خیلی كسل شدید سراغ حجامت بروید تا طبع‌تان به تعادل برسد.
ورزش بدن‌تان را خشك و شما را بی‌خواب‌تر می‌كند. اگر فكر می‌كنید به یك‌باره با ورزش زیاد، شب خوابی راحت را تجربه می‌كنید باید بگویم كه در اشتباهید و با این كار شب را احتمالا با بی‌خوابی بیشتری سپری خواهید كرد. تعریق ناشی از ورزش بدن شما را گرم و خشك می‌كند و شما را بی‌خواب‌تر.
خروپف، آپنه یا پاهای بی‌قرار از مشكلاتی هستند كه كیفیت خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهند كه هر كدام در‌مان مخصوص خود را دارد. اغلب بی‌قراری‌ها و از خواب پریدن‌ها علل روحی دارند و از تنش و اضطراب ناشی می‌شوند كه برای آنها دمنوش توصیه می‌شود. افرادی كه در گروه مبتلایان به پاهای بی‌قرار جای می‌گیرند اغلب اضطراب دارند و معمولا مزاج‌شان هم، خیلی سرد و خشك است.
اگر شب‌ها در پاهای‌تان احساس كشیدگی و كوفتگی می‌كنید و درد استخوانی دارید جزو این گروه هستید. برای رفع این حالت هم باید به فکر در‌مان سردی و خشكی باشید و هم از شیوه‌های آرام سازی ذهن بهره بگیرید. خروپف‌ها هم معمولا علل مكانیكی دارند. ممكن است به خاطر تنگی سینوس باشند كه باعث شود فرد از راه دهان تنفس كند. افرادی هم كه چاق‌اند و غبغب دارند، زیاد خروپف می‌كنند. آلرژی و التهابات سینوس بینی را كیپ می‌كنند، راه تنفس را می‌بندند و خواب پر سر و صدا ایجاد می‌كنند. برای در‌مان خروپف چاق‌ها، باید وزن‌شان را كم كنند.
طب سنتی درمان‌های شبیه در‌مان لاغری را برای آنها تجویز می‌كند. علل مكانیكی هم با جراحی قابل در‌مان هستند. اگر این خروپف‌ها باعث قطع اكسیژن شود به آپنه تبدیل می‌شود كه در واقع حالت شدیدتر خروپف است.
افرادی كه به آپنه دچارند در شب اكسیژن خوبی دریافت نمی‌كنند و در روز مدام از خواب‌آلودگی شكایت دارند. این افراد معمولا گردن كوتاه‌تری دارند و همان درمان‌های لاغری و غبغب برای این افراد هم توصیه می‌شود. اگر به آپنه دچار هستید، ورزش كنید و به مدت هفت، هشت دقیقه از سونای خشك استفاده كنید. از غذاهایی مثل برنج كه باعث تنگ شدن مجرای تنفسی یا ایجاد غبغب می‌شوند هم صرف نظر كنید.
اگر عادت دارید از شب تا صبح یكسره بخوابید، خوب است بدانید طب سنتی با این خوابیدن‌های یك تكه اصلا موافق نیست. برای خوابی راحت قبل از نیمه‌شب شرعی كه حدودا ساعت ده و نیم- یازده است، در تختخواب باشید اما بعد از دو یا سه ساعت بیدار شوید و فاصله‌ای دو یا سه دقیقه‌ای بین خواب‌تان بیندازید و دوباره به تختخواب بروید. بین الطلوعین یا نماز صبح هم دوباره بیدار شوید اگر هنوز خواب‌آلود بودید دوباره كمی بخوابید.
اگر می‌خواهید حسابی سر حال باشید قبل از اذان ظهر هم كمی چرت بزنید. اگر هم وقت نكردید می‌توانید بعد از ظهر چرت كوتاه بیست دقیقه تا نیم ساعته‌ای داشته باشید.
