یکی از رسوم دیرین ایرانیان در ایام عید، پذیرایی از مهمانان با شیرینی و آجیل است. سابقه استفاده از این مواد مغذی به هزاران سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. در سراسر جهان کاربردهای سنتی متعددی را برای استفاده از مغزدانه‌ها تعریف کرده‌اند.
به گفته کارشناس مسئول تغذیه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه، از نظر اصول تغذیه مغزدانه‌ها دارای فواید متعددی هستند و خوردن آنها برای انسان خواص گوناگونی دارد.
"مینا اسدی" افزود: آجیل‌ها به طور کلی موجب افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شوند و این خاصیت بدلیل دارا بودن موادی به نام آنتی‌اکسیدان است.
وی با بیان اینکه، مواد مغذی موجود در مغزدانه‌ها به رشد کودکان و نوجوانان کمک می‌کنند، اضافه کرد: پژوهش‌های مختلف نشان داده است که مصرف آجیل در کاهش کلسترول خون مؤثر است.
به گفته وی گردو، پسته، فندق و بادام زمینی در کاهش بیماری‌های قلبی عروقی اهمیت ویژه‌ای دارند و فندق نیز علاوه بر دارا بودن خواص فوق یکی از منابع مهم منگنز است که موجب ترشح انسولین (پیشگیری از دیابت یا مرض قند) تولید پروتئین‌های انعقاد خون و سوخت و ساز چربی‌ها در بدن می‌شود.
وی بیان کرد: "آرژنین" یکی از دیگر موادی است که در فندق به میزان زیادی وجود دارد و موجب آزاد شدن هورمون‌های رشد، بهبود رشد وزنی و قدی کودکان و نوجوانان، ترشح انسولین و تولید اسید نیتریک، موجب گشاد شدن رگه‌ای خونی و جلوگیری از افزایش فشار خون می‌شود.
اسدی اضافه کرد: بادام زمینی نیز علاوه بر مواد مغذی یاد شده بدلیل دارا بودن ترکیباتی به نام "کولین" و "لستین" در سوخت و ساز کبدی چربی‌ها مؤثر است و در صورت کمبود این مواد، عوارضی نظیر تجمع چربی در بدن و چاقی، نازایی و کم‌خونی مشاهده می‌شود. این مغزدانه حاوی مواد پیش‌ساز برای تولید هورمون‌های تیروئیدی است.
وی گفت: پسته با دارا بودن مقدار قابل توجه آهن و ویتامین‌ها در پیشگیری از کم‌خونی نقش بسزایی دارد. بادام به همراه سایر مغزدانه‌ها بدلیل دارا بودن کلسیم، موجب جلوگیری از پوکی استخوان می‌شود.
این کارشناس تغذیه در ادامه گفت: با وجود تمام نکات مثبت ذکر شده، مصرف زیاد آجیل‌ها بنا به دلایلی توصیه نمی‌شود.
وی ادامه داد: آجیل حاوی مقدار قابل توجه چربی است. با وجود مفید بودن چربی این مواد غذایی، افراط در مصرف مغزدانه‌ها موجب اضافه وزن و چاقی خواهد شد.
وی گفت: زیاده‌روی در مصرف آجیل بدلیل دیر هضم بودن، موجب اختلالات گوارشی متعددی نظیر نفخ، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.
اسدی گفت: مصرف بالای آجیل شور به دلیل نمک زیادی که در هنگام تهیه آن استفاده شده است، موجب افزایش فشار خون می‌شود.
وی بیان کرد: نکته مهم دیگر اینکه هنگام خرید آجیل به تازگی و نحوه نگهداری این مغزدانه‌ها توجه کنید، زیرا در صورت نگهداری نامناسب و یا نگهداری در محل مرطوب، احتمال کپک‌زدگی در این مواد غذایی بسیار بالاست.
به گفته این کارشناس تغذیه، در اثر کپک‌زدگی دانه‌های آجیل، ماده سمی به نام آفلاتوکسین تولید می‌شود که در ایجاد سرطان کبد نقش مؤثری دارد.