وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با نشریه اشپیگل تاکید کرد: ایران و آمریکا دیدگاههای جهانی متفاوتی دارند. بنابراین دو کشور با یکدیگر اختلاف خواهند داشت.
به گزارش ایسنا، نشریه آلمانی اشپیگل ضمن انتشار گفت‌وگوی خود با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به ارائه بیوگرافی مختصری از وی پرداخت و نوشت: ظریف که هم اکنون 55 سال دارد در جریان این مصاحبه آرام و خندان بود. وی پیش از آنکه به عنوان نماینده تهران در سازمان ملل انتخاب شود تحصیلات خود در رشته علوم سیاسی را در آمریکا به پایان رسانده بود.
ظریف که از سال 2013 به عنوان وزیر امور خارجه در دولت حسن روحانی رئیس جمهور ایران فعالیت می کند از سوی مذاکره کنندگان غربی در رایزنی‌های هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پذیرفته شده است و در کشورش با عنوان یک ستاره شناخته می‌شود.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال اشپیگل درباره شادی مردم ایران پس از انتشار بیانیه‌ی لوزان گفت: این حق مردم است که شاد باشند و این مسئولیت دولت است که این شادی را فراهم کند . آنچه در لوزان اتفاق افتاد یک دستاورد مهم است اما یک توافق نیست. من معتقدم که یک توافق هسته‌ای نه تنها ممکن بلکه محتمل است.
ظریف ادامه داد: ما در خصوص یک سری از پارامترهای کلیدی به یک درک مشترک رسیدیم تا بتوانیم به راه حل نهایی دست پیدا کنیم. لازم است که آنها را به نگارش در آوریم و این دقیقا همان کاری است که همکاران من در وین انجام دادند.
وی در پاسخ به سوالی درباره فکت شیت منتشر شده از سوی وزارت امور خارجه آمریکا درباره بیانیه لوزان اظهار کرد: من فکر نمی‌کنم که انتشار این فکت شیت‌ها اقدام خیلی سازنده‌ای باشد. جهان یک تغییر اساسی کرده است. شما دیگر نمی‌توانید مخاطبان خود را انتخاب کنید. در گذشته شما قادر بودید که دیدگاه خود از حقیقت را منتشر کنید و روایت خود را به مخاطبان‌تان ارائه دهید و طرف‌های دیگر نیز می‌توانستند برداشت خود را در اختیار مخاطبان‌شان قرار دهند.
ظریف افزود: اما امروز با توجه به وجود اینترنت و رسانه‌های اجتماعی روایت‌ها جهانی می‌شوند و اینجاست که مشکل به وجود می‌آید بنابراین شما نیاز دارید بتوانید بسته کامل شده و نهایی را ارائه دهید.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره سخت‌ترین مسائلی که هم اکنون میان مذاکره کنندگان مورد بحث است گفت: در واقع در این جا باید تمام توافقات را به گونه‌ای به نگارش درآوریم که دست کم برای هر 8 عضو این مذاکرات شامل ایران ،آمریکا ، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس، و آلمان بعلاوه اتحادیه اروپا قابل قبول باشد. بنابراین در یک طرف ایران قرار دارد و در طرف دیگر 7 مذاکره کننده دیگر.
وی با بیان این که یکی دیگر از مشکلات در رایزنی‌ها اختلاف نظر میان کشورهای عضو 1+5 است تاکید کرد: اما حتی این 7 عضو دیگر نیز لزوما بر سر همه چیز اتفاق نظر ندارند. بیشترین زمان ما برای مذاکره میان گروه 1+5 گرفته می‌شود چون آنها باید در نهایت یک موضع واحد را اتخاذ کنند. در برخی از مسائل آنها هنوز یک موضع مشترک ندارند.
محمد جواد ظریف علاوه بر این درباره تفاوت اظهارات ایران و متن فکت شیت آمریکایی در خصوص روند لغو تحریم‌ها و چگونگی محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران بیان کرد: در واقع ما درباره تعداد سانتریفیوژها که قرار است در نطنز و فردو داشته باشیم به علاوه آنچه که قرار است درباره‌ی راکتور آب سنگین اراک اتفاق بیافتد بسیار انعطاف پذیر بودیم اما واضح است که تمام تحریم‌های مالی و اقتصادی که از سوی آمریکا واتحادیه اروپا اعمال شده‌اند برداشته خواهند شد.
وی ادامه داد: روند لغو این تحریم‌ها با یکدیگر متفاوت خواهد بود چون اتحادیه‌ی اروپا و آمریکا هر یک روال قانونی خود را دارند. ما به عنوان یک کشور خارجی زمانی که با یک کشور بیگانه وارد معامله می‌شویم نیازی نداریم که در پیچیدگی‌های داخلی که هر کشوری با آن روبرو است مواجه شویم. شما تنها نیاز دارید که با خروجی نهایی توافق کنید و این کاملا روشن است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به سوالی درباره این که ایران اجازه بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سایت‌های نظامی کشور را نخواهد داد گفت: ما پیش از این مشخص کردیم که اگر به یک توافق دست پیدا کنیم ایران آماده است تا از طریق سیستم قانونی خود پروتکل الحاقی معاهده ا‌ن‌پی‌تی را اجرا کند. واضح است که هیچ کشوری اجازه دسترسی آزاد به تاسیسات محرمانه‌اش را نمی‌دهد و تمام معاهدات بین‌المللی به این مساله که شما چگونه با مسائل محرمانه کشورتان برخورد می‌کنید توجه دارند.