میوه ها و دانه های گرم وتر:
انجیر ، انگور ، بادام زمینی ، بادام شیرین ، بادام کوهی ، به ، تخم خربزه ، توت (شاه توت) ، انواع توت ها ، خربزه ، هویج ( زردک) ، سیب ، شلغم ، کدو ، کنجد ، گلاب ، لوبیا قرمز
میوه ها و دانه های گرم و خشک:
انبه ، بادام کاغذی ، بادمجان (خیلی گرم و خشک) ، تخم شربتی ، بولاغ اوتی ، پرتقال ، پسته ، پونه (خیلی گرم و خشک) ، پیاز (خیلی گرم و خشک) ، پیه ( دمبه) ، ترب (خیلی گرم و خشک) ، تره ، جعفری، دینارویه ، چای ، خردل ها ، خرما ، خرمالو ، دارچین ، روغن ، ریحان ، زرد چوبه ، زعفران ، زنجبیل ، زنیان ، زیتون ، زیره سیاه ، سیر ، شنبلیله ، فلفل (خیلی گرم و خشک) ، فندق ، کرفس ، کشمش انگور سیاه ( مویز) ، کلم ، کنگر، گردو ، گل سرخ (خیلی گرم و خشک) ، لپه ، مرزه ، موسیر ، موم عسل ، نارگیل ، نخود ، نعناع ، عرق بهار نارنج ، هل .
غذاهای گرم و تر:
عسل ، نخود ، آب آبگوشت ، گوشت بوقلمون ، شیر میش ، گوشت غاز (پرنده) ، گوشت گوسفند ، گوشت مرغ خانگی ، گوشت مرغابی و اردک ، میگو (روبیان) ، گوشت بلدرچین ، گوشت کله ، جگر ، خورشت بادمجان ، خورش قورمه سبزی ، آبگوشت به ، آبگوشت کلم قمری ، آب شور ، کره ، خامه ، روغن ، نیمرو ، تخم مرغ ، گوشت بز
غذاهای گرم و خشک:
گوشت آهو ، شیر شتر ، گوشت شتر ، گوشت شتر مرغ ، گوشت کبوتر ، کوهان شتر (خیلی گرم و خشک) ، گوشت گاومیش ، گوشت گنجشک ، گوشت لک لک ، نمک طعام (خیلی گرم و خشک) ، گوشت اردک ، خورش فسنجان
میوه ها و دانه های معتدل:
برگ چغندر ، برنج ، تمشک ، چغندر ، عدس ، عناب ، گرمک ، گندم ، قهوه ، کاسنی ، کاهو ، موز
غذاهای معتدل:
شیر گاو ، گوشت کبک ، گوشت کبک دری ، کوکو سبزی ، فرنی ، کوفته ، کشک بادنجان ، شیر برنج ، نان فطیر
میوه ها و دانه های سرد و تر:
اسفناج ، آلو ، انار ، باقلا ، بالنگ ، بامیه ، خرفه ، پنیر ، خیار ، دوغ ، زردآلو ، کدو (تخم) ، کدو حلوایی ، گلابی ، هلو ، هندوانه
میوه و دانه های سرد و خشک:
ارزن ، ازگیل ، انار ترش ، تمبر هندی ، جو ، ذرت ، ریواس ، زرشک ، سرکه ، سنجد ، شاه بلوط ، گشنیز ، گیلاس ، لیمو امانی ، لیمو ترش ، لیمو شیرین ، ماش ، نارنج ، نشاسته ، ولیک
غذاهای سرد و تر:
شیر بز ، ماست ، دوغ ، مرغ ماشینی ، قره قروت ، شیر بز ، ماهی
غذاهای سرد و خشک:
کشک ، گوشت گاو
این قانون مصرف سردی هاست:
اگر پنیر می خورید حتما با گردو خورده شود ، اگر ماست و دوغ می خورید حتما با یک قاشق چایخوری زنیان خورده شود ، اگر ماهی می خورید با خرما خورده شود ، اگر برنج می خورید با زیره خورده شود ، مرغ را حتما با گرمی خورده شود ، و هر چیز سرد دیگر با گرمی هائی مثل عسل و خرما و دیگر غذاهای گرم)
منبع: سیمرغ