آنها که مریخ را به زمین ترجیح می‌دهند

مارس وان، یک شرکت خصوصی است که با هدف ساخت مستعمره انسانی در سیاره سرخ راه‌اندازی شد. زمانی که شرکت مارس وان به عنوان نخستین مجری فضانوردی در مریخ از ماموریت سفر بی‌بازگشت به مریخ خبر داد، برخلاف آنچه تصور می‌شد هزاران نفر آمادگی خود را برای این سفر ماجراجویانه اعلام کردند. 

دی ماه سال گذشته پذیرش اولیه داوطلبان آغاز شد. داشتن حداقل 18 سال سن، بهره هوشی مناسب و سلامت کامل روحی و جسمی از ویژگی های در نظر گرفته شده برای مسافران مریخ بود. در مدت زمان تعیین شده بیش از 200 هزار نفر از 140 کشور دنیا در این پروژه ثبت نام و به این ترتیب آمادگی خود را برای شرکت در این پروژه اعلام کردند. در این میان بیش از 70 ایرانی نیز برای سفر به سیاره سرخ داوطلب شدند.

عبور از هفت خوان مارس وان

از میان افرادی که در نخستین مرحله برای این پروژه ثبت نام کرده بودند 1058 نفر به مرحله بعد راه پیدا کردند. مدتی پیش این شرکت هلندی فهرست 663 نفره ای از متقاضیان سفر بدون بازگشت به مریخ را اعلام کرد که در این فهرست اسامی هفت ایرانی ماجراجو دیده می شد. بر این اساس می توان گفت سال گذشته داوطلبان سفر به مریخ سال پرهیجانی را پشت سرگذاشته اند. از آنجا که قرار است تا پایان سال جدید میلادی اسامی 24 نفر نهایی فهرست مسافران مریخی اعلام شود می توان پیش بینی کرد امسال بسیار هیجان انگیزتر از سال گذشته باشد. از اواخر سال گذشته میلادی، بخش دوم از مرحله دوم که شامل مصاحبه ویدئویی با برگزیدگان بود آغاز شد که تا پایان ماه ژانویه ادامه داشت. مارس وان اعلام کرده است تا دو هفته دیگر از مجموع افرادی که پس از عبور از بخش اول این مرحله که شامل معاینات پزشکی بوده است به بخش دوم راه یافته اند، اسامی راه یافتگان به مرحله سوم اعلام خواهد شد. پس از عبور از مراحل مختلف غربالگری تا پایان امسال 24 مسافر در چهار گروه شش نفره انتخاب می شوند. رقابت بین 24 نفر راه یافته به مرحله نهایی در دو مرحله در پایگاه شبیه سازی مریخ در سطح زمین برگزار می شود. در نهایت تا سال 2025 میلادی یعنی تا ده سال دیگر از میان 24 نفر راه یافته به مرحله نهایی، چهار نفر به عنوان نخستین مسافران مریخ عازم این سیاره می شوند.

نخستین گروه چهار نفره سال 2025 ساکن مریخ می شوند و هر دو سال چهار نفر به تعداد ساکنان این سیاره افزوده می شود تا این که در نهایت این 24 مسافر، زندگی متفاوتی را در این سیاره تجربه کنند.

زندگی از نوعی دیگر

علی رسول زاده از ایرانی های شرکت کننده در پروژه مارس وان در گفت وگو با جام جم درباره انگیزه اصلی از ثبت نام برای این ماموریت ماجراجویانه می گوید: همه ما روزی به دنیا می آییم و پس از پیمودن مسیر زندگی روزی از دنیا می رویم. هر کسی در زندگی برای خودش هدف ها، ارزش ها و رسالت هایی در نظر می گیرد. از زمانی که به یاد دارم به فضا علاقه مند بودم و پیشرفت های فضایی برای من از اهمیت زیادی برخوردار است. فکر می کنم ساخت کلونی در فضا یا مهاجرنشینی روی سیاره های دیگر از گام های بعدی پیشرفت و تکامل بشر است. با توجه به مشخصاتی که از خودم سراغ دارم فکر می کنم از توانمندی ها و علاقه مندی های لازم برای شرکت در پروژه مارس وان برخوردارم. برای مثال با زندگی در شرایط ایزوله هیچ مشکلی ندارم، چرا که اکنون نیز تقریبا در چنین شرایطی زندگی می کنم! دائم در حال مطالعه هستم و بیشتر وقت خودم را به علاقه مندی های مختلفی که دارم، اختصاص می دهم.