وی همچنین گفت: من فکر نمی‌کنم که ایران هیچ مشکلی با پذیرش استانداردهای شفاف‌سازی بین‌المللی داشته باشد و باز هم من بر این باورم که در اینجا یک پافشاری روی روایتی خاص وجود دارد که برخی خواهان ارائه آن هستند. اتفاقی که موجب واکنش مقامات ما در تهران شده است.
نشریه اشپیگل در ادامه به بیانات مقام معظم رهبری و ابراز نگرانی ایشان درباره نتیجه‌ی مذاکرات لوزان و تردید درباره صداقت طرف غربی پرداخت .
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این مساله گفت: همه ما درباره صداقت و جدیت دوستان مذاکره کننده غربی‌مان به ویژه آمریکا نگران هستیم . سطح این بی‌اعتمادی بالا و متقابل است.
ظریف همچنین درباره مخالفت با برخی از تندروها در ایران با توافق هسته‌ای به اشپیگل گفت: من امیدوارم که این مساله چیزی باشد که تاکنون به طور کامل حل شده است. بنابراین نیازی ندارم که وارد کار سخت متقاعد کردن تندروهایمان شوم.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره‌ی شعارهای ضدآمریکایی طی 35 سال گذشته در ایران و این که آیا توافق هسته‌ای سبب تغییر موضع تهران نسبت به شیطان بزرگ می‌شود یا خیر، گفت: این توافق محکی است برای این مساله که آمریکا تا چه میزان مایل است از توهم خود برای تغییر نظام در ایران، توهم دشمنی و خصومت با مردم ایران و انقلاب اسلامی دست بردارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: ما درباره بهبود روابط حرف نمی‌زنیم. ما با آمریکا اختلافاتی خواهیم داشت که مهم نیست چه چیزی هستند. ایران و آمریکا دیدگاههای جهانی متفاوتی دارند و ما از این دیدگاه‌هایمان دست بر نمی‌داریم. این بخشی از هویت ماست که لزوما به معنی جنگ نیست.
وی تاکید کرد که هم اکنون ایران در حال مذاکره با آمریکا بر سر یک مساله است که آن هم موضوع هسته‌ای می‌باشد و افزود: اگر ما بتوانیم به این مساله رسیدگی کنیم می‌تواند پایه‌ای برای این باشد تا ببینیم می‌توانیم بر سر دیگر مسائل نیز توافق کنیم یا نه.
ظریف در پاسخ به این سوال که آیا علاوه بر مساله هسته‌ای نقش ایران در منطقه نیز موجب اختلاف میان تهران و واشنگتن است، گفت: من نمی‌دانم که آیا آمریکا می‌خواهد از بمباران روزانه علیه غیر نظامیان بی‌گناه یمن حمایت کند یا نه، اما ما از هیچ کس به طور خاص حمایت نمی‌کنیم. دروغ‌های زیادی درباره حضور نیروهای ایران در یمن وجود دارد اما ما بارها تاکید کرده‌ایم که مشکلات منطقه با استفاده از زور و خشونت حل نخواهد شد. ما از همان ابتدا گفتیم که
یک خلاء قدرت در یمن برای استفاده از زور ایجاد شد. چیزی که از همان ابتدا اشتباه بود و جز القاعده به نفع هیچ کس دیگری نبود.
وی درباره ادعای اخیر آمریکا مبنی بر این که ایران از طریق خطوط هوایی برای حوثی‌ها در یمن سلاح می‌فرستد بیان کرد: ما هیچ کس را در یمن بمباران نمی‌کنیم. هواپیماهای ما در آسمان یمن پرواز نمی‌کنند. هواپیماهای ما تنها تلاش کردند تا کمک‌های بشر دوستانه را به مردم یمن منتقل کنند اما این کار با ممانعت و دخالت روبرو شد.
ظریف در پاسخ به سوال اشپیگل درباره هشدار وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر این که این کشور در برابر اقدامات بی‌ثبات کننده در خاورمیانه کنار نخواهد نشست، گفت: منبع بی‌ثباتی در این منطقه تلاش برای تجهیز و حمایت مالی از گروههای افراط گرا مانند داعش ،جبهه النصره و القاعده است هر کس که از افراط گرایان در منطقه ما استفاده کرده به قربانیان آنها تبدیل شده است و غرب بخشی از این مشکل است.
