بهترین ویژگی پزشکی این است که همیشه راهی برای بازابداع خود پیدا میکند. سال 2014 با تمام رویدادهای هیجانانگیز و امیدوارکننده علمیاش رو به پایان است و دانشمندان در این سال توانستهاند معماهای پزشکی را حل کرده یا گامی به حل آن نزدیک شوند.
امسال سال بزرگی برای ابتکارات بهداشتی بود و انسانها به مدت بیشتر و سالمتر از گذشته به زندگی خود ادامه میدهند. در اینجا به تشریح برخی از دستاوردهای پزشکی از نگاه مجله Medical Daily در سال 2014 پرداخته شده است.
پیوند قلب از یک اهداکننده مرده
وقتی صحبت پیوند عضو به میان میآید؛ زنده بودن اهداکننده یکی از ضروریات میشود اما دستاورد محققان امسال این قانون را شکست. در ماه اکتبر، تیمی از دانشمندان استرالیایی توانستند با احیای قلب اهداکنندگان مرده و پیوند موفق آنها به بیماران در فهرست انتظار تاریخساز شوند.
حدود 20 دقیقه پس از آنکه قلب از تپش بازایستاد، پزشکان آن را درون دستگاهی موسوم به «قلب در جعبه» قرار دادند که اکسیژن لازم برای این اندام را تامین میکرد. پس از برداشتن قلب از درون دستگاه، محققان توسط دستگاهی موسوم به OCS-HEART به آن محلول نگهدارنده تزریق کردند تا عضو را تازه نگه دارند.
جراحان بیمارستان سنت وینسنت برای نخستین بار در جهان موفق به پیوند قلبی شدند که از تپش باز ایستاده بود.
درمان کامل سرطان با واکسن سرخک
سال 2014 ابتکارات زیادی را در درمان سرطان دید اما یکی از چشمگیرترینهای آنها در ماه مه بود که طی آن، بیماری یک زن مبتلا به سرطان خون با دریافت دوز بالایی از واکسن سرخک بطور کامل بهبود یافت.
اجرای اولین پیوند جمجمه جهان با استفاده از چاپ سهبعدی
سال 2014 سال بسیار بزرگی برای چاپ سهبعدی محسوب میشود. در ماه مه گروهی از جراحان هلندی توانستند اولین پیوند جمجمه کامل جهان را با استفاده از یک تکه پلاستیک چاپ سهبعدی انجام دهند.
گیرنده این جمجمه سهبعدی یک زن 22 ساله مبتلا به نوعی بیماری بود که ساختار استخوانی جمجمهاش را ضخیم میکرد. این امر باعث افزایش فشار بر روی مغز و در نتیجه بروز عوارض جدید در توانایی عملکرد وی میشد.
دکتر بون ورویج، رهبر تیم مرکز پزشکی دانشگاه اوترخت در بیانیهای اعلام کرد: ما همیشه کاشتها را بطور دستی در اتاق عمل و با استفاده از نوعی سیمان درست میکردیم اما این کاشتها از تناسب خوبی برخوردار نبودند. اکنون با استفاده از چاپ سهبعدی توانستیم این اجزا را با تناسب دقیق بسازیم. این دستاورد نه تنها در حوزه زیبایی بلکه در حوزه پزشکی برای بیماران به منظور دستیابی به عملکرد بهتر مغزی کاربری دارد.
پس از این جراحی، بیمار اعلام کرد که بینایی خود را بدست آورده و توانسته به کار خود بازگردد.
تولید واژن در آزمایشگاه
امسال پزشکان چهار دختر نوجوانی را که از اولین واژن آزمایشگاهی جهان استفاده میکردند، مورد معاینه قرار داده و گزارش کردند که دختران پس از پیوند هنوز در حالت عادی و بدون درد قرار دارند.
هشت سال پیش، این دختران که با یک بیماری مادرزادی ژنتیکی متولد شده بودند و اندام تناسلی آنها بطور کامل شکل نگرفته بود، تحت پیوند واژنهای آزمایشگاهی قرار گرفتند که با استفاده از نمونههای ماهیچه و سلولهای خود آنها ساخته شده بودند. این نمونهها سپس در آزمایشگاه پرورش یافته و با استفاده از چارچوبهای زیستتخریب پذیر برای تبدیل به شکل واژن مورد مهندسی قرار گرفتند.
تحقیقات متعاقب نشان داد که اندام واژن نه تنها در آزمایشگاه قابل ساخت بوده، بلکه همچنین میتوان آنها را با موفقیت در انسان پیوند زد.
پروتزی که سیگنالهای عضلانی را به حرکت تبدیل میکند
از دیگر دستاوردهای 2014 میتوان به بروزرسانی فناوری پیچیده پروتز اشار کرد. در ماه مه سازمان غذا و داروی آمریکا، تجاریسازی اولین بازوی پروتزی جهان را تایید کرد که سیگنالهای الکتریکی عضلات را به منظور کمک به انجام دقیق کارها با دست به حرکت ترجمه میکرد.
سیستم بازوی DEKA از طریق الکترودهای الکترومیوگرام به کنترل حرکات میپردازد. این کار به فرد معلول اجازه میدهد تا از یک گزینه پروتز جدید برخوردار شود. کاربران با استفاده از این بازو توانستند کارهایی مانند روی هم ریختن مخروطها، حرکت دادن اجسام، تکان دادن دستها و خوردن غذا را انجام دهند.
یک فرد کاملا نابینا با چشم بیونیکی بینایی خود را بازیافت
چشم بیونیک بطور چشمگیری در سال 2014 پیشرفت کرد و به نابینایان اجازه داد تا در نهایت بتوانند جهان را تماشا کنند. لاری هستر یکی از کسانی بود که در سال 2014 زندگیش بطور چشمگیری با چشم بیونیکی تغییر کرد و پس از 33 سال مجددا توانست ببیند.
چشم بیونیکی موسوم به سیستم پروتز شبکیه Argus II در سال 2013 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شد اما مهندسان امسال سیستم بصری آن را ارتقا دادند. این اولین دستگاه کاشتی جهان برای درمان مبتلایان به رتینیت پیگمانتر (رنگدانهای شدن شبکیه چشم) است که یکی از دلایل اصلی نابینایی محسوب میشود.
چشم بیونیک از دستگاه کاشته شدهای در درون چشم، یک دوربین ویدیو بر روی عینک و یک واحد پردازش ویدیو به همراه بیمار تشکیل میشود. در حال حاضر هستر تنها قادر به مشاهده نور است اما انتظار دارد در آینده با پیشرفتهای بیشتر دستگاه بتواند به راحتی جهان اطرافش را ببیند.
طولانیترین زمان نگهداری ریه در خارج از بدن
متخصصان پیوند بیمارستان دانشگاهی لوون در بلژیک توانستند ریههای یک اهداکننده را برای 11 ساعت در خارج از بدن نگهداری کنند که طولانیترین زمان ممکن در تاریخ پزشکی است. این دستاورد با یک دستگاه مبتنی بر تزریق موسوم به OCS LUNG ممکن شد که بطور مستمر به عرضه اکسیژن تازه به ریههای قرنطینه شده میپرداخت.
دستگاه مذکور اکنون در اروپا و استرالیا در دسترس بوده و کارآزماییهای بالینی آن در آمریکا بزودی آغاز خواهد شد.
منبع: ایسنا