وی درباره احتمال انتخاب در فهرست نهایی مسافران می گوید: دوست دارم احتمال زیادی برای این که در نهایت یکی از 24 مسافر عازم مریخ باشم در نظر بگیرم، اما واقعیت این است که قرار است از بین 663 نفر 24 مسافر انتخاب شوند که از نظر آماری در این انتخاب شانس پایینی دارم. اگر بخواهیم به این موضوع واقعگرایانه نگاه کنیم باید بپذیریم نمی توان نتیجه نهایی را پیش بینی کرد، اما شخصا به توانمندی هایم دید مثبتی دارم.

به نظر می رسد فردی که برای این سفر بی بازگشت داوطلب می شود باید دلبستگی در زمین نداشته باشد. این جوان ماجراجو ضمن تائید نکردن این موضوع می گوید: این طور نیست که فکر کنید در زندگی زمینی هیچ دلبستگی نداشته ام که چنین تصمیمی گرفته ام. همه ما در زندگی دارایی هایی داریم که نسبت به آنها احساس وابستگی می کنیم. قرار است در نهایت پس از گذراندن دوره آموزشی هشت ساله عازم این سفر بی بازگشت شویم یعنی فرصت کافی داریم تا از زیبایی های زندگی زمینی بهره مند شویم. تاکنون زمان کافی داشته ایم تا زیبایی های زمین را ببینیم و بتوانیم لذت های زندگی زمینی و بودن در کنار عزیزان و خویشاوندان را تجربه کنیم.

رسول زاده در پاسخ به این پرسش که اگر قرار بود در پروژه های ماجراجویانه دیگری شرکت کند چه پروژه ای را انتخاب می کرد این طور پاسخ می دهد: من درباره پروژه های دیگری مانند پروژه انجماد زیستی بنیاد آلکور تحقیقات زیادی انجام داده ام و علاقه زیادی به شرکت در این برنامه دارم. اما انتخاب اول من پروژه مارس وان است. کاری که در پروژه آلکور انجام می شود، قطعی نیست و نمی توان به بازگشت افرادی که انجماد زیستی را تجربه می کنند امیدوار بود. در این پروژه اما و اگرهای زیادی وجود دارد. از آنجا که ما فقط یک شانس برای زندگی داریم من پروژه ای را انتخاب می کنم که اما و اگرهای کمتری داشته باشد و بتوانم طول زندگی را نیز حین ماجراجویی تجربه کنم. به نظر من سفر به مریخ پنجره ای است به سوی تجربه زندگی به شیوه ای دیگر.

رقابت ها فشرده است

صادق مدرسی از دیگر ایرانی های ماجراجو که بتازگی بخش دوم از مرحله دوم را پشت سر گذاشته و بی صبرانه منتظر اعلام نتایج جدید این پروژه است در گفت وگو با جام جم علت شرکت در پروژه مارس وان را این طور توضیح می دهد: به خواندن خبرهای علمی در خبرگزاری ها و روزنامه ها علاقه مند بودم. وقتی با این پروژه آشنا شدم به نظرم رسید چنین پروژه ای اندکی دور از ذهن است. درباره پروژه مارس وان تحقیقات بیشتری انجام دادم و حتی قبل از این که فراخوانی برای ثبت به کشورهای مختلف اعلام شود ایمیلی برای شرکت مجری این پروژه ارسال کردم تا اطلاعات بیشتری درباره آن به دست آورم. در نهایت به آنها اعتماد و در این پروژه ثبت نام کردم. مدرسی می افزاید: این پروژه از دو جنبه برای من جالب بود. از گذشته سوالات زیادی درباره کره زمین و دیگر سیاره ها ذهنم را به خود مشغول کرده بود. قرار است با شرکت در این پروژه جواب این سوالاتم را بگیرم. بنابراین انگیزه اصلی من از این سفر علاقه مندی های شخصی بوده است. علاوه بر این بی بازگشت بودن این سفر از دیگر ویژگی هایی است که هیجان شرکت در چنین پروژه ای را افزایش می دهد. 

وی در پاسخ به این سوال که پس از چنین تصمیمی خانواده چه واکنشی نشان دادند، می گوید: خانواده ام ابتدا خیلی این موضوع را جدی نگرفتند. وقتی برای مرحله دوم انتخاب شدم موضوع جدی تر شد که خوشبختانه خانواده ام با تصمیمی که گرفته بودم هیچ مخالفتی نکردند. غربالگری این پروژه در چهار مرحله انجام می شود. در نخستین مرحله 1058 نفر از 205 هزار داوطلب انتخاب شدند. مرحله دوم شامل دو مرحله بود. در اولین مرحله باید آزمایش های پزشکی را پشت سر می گذاشتیم که در پایان این مرحله 663 نفر انتخاب شدند. یک ماه گذشته از افرادی که باقی مانده اند مصاحبه ویدئویی گرفته شده است و در نهایت شاید صد تا 200 نفر انتخاب شوند و به دور سوم راه پیدا کنند که 24 مسافر نهایی از بین این افراد انتخاب می شوند.

