والک کوهي نوعي سبزي وحشي و خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار مي رويد. سرشار از کلسيم و انواع ويتامين هاي نافع بدن است.
والک يکي از گونه هاي سير و به اصطلاح نوعي سيرکوهي است. نام علمي آن Allium ursinum L و نام انگليسي آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae مي باشد.
با نام هاي پياز خرسي، سير جنگلي، سير خرس نيز از آن ياد مي شود. والک بسيار ملايم تر و شيرين تر از سير معمولي است و بيشتر مصرف دارويي دارد. بوي آن شبيه پياز است.
قسمت مورد استفاده والک، گياه جوان و به ندرت از گياه خشک شده يا عصاره آن است.
ترکيبات شيميايي والکوالک حاوي ترکيباتي مانند اسانس فرار که حاوي ترکيبات گوگردي است، مي باشد. والک را در فصل بهار مي چينند و براي فصول ديگر به دو روش فريز کردن و يا خشک کردن نگهداري مي کنند. در صورتي که بخواهيد سبزي والک را خشک کنيد، حتماً بايد به روش خشک کردن در سايه عمل کنيد.
خواص و اثرات دارويي والک* والک در موارد تصلب شرايين، اسهال، اتساع روده اي، آنفلوانزا، برونشيت، بيماري اسهال خوني از نوع آميبي و سياه سرفه به کار مي رود.
* خوردن آن تنفس را آسان و تنگي نفس را درمان مى کند.
مداومت در خوردن والک سبب ريزش موى سفيد و در آمدن موى سياه به جاى آن مي شود. اين خاصيت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زياد بوده و عامل سياهى موى بدن انسان مى باشد
* والک با انبساط ملايم عروق خوني سبب کاهش فشار خون مي شود.
* سرشار از ويتامين C بوده و داراى لعاب و صمغ زياد مى باشد.
* والک براي تصفيه خون بسيار مفيد است و در ناراحتي هاي هاضمه کمک مي کند و خواص پياز آن تا حدود زيادي شبيه سير است.
* مصرف گياه والک باعث کاهش قند و پيشگيري از افزايش فشار خون در مبتلايان به ديابت مي شود.
* سير کوهي براي کساني که تنگي عروق دارند و همچنين براي سرگيجه بسيار مفيد است.
* اين گياه ضد عفونى کننده ي قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
* اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسيان، تقويت اعصاب و اشخاص فلج استفاده مي کنند.
* تسکين دهنده درد روماتيسم، سياتيک و نقرس مى باشد.
* ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نيکو مى سازد.
* پادزهر سموم حيوانى و غذايى هست.
* مداومت در خوردن والک سبب ريزش موى سفيد و در آمدن موى سياه به جاى آن مي شود. اين خاصيت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زياد بوده و عامل سياهى موى بدن انسان مى باشد. از اين نظر شباهت زيادى به سير دارد.
* به علت داشتن املاح زياد، خون را قليايى کرده و اسيدي بودن آن را از بين مى برد.
* ميوه والک بسيار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود ميکروب ها را به عروق مى بندد و از خونريزى و فساد خون جلوگيرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
* ملين و اشتهاآور بوده و ادرار را زياد مى کند.
* مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
* بهترين درمان روماتيسم و تصلب شرائين است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، ميوه ى خوبى است و از تحريکات جلدى جلوگيرى مى نمايد.
* شربت والک براى مبتلايان به تب و آبله مرغان و سرخک بسيار مفيد است. غرغره ي جوشانده ي آن براى درمان دردگلو و آنژين سود فراوان دارد.
* سکنجبين ميوه آن خنک کننده بوده و براى رفع يرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.
* اگر بر روي پوست ماليده شود باعث قرمزي پوست مي شود.
* به صورت موضعي برگ هاي له شده ي آن را مي توان براي از بين بردن آبسه و کورک به کار برد.
* ماليدن عصاره ميوه والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نيز همين خاصيت را دارد.
* ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفيد است. عصاره ي برگ و ساقه ي آن که تازه چيده و کوبيده شده را با کمى صمغ مخلوط نماييد، جهت امراض چشم مخصوصا جوش پلک و ريزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفيد مى باشد.
* جويدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفيد مى باشد. جوش هاى دهان را از بين مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نمايد.
* نوشيدن آب برگ و ساقه آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقويت معده و خونريزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسير نافع است.
* گل والک نيز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسير خونى نافع است.
* نوشيدن جوشانده ريشه والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کليه و مثانه را خرد مى کند.
از برگ اين گياه تا مي توانيد استفاده کنيد و چنان چه در اختيار نداريد از سير معمولي چه از برگ و چه از پياز آن ميل نماييد. اثر گياه تازه بهتر از پخته ي آن است. برگ آن را همراه با جعفري و پيازچه به صورت سبزي خوردن يا سالاد، سوپ، آش کوکوي بدون تخم مرغ مي توانيد تناول نماييد.
طرز تهیه والک پلو:مواد لازم:والک .................... 1 کیلو
برنج ......... 5 پیمانه
نمک و روغن .......... به مقدار کافی
تخم مرغ ................ 6 عدد
طرز تهیه:والکها را پاک کرده بشویید سپس درشت خرد کنید برنج را شسته و 4-3 در آب و نمک خیس دهید سپس به همراه والک در آب جوش ریخته و برنج را آبکش کنید . این برنج را مثل پلو های مخلوط دیگر دم کنید و موقع سرو با نیمرو میل کنید .
توجه: لازم به يادآوري است اين گونه گياهان وحشي را بدون شناسايي کامل نبايد مصرف کرد.
منبع: تبیان