سرپرست گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام گفت: عامل بیماری هاری نوعی ویروس «نوروتروپ» است که تمایل به سیستم عصبی داشته و با حمله به این ناحیه موجب مرگ میزبان خواهد شد.
«محمدرضا میرشکاری» در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: بیماری هاری یک بیماری عفونی حاد و کشنده ویروسی دانست که به دو شکل تحریکی(هاری خشمگین) و ساکت (هاری فلجی) در حیوانات گوشتخوار اهلی و وحشی بروز می‌کند و انسان و سایر حیوانات خونخوار و پستاندار به طور تصادفی و اغلب از طریق گزیدگی به این بیماری مبتلا می‌شوند.
سرپرست گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام، با بیان اینکه میزان کشندگی هاری به حدی است که به محض بروز علائم بالینی در انسان و حیوان قابل درمان نبوده و بیمار محکوم به مرگ است، ادامه داد: افزایش روند حیوان گزیدگی موجب می‌شود سالیانه مبالغ زیادی صرف خرید سرم، واکسن ضدهاری جهت درمان و پیشگیری حیوان گزیدگی شود و علاوه بر این تلفات دام و خسارت اقتصادی ناشی از بیماری نیز بر اهمیت پیشگیری از بیماری می‌افزاید.
وی با اشاره به اینکه عامل بیماری هاری نوعی ویروس «نوروتروپ» (دوستدار عصب) است که تمایل به سیستم عصبی داشته و با حمله به این ناحیه موجب مرگ میزبان خواهد شد، خاطرنشان کرد: همه‌ی حیوانات خونگرم پستاندار وحشی و اهلی اعم از گوشتخوار، علف‌خوار، جوندگان و پرندگان (به‌ویژه خفاش) به این بیماری حساس بوده و مخزن بیماری محسوب می‌شوند که از طریق گاز گرفتن حیوان هار سرایت می‌کند.
میرشکاری تصریح کرد: ویروس از راه پوست سالم قابل انتقال نیست، اما در صورت تماس ترشحات(خون، بافت‌های آلوده و...) با خراش یا زخم بیماری منتقل می‌شود، البته نسوج مخاطی از طریق لیسیدن لب، چشم و بینی کودکانی که با حیوانات بازی می‌کنند نیز قابل انتقال است، هر چند امکان سرایت هاری از طریق تنفس به خصوص در غارهای محل زندگی خفاش وجود دارد.
وی انتقال بیماری از طریق دستگاه گوارش را بعید دانست و گفت: این امکان که حیوان گوشتخوار از طریق خوردن لاشه حیوان مبتلا به هاری دچار بیماری شود، وجود دارد و باید از خوردن گوشت و فرآورده‌های گوشتی دام‌های که مبتلا به هاری هستند، خودداری کرد.
سرپرست گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت استان ایلام راه‌های انتقال بیماری را از طریق جفت، وسایل آلوده و انسان به انسان عنوان کرد و گفت: اولین علامت بیماری پس از دوره‌ی نهفتگی، تغییر در علت و رفتار حیوان است، به نحوی که یا بیش از اندازه به صاحب خود انس می‌گیرد یا با عصبانیت و خشمگین شدن به علت اختلال در بلغم قادر به خوردن غذا نیستند و در صورت بیمار شدن، حیوان به گوشه‌ای پناه می‌برد در مدت کوتاهی دست و پا فلج شده و در نهایت به علت فلج تنفسی می‌میرد.
میرشکاری در مورد بروز علائم بیماری در انسان اضافه کرد: پس از دوره نهفتگی بیماری ویروس هاری به محل اتصال عصب و عضله و یا انتهای عصب حرکتی نفوذ کرده و در نهایت به سمت سیستم اعصاب مرکزی حرکت می‌کند که با علائم غیراختصاصی همچون تب، لرز، خستگی، سردرد، درد عضلانی، بی‌اشتهایی، اشکال در بلغ، تهوع و استفراغ، سرگیجه، تنگی تنفس، سرفه خشک، هیجان و تحریک‌پذیری بروز می‌کند.
این کارشناس در مورد رفتار پیشگیرانه قبل از مواجهه با بیماری هاری در انسان به واکسیناسیون ضد هاری اشاره کرد و افزود: برای ایمن‌سازی افرادی مثل دامپزشکان، تکنیسین‌ها، کاردانی‌های امور دام، کارکنان و بازرسان گوشت در بازرسی کشتارگاه‌ها، شکارچیان محیط زیست و پرسنل مسئول هاری در مراکز بهداشت و کارکنان آزمایشگاه‌ها که با ویروس هاری سروکار دارند، به دو صورت در روزهای (صفر، روز هفتم، روز 21) یا در روزهای (صفر، 28 و 56) تزریق می‌شود.
میرشکاری به طریقه واکسیناسیون کامل و ناقص در مورد افرادی که به هر نحوی مورد گزش حیوانات قرار می‌گیرند و توسط آنها مجروح می‌شوند، اشاره کرد و افزود: واکسیناسیون کامل در 5 نوبت برای افرادی است که حیوان مهاجم از نظر هاری مثبت بوده یا متواری شده باشد یا در صورتی که حیوان مهاجم سگ یا گربه بوده و حداکثر تا 10 روز پس از گاز گرفتن، حیوان از بین برود یا علائم را نشان دهد، واکسن در روزهای (روز مراجعه، سوم، هفتم، چهاردهم و سی‌ام) تزریق می‌شود، در حالی‌که واکسیناسیون ناقص جهت افرادی که حیوان مهاجم منفی بود و سگ یا گربه حامل ویروس تا پس از 10 روز سالم بماند، در سه نوبت در روزهای (صفر، روز سوم و هفتم) تزریق می‌شود.
دکتر «محمد علی‌رحمی» رییس مرکز دامپزشکی بیماری هاری را یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام عنوان کرد و گفت: وظیفه سازمان دامپزشکی واکسیناسیون سگ‌های صاحب‌دار و قلاده‌گذاری آنهاست تا امکان تلف کردن سگ‌های ولگرد برای شهرداری و دهیاری‌ها وجود داشته باشد.
رییس مرکز دامپزