تلویزیون یکی از ملزومات زندگی است که طی گذشت سال‌ها بارها تغییر شکل داده؛ روزگاری درون یک جعبه چوبی شبیه کمدی بزرگ و اکنون همچون یک تابلوی زیبای بسیار باریک. اگر تلویزیون‌های قدیمی را به یاد می‌آورید حتما خاطرتان هست در آن زمان کنترلی نبود و یکی از اعضای خانواده باید مامور کم و زیاد کردن صدا یا تعویض کانال می‌شد. برای پیدا کردن برنامه دلخواه باید بارها از جای خود بلند می‌شدید تا شاید آخر سر آن را بیابید، حال فکرش را بکنید خوشتان نمی‌آمد و می‌خواستید دستگاه را خاموش کنید!
طی این سال ها همان طور که فناوری تلویزیون بارها دستخوش تحول شده و از لامپ تصویر به کریستال مایع، پلاسما و ال.ای.دی رسیده، کنترل از راه دور آن نیز یکنواخت نمانده و پیشرفت فناوری آن را بی نصیب نگذاشته است. با توجه به این موضوع اکنون شاهد روش هایی هستیم که از طریق آن با ذهن می توان تلویزیون را کنترل کرد، یعنی بدون این که به چیزی دست بزنید تنها با فکر کردن برنامه مورد علاقه تان پیدا می شود و به تماشای آن می نشینید.
تا انتهای این مطلب همراهمان باشید تا با روند تحول کنترل از راه دور تلویزیون آشنا شوید.
پیدایش کنترل از راه دور
نخستین کنترل از راه دور برای تلویزیون در سال 1950 میلادی توسط شرکت آمریکایی زنیت (Zenith) ابداع شد. این کنترل Lazy Bones نام داشت و با سیم به دستگاه وصل می شد. پنج سال طول کشید تا کنترل از راه دور بدون سیم توسط فرد دیگری ساخته شد که باید دقیقا مقابل گیرنده قرار می گرفت و توسط تاباندن اشعه نور به سلول های خورشیدی به کار رفته روی تلویزیون کار می کرد. عیب این کنترل در این بود که سلول های گیرنده قادر به تفکیک نور ارسالی از ریموت و نور محیط نبود. یک سال پس از آن بار دیگر زنیت دست به کار شد و کنترل بدون سیمی ساخت که از امواج فراصوت برای تغییر کانال و صدا استفاده می کرد. در این کنترل با فشار هر یک از کلیدها صدای متفاوتی ایجاد می شد که گیرنده مخصوص آن در تلویزیون از روی طول موج صدا عمل مورد نظر را دریافت می کرد.
سال ها گذشت تا اختراع ترانزیستور ساخت ریموت کنترل های صوتی ارزان تری را ممکن کرد که با ایجاد صدایی خارج از محدوده شنوایی انسان عمل می کرد. گیرنده این نوع ریموت یک میکروفن حساس بود که صدای فرستنده را دریافت و پیغام حاوی آن را به دستور تبدیل می کرد. در این روش سر و صدای اضافی محیط باعث تعویض ناگهانی کانال ها می شد و راهکار جامعی برای یک کنترل از راه دور کارآمد نبود، برای مثال صدای ساز زیلوفن باعث می شد کانال عوض شود!
تلاش برای ساخت کنترلی کارآمد و پیشرفته همچنان ادامه داشت تا این که سال 1973 با ظهور تله تکست و نیاز به عملکردهایی همچون عوض کردن صفحه یا وارد کردن عدد باعث شد کنترلی برای برآورده کردن این نیاز ساخته شود. این کنترل ها باید کلید هایی با اعداد مختلف و همچنین اعمالی متفاوت می داشتند تا حرکت سریع در صفحات تله تکست ممکن می شد. نمونه های اولیه این کنترل ها سیم دار بود، بنابراین سازنده های تلویزیون در جهت تسهیل کار دست به کار شدند و در نهایت شرکت ITT بود که پایه گذار پیدایش نخستین ریموت کنترل اینفرارد (اشعه مادون قرمز) در سال 1978 شد. این حرکت باعث شد با آغاز دهه 80 میلادی ریموت کنترل های اینفراردی کم کم رایج شود و سازنده های گوناگون به آن روی خوش نشان دهند تا جایی که در سال 1989 یکی از سازنده ها تنها 6/1 میلیون کنترل مجهز به اشعه مادون قرمز فروخت.
اهمیت ریموت کنترل در آن سال ها به قدری بود که استیو وزنیاک، یکی از موسسان اپل، شرکتی تاسیس کرد تا فقط کنترل از راه دور بسازد. محصول این شرکت CORE نام داشت و کنترلی بود که می توانست سیگنال کنترل های دیگر را بخواند و دستگاه های مختلفی را از راه دور کنترل کند. این کنترل حتی این قابلیت را داشت تا به رایانه متصل شود و قابل برنامه ریزی بود، اما به دلیل دشواری کار با آن برای مردم عادی هیچ گاه به موفقیت تجاری در بازار نرسید.
روش کار کنترل از راه دور
سیستم به کار رفته در ریموت ها کنترل هایی که در خانه وجود دارد معمولا اشعه مادون قرمز (اینفرارد) است؛ با فشار هر دکمه روی کنترل سیگنالی منحصربه فرد که از پالس تشکیل شده، توسط فرستنده با یک خط نوری نامرئی از دید انسان به گیرنده ارسال می شود. گیرنده، سیگنال را دریافت می کند و با تبدیل آن به دستور مقصود مورد نیاز بیننده را اجرا می کند. نور مورد استفاده در این روش امواج مادون قرمز است که چشم انسان قادر به درک آن نیست، ولی می توان به کمک یک دوربین دیجیتال، حتی دوربین تلفن همراه این سیگنال ها را مشاهده کرد. نور اینفرارد خارج شده از یک ریموت کنترل همچون نورهای دیگری با طیف رنگ متفاوت با تابانده شدن در آینه منعکس می شود و باید گیرنده و فرستنده در یک خط قرار بگیرند.
تاثیر کنترل از راه دور در برنامه سازی
اختراع ریموت کنترل غیر از لذتبخش کردن لحظات نشستن پای جعبه جادو، باعث شد مدل برنامه سازی شبکه های تلویزیونی نیز دچار تحول شود. برای مثال، ریموت کنترل باعث شد بیننده بتواند براحتی به محض اتمام یک برنامه تلویزیونی کانال را عوض کند که این اتفاق شبکه ها را بر آن داشت تیتراژ پایانی برنامه هایشان را طوری بسازند که تبلیغات برنامه ای دیگر حین آن پخش شود و بیننده فورا شبکه را عوض نکند. همچنین پخش آگهی در وسط برنامه نیز محصول ریموت کنترل بود، زیرا کمتر بیننده ای پیدا می شد پس از پایان برنامه آگهی تماشا کند و به کانال دیگری نرود.
کاربردهای کنترل از راه دور
تلویزیون یکی از مشتری های پروپاقرص کنترل از راه دور است که نمونه ای از آن در خانه هر کدام از ما یافت می شود، هر چند این روزها در بیشتر خانه ها چند ریموت کنترل وجود دارد. با این حال استفاده از ریموت کنترل که از فناوری هایی غیر از مادون قرمز برای ارتباط استفاده می کند در جهت مصارف دیگری همچون باز و بسته کردن در پارکینگ، صنایع نظامی و فضایی، دسته کنسول های بازی ویدئویی و دوربین های عکاسی کاربرد دارد.
کنترل های شگفت آور
همچون عرصه های دیگری که فناوری به دل آنها نفوذ کرده و تغییرات ساختارشکن بر جای گذاشته، کنترل از راه دور تلویزیون نیز بی نصیب نمانده است. تلویزیون های جدید امروزی کنترل هایی دارند که دیگر نیازی به اشاره مستقیم به سمت نمایشگر ندارند، با گرفتن این کنترل ها به هر جهتی می توان صدا را کم و زیاد کرد یا به کانال مورد نظر رفت، حتی کنترل هایی هم وجود دارند که همچون ماوس رایانه کار می کنند. برای استفاده از این کنترل ها کافی است ریموت را به سمت تلویزیون بگیرید و همچون کسی که دارد در هوا نقاشی می کند دستتان را حرکت دهید.
غیر از این تلویزیون هایی هم وجود دارند که هوشمند هستند و یک دوربین وبکم را جایگزین کنترل از راه دور کرده اند. برای کنترل این تلویزیون ها دستتان را مقابل صفحه می گیرید و با حرکت دادن آن دستگاه را کنترل می کنید، برای مثال با بالا بردن دست صدا زیاد و پایین آوردن کم می شود.
کنترل هایی که تا کنون عنوان کردیم از فناوری های جالبی بهره می برند که در مدل های تلویزیون موجود در بازار وجود دارد، اما بتازگی دانشمندان نمونه اولیه ای از یک محصول فناورانه آینده نه چندان دور را ساخته اند که با آن می توان از طریق فکر کردن تلویزیون منزل را کنترل کرد. تصور کنید دیگر لازم نباشد دنبال ریموت کنترل در خانه بگردید و تنها با به سر گذاشتن یک سربند مخصوص برنامه دلخواهتان را پیدا کنید.
محققان آزمایشگاهی در انگلیس هدستی ساخته اند که امواج مغزی بیننده را به دستورات کنترل تلویزیون تبدیل می کند. این هدست امواج مغزی که توسط فعالیت های الکتریکی سلول های مغز ساطع می شود را دریافت کرده و آنها را به دستور تبدیل می کند. بیننده می تواند میزان تمرکزش و مقداری که لازم است تا به حد لازم برسد را روی نمایشگر مشاهده کند. زمانی که تمرکز شخص به حد لازم برسد، می تواند کانال عوض کند و برنامه مورد علاقه اش را پیدا کند. این فناوری برای افراد معلول فیزیکی با کمترین میزان تحرک بسیار مفید بوده و تنها برای فراموشکاران ساخته نشده است.
منبع: جام جم آنلاین