وی ادامه داد: آنچه هم اکنون در حال رخ دادن در جوامع غربی است این است که افرادی متولد کشورهای غربی و تحصیل‌کرده در آنها در حال سربریدن مردم بی‌گناه در عراق و سوریه ،به آتش کشیدن آنها و زنده زنده سوزاندن آنها هستند. چرا این اتفاقات در این منطقه رخ می‌دهد. چرا این مردم در حال قربانی شدن هستند.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره امکان همکاری ایران و آمریکا برای مقابله با داعش یادآور شد: ما تاکنون از سوی آمریکایی‌ها تمایل جدی برای مقابله جدی با داعش ندیده‌ایم. اما این یک مشکل منطقه‌ای و حتی یک مشکل جهانی است و ما آماده‌ایم تا با تمام کشورهای منطقه برای مقابله با این تهدید همکاری کنیم. ما بر این باوریم که هر تلاش جهانی جدی برای برخورد با این مساله با حضور ایران به عنوان یک شریک جدی، عملی خواهد بود.
ظریف در ادامه این ادعا را که ایران و آمریکا هم اکنون در عراق با یکدیگر همکاری می‌کنند را رد و تاکید کرد: ما با دولت عراق علیه داعش همکاری می‌کنیم.
وی همچنین در پاسخ به ادعای دیگری مبنی بر حمایت ایران از نظام بشار اسد رئیس جمهور سوریه برای ادامه جنگ تاکید کرد: ما از دولت قانونی سوریه حمایت می‌کنیم. اگر این حمایت ما نبود شما شاهد تصرف دمشق به دست داعشی‌ها بودید. ما بارها گفته‌ایم که باید برای سوریه یک راه حل سیاسی پیدا شود اما برخی روی پیش‌شرط‌هایی و یک فرد خاص که جزوی از انتخابات نبود اصرار کردند. بنابراین آنهایی که این پیش شرط‌ها را برای پایان خونریزی‌ها در سوریه قرار دادند باید پاسخگوی ادامه این جنگ طولانی باشند.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره روابط تهران و ریاض و اظهارات اولیه رئیس جمهور روحانی در سال 2013 برای بهبود روابط با عربستان سعودی اظهار کرد: متاسفانه ما شاهد یک سری اظهارات توهین آمیز از سوی عربستان بودیم که من همواره از واکنش به آنها امتناع ورزیدم. همچنین بسیاری از مقامات دولت ایران خود را از واکنش به این اظهارات و اقدامات توهین آمیز که به صورت علنی و محرمانه از سوی کشور همسایه‌مان عربستان انجام شده بازداشتند.
نشریه اشپیگل در ادامه این گفت و گو نگرانی همسایگان ایران درباره افزایش نفوذ این کشور در خاورمیانه راقابل قبول توصیف کرد چون قدرت ایران در سوریه ، عراق ، یمن و افغانستان افزایش یافته است.
ظریف در پاسخ به این مساله بیان کرد: ایران یک کشور قدرتمند است. ایران یک کشور بزرگ با جمعیت زیاد، منابع طبیعی و منابع انسانی است، اما ما کشوری هستیم که از اندازه و جغرافیای خود راضی هستیم. ما هیچ‌گاه در طول 250 سال گذشته علیه کسی حمله نظامی انجام نداده‌ایم و هیچ‌گاه ندیده‌ایم که ایران برای تسلط در این منطقه تلاش کند.
وی افزود: اما شاهد این هستیم که برخی برای ایجاد وحشت در منطقه تلاش می‌کنند. ما آماده‌ایم تا با همسایگانمان برای تضمین امنیت و ثبات منطقه‌مان همکاری کنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به برخی از گزارشات که در آنها آمده بود ظریف می‌گوید که ایران هیچ کسی را به دلیل عقایدش زندانی نمی‌کند آن را رد کرد و گفت: این جمله خارج از متن بوده است و من متاسفم که مردم برداشت غلط کردند. اما فکر می‌کنم که برخی تلاش کردند تا چیزی را که خارج از متن بوده به من نسبت دهند.
محمد جواد ظریف در پایان در پاسخ به سوال اشپیگل درباره اظهارات گزارشگر ویژه سازمان ملل در خصوص حقوق بشر ایران که مدعی شده بود وضعیت حقوق بشر به ویژه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی در ایران بدتر شده است اظهار کرد: از نظر من این گزارشگر ویژه سازمان ملل در برخورد با ایران اعتباری کمی دارد چون شما در حال صحبت درباره‌ی کشوری هستید که قادر بوده است انتخابات برگزار کند و از طریق انتخاباتی که با حضور 73 درصدی رای دهندگان برگزار شده توانسته است قدرت را از دولتی به دولت دیگر انتقال دهد.
وی ادامه داد: اگر شما این اتهامات را مطرح می‌کنید که وضعیت در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی بدتر شده است به نظر می‌آید که شما برای شرکت در تبلیغات سیاسی علیه این دولت تلاش می‌کنید نه اینکه به طور جدی حقایق را در نظر بگیرید. بنابراین باید تاکید کنم که یکی از اولویت‌های دولت روحانی ارتقاء وضعیت حقوق بشر است. با این حال من نمی‌گویم که ایران یک سابقه حقوق بشر بی‌نقض دارد.