این جوان ماجراجو بر این باور است هر کس صد در صد مطمئن باشد در این پروژه به مرحله نهایی راه پیدا می کند، سخت در اشتباه است. او می افزاید: رقابت ها فشرده است. بسیاری از افراد انتخابی پیش از این، کار در ناسا را تجربه کرده یا فضانورد بوده اند و تجربه زیادی دارند. این پروژه یک دوره آموزشی هشت تا ده ساله دارد که قبل از سال 2025 شروع می شود. فردی که توانایی شخصی و ذاتی بالاتری دارد در این انتخاب شانس بیشتری دارد. باید بتواند کار تیمی انجام دهد، در محیط سخت دوام بیاورد و برای تحمل شرایط ایزوله از مقاومت بالایی برخوردار باشد. شاید خیلی ها از نظر ذهنی توانایی لازم برای یادگیری و آموزش های لازم برای شرکت در این پروژه را نداشته باشند.

این ماجراجوی ایرانی درباره پروژه های ماجراجویانه دیگر این طور اظهار نظر می کند: در مورد پروژه های دیگر مانند انجماد زیستی هم مطالعاتی انجام داده ام. به نظر می رسد این پروژه آن طور که باید آینده مشخصی ندارد. فکر نمی کنم هیچ ماجراجویی به اندازه مارس وان هیجان داشته باشد. همه فناوری هایی که قرار است در این پروژه از آنها استفاده شود پیش از این در ماموریت های فضایی استفاده شده و قرار نیست کار جدیدی در این پروژه انجام شود. تاکنون چند فضاپیما به سطح مریخ فرستاده شده و خیلی از این ماموریت ها موفقیت آمیز بوده است. هنوز فناوری ای که بتواند انسان را از مریخ به زمین بازگرداند وجود ندارد و به همین دلیل این سفر بی بازگشت است. اما فناوری ای که بتواند اکسیژن و هوای قابل تنفس تولید کرده یا از خاک آب استخراج کند، وجود دارد. علاوه بر این، فناوری پرورش گیاه با استفاده از لامپ های LED و فناوری صفحات خورشیدی برای تولید برق نیز وجود دارد که بر اساس همین فناوری ها می توان انسان را در این شرایط زنده نگه داشت.

مدرسی در پایان می گوید: اگر من انتخاب شدم در فرصت باقیمانده از زندگی زمینی، وقت بیشتری را با دوستان و خانواده می گذرانم و سعی می کنم از نقاط دیدنی زمین دیدن کنم.

ایرانی های راه یافته به مرحله دوم

از مجموع 1058 نفر راه یافته به مرحله اول 663 نفر به مرحله دوم راه پیدا کردند که در این فهرست نام هفت ایرانی ماجراجو هم دیده می شود. البته شنیده ها حاکی از آن است که یکی از آنها از ادامه شرکت در این پروژه انصراف داده است و به این ترتیب تعداد ایرانی هایی که منتظر هستند تا دو هفته دیگر از آخرین نتایج این پروژه باخبر شوند به شش نفر کاهش پیدا کرده است. زهره فتوره بنابی سی و دو ساله مربی سازمان آتش نشانی، رامین سعیدی آذر سی و یک ساله ساکن میلان ایتالیا که در رشته سنجش از راه دور در مقطع دکتری تحصیل می کند و الهه نوری بیست ساله، دانشجوی معماری از مسافران ایرانی راه یافته به مرحله دوم هستند. ایرانی دیگری که نام او در این فهرست ثبت شده صادق مدرسی سی ساله است که در مقطع کارشناسی ارشد رشته محیط زیست تحصیل کرده است. علی رسول زاده بیست و چهار ساله و مهندس هوافضا نیز به عنوان یکی از ایرانی های داوطلب سفر به مریخ انتخاب شده است. البته سعید قندهاری سی و سه ساله و ساکن نیوزیلند که در مقطع کارشناسی ارشد حقوق بشر و روابط بین الملل تحصیل کرده بود نیز از دیگر ایرانی های راه یافته به این مرحله بود که گفته می شود از شرکت در این پروژه انصراف داده است.

منبع: جام جم