الف نوشت: بر اساس اعلام پژوهشکده بیمه مرکزی، ایران از نظر تصادفات ناایمن
رانندگی در بین ۱۹۰ کشور جهان، در رتبه ۱۸۹ است و تنها سیرالئون است که
وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد. گویی هر سال در ایران یک زلزله بزرگ
با این مقدار کشته و زخمی اتفاق می‌ا‌فتد. همچنین تعداد تلفات جاده‌های
کشور در سال، با تلفات یک جنگ تمام عیار برابری می‌کند. آمارها نشان می دهد
در دنیا به ازای هر ۱۰ هزار خودرو حدود ۹ نفر کشته می‌شوند، در حالی که در
ایران به ازای این تعداد خودرو، ۳۷ تن کشته می شوند.
وضعیت نامناسب حوادث جاده‌ای کشور ما باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ایران را بحرانی عنوان کند.
بنابر اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، در دو ماهه نخست امسال یکهزار و
۹۷۳ مرد و ۶۴۱ زن در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند که بیشترین
آن‌ها به ترتیب با یکهزار و ۷۶۷ فوتی در محورهای برون شهری، ۶۶۶ نفر در
محورهای درون شهری، ۱۷۵ نفر در مسیرهای روستایی و شش نفر در مسیرهایی
نامعلوم جان باخته‌اند.
در این مدت همچنین استان‌های فارس با ۲۱۷،
خراسان رضوی با ۲۰۵ و تهران با ۱۸۸ فوتی بیشترین و استان‌های خراسان جنوبی
با ۲۲، اردبیل با ۲۳ و ایلام با ۲۷ فوتی به ترتیب کمترین آمار تلفات حوادث
رانندگی را داشته‌اند.
بر اساس این گزارش در دو ماهه نخست سال جاری
۵۰ هزار و ۴۹۹ نفر در حوادث رانندگی مصدوم شدند و به مراکز پزشکی قانونی
مراجعه کردند که ۳۵ هزار و ۱۳۰ نفر از آنان مرد و ۱۵ هزار و ۳۶۹ نفر زن
بودند. این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل چهار درصد کاهش یافته است.
بر
اساس آمارهای موجود خودروهای سبک و سنگین در ایران تا ۱۰۰ برابر بیشتر از
شماری دیگر از کشورهای دنیا با یکدیگر برخورد می‌کنند. به نوشته مهر با
اینکه در کشور انگلستان سه برابر بیشتر از ایران خودرو وجود دارد، اما
تلفات رانندگی در این کشور تا ۳۲ برابر کمتر از ایران است.
سازمان
یونیسف در سال ۱۳۹۳ در یک همکاری مشترک با وزارت بهداشت و درمان ایران
کمپینی را برای اطلاع‌رسانی در مورد کاهش تصادفات رانندگی در این کشور به
راه انداخت. یونیسف در گزارش خود نرخ سوانح رانندگی در ایران را ۲۰ برابر
میانگین جهانی خوانده و نوشت، هر ساله در ایران حدود ۲۸ هزار نفر قربانی
تصادفات جاده‌ای شده و ۳۰۰ هزار تن نیز دچار مصدومیت یا معلولیت می‌شوند.
به
نوشته یونیسف تلفات رانندگی سالانه شش میلیارد دلار هزینه بر اقتصاد ایران
تحمیل می‌کند. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در آخرین برآورد خود از
تصادفات جاده‌ای میزان ضرر اقتصادی ناشی از این امر را حدود ۸ درصد تولید
ناخالص داخلی کشور عنوان کرده بود.
بر اساس این گزارش حوادث رانندگی
علاوه بر زیان‌های بسیار اجتماعی، ضررهای اقتصادی بی‌شماری نیز دارد. طبق
آمارها روزانه ۳۲ میلیارد تومان ضرر اقتصادی ناشی از تصادفات را متحمل
می‌شویم. مرکز پژوهش‌های مجلس در آخرین گزارش خود از تصادف‌های جاده‌ای
برآورد کرده است، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد
تولید ناخالص داخلی است. هزینه مورد نظر در سال ۱۳۹۰ در حدود ۵۱ هزار و
۹۱۰ میلیارد تومان است.
به این اعداد و ارقام اضافه کنیم؛ هزینه
درمانی سالانه ۱۱ هزار میلیارد ریالی افرادی که بر اثر تصادف مصدوم شده‌اند
و هزینه ۱۸۰ میلیون تومانی هر فرد کشته شده در تصادفات و هزینه ۲۸۰ میلیون
تومانی هر معلول بر اثر تصادف‌های جاده‌ای. بر همین اساس اگر بخواهیم
هزینه حوادث رانندگی در سال ۱۳۹۰ را تخمین بزنیم نزدیک به ۵۱ هزار و ۹۱۰
میلیارد تومان می‌شود.
اگر بخواهیم به نوعی برای روشن شدن ابعاد
موضوع این هزینه را با دیگر هزینه‌های ساخت و ساز در کشور مقایسه کنیم،
باید گفت با این پول می‌توان ۷۸ مدرسه ساخت که در مجموع ۱۰۰۹ کلاس درس
دارند. همچنین با این پول می‌توان به بیش از ۸۰۰ هزار زوج جوان تسهیلات
ازدواج داد.
ارقام همچنین حاکی از آن است که در هر ۱۹ دقیقه یک نفر
جان خود را در سوانح رانندگی در ایران از دست می‌دهد. به نوشته یونیسف در
هر دو دقیقه نیز خبر مصدومیت جدی یا معلولیت دائمی یک نفر بر اثر حوادث
جاده‌ای به اعضای خانواده‌اش اطلاع داده می‌شود.
۵۲ درصد عوامل
تأثیرگذار در تصادف‌های رانندگی در سراسر ایران را عوامل انسانی تشکیل
می‌دهند. ۳۰ درصد مشکلات جاده‌ای و ۱۳ درصد نقص فنی خودروها در رتبه‌های
بعدی عوامل تأثیرگذار در این زمینه قرار دارند. سرعت غیر مجاز و بی‌توجهی
به علائم راهنمایی و رانندگی در بسیاری از کشورها از جمله ایران از مهمترین
عوامل ایجاد سوانح رانندگی به شمار می‌رود.
کارشناسان اداره راهور
پلیس راهنمایی و رانندگی در سال ۱۳۹۳ نزدیک به ۱۵۶ هزار مورد تصادف در
جاده‌های ایران را به ثبت رساندند. به نوشته مهر، ۸۱ هزار مورد تصادف در
سال ذکرشده ناشی از اشتباهات انسانی بوده است. این در حالی است که عوامل
ناشی از مشکلات مربوط به جاده‌ها ۵۴ هزار مورد تصادف را در سال ۹۳ رقم
زدند.
اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده وقت نیروی انتظامی در سال ۹۳
گفته بود که آمار سالانه کشته‌شدگان حوادث رانندگی در ایران برابر با
میانگین سالانه کشته‌شدگان جنگ ایران و عراق است