عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - برای صخره های مرجانی، شیلات یا انرژی بادی جهانی چه قیمتی در نظر می گیرید؟ منافع مستقیم و نامحسوس که از اقیانوس های جهان کسب می کنیم اغلب نادیده گرفته می شوند. اما پس از یک تجزیه و تحلیل گسترده درباره ارزش پولی اقیانوس های جهان که توسط صندوق جهانی حیات وحش صورت گرفته، برآورد دانشمندان درباره ارزش دارایی پهنه های آبی جهان رقم 24 تریلیون دلار را نشان می دهد و این تازه یک تخمین محافظه کارانه است.
به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، در کنار ارزش دارایی، پژوهشگران قادر به محاسبه تولید ناخالص دریایی سالانه معادل با تولید ناخالص داخلی یک کشور نیز بوده اند. بر همین اساس، اقیانوس ها از جایگاهی نسبتا بالا در این جریان برخوردار بوده و می توانند به عنوان هفتمین اقتصاد بزرگ جهان مد نظر قرار بگیرند. ارزش آنها اندکی کمتر از انگلیس و اندکی بیشتر از برزیل در محدوده 2.5 تریلیون دلار در سال قرار گرفته است.
ارزش اقتصادی اقیانوس ها که با همکاری موسسه تغییر جهانی در دانشگاه کویینزلند و گروه مشاوره بوستون صورت گرفته با بررسی و در نظر گرفتن ارزش منافع مختلفی که از طریق شیلات، گردشگری، خطوط کشتیرانی، و حفاظت ساحلی که توسط مرجان ها و مانگروها صورت می گیرد، محاسبه شده است. با این وجود، منافع ناملموس‌تر اقیانوس ها مانند نفت، انرژی بادی و نقش آنها در تنظیم شرایط آب و هوایی مد نظر قرار نگرفته و از این رو ارزش نهایی شاید بسیار کمتر از واقعیت باشد.
به رغم ارزش فراوان و آشکار اقیانوس ها برای انسان، ما اقدام های کافی برای مدیریت پایدار آنها را انجام نمی دهیم. به گفته "مارکو لمبرتینی"، مدیر کل صندوق جهانی حیات وحش بین المللی، اگرچه ارزش اقیانوس با ثروتمندترین کشورهای جهان رقابت می کند اما این اجازه داده شده تا در اعماق یک اقتصاد شکست خورده غرق شود. به عنوان سهامدارانی مسئول، ما بدون سرمایه گذاری جدی در اقیانوس ها در آینده نمی توانیم برداشت بی پروای دارایی های ارزشمند آنها را انتظار داشته باشیم.
شرایط برای اقیانوس ها خوب به نظر نمی رسد. بنابر گزارش صندوق جهانی حیات وحش، دو سوم از شیلات جهان پیش‌تر به طور کامل مورد بهره برداری قرار گرفته و تقریبا تمام باقیمانده آن نیز تحت بهره برداری بیش از اندازه قرار دارد. افزون بر این، تنوع زیستی اقیانوس بین سال های 1970 تا 2010 به میزان 39 درصد کاهش یافته است. طی همین بازه زمانی ما شاهد از دست رفتن نیمی از تمامی مرجان ها و یک سوم از علف های دریایی بوده ایم.
گزارش اخیر به خوبی حاکی از تغییر اقیانوس با آهنگی بسیار سریع بوده که طی میلیون ها سال گذشته مشاهده نشده است. از آن جایی که بیش از دو سوم ارزش سالانه اقیانوس به شرایط سلامت آن برای حفظ بازده اقتصادی وابسته است، و در شرایطی که جمعیت انسان ها روند رو به رشد را طی می کند، وابستگی ما به اقیانوس هیچگاه بزرگ‌تر یا آسیب پذیرتر از حال حاضر نبوده است.
اقیانوس ها بیش از هر زمان دیگری در تاریخ در معرض خطر قرار دارند. ما با ماهیگیری بیش از اندازه، رها ساختن آلاینده های بسیار و گرمایش و اسیدی ساختن آب اقیانوس کار را به جایی رسانده ایم که سیستم های طبیعی ضروری دیگر توان تداوم عملکرد خود را ندارند.
تغییرات آب و هوایی بزرگ‌ترین تهدید حال حاضر برای اقیانوس ها است. اگر سطح گرمایش فعلی همچنان ادامه یابد تمامی صخره های مرجانی را تا سال 2050 از دست خواهیم داد. این مساله به نابودی شیلات، مشاغل و حفاظت ساحلی برای صدها میلیون نفر منجر خواهد شد. بهره‌برداری بیش از اندازه دومین عامل مهمی است که به سلامت اقیانوس ها آسیب وارد می کند.
ما برای نجات اقیانوس های جهان همچنان وقت داریم اما به سرعت در حال از دست دادن زمان هستیم. بر همین اساس و در درجه نخست باید اقدامی جهانی به منظور مبارزه با تغییرات آب و هوایی و بهبود حفاظت و مدیریت کارآمد مناطق ساحلی و دریایی را مد نظر قرار دهیم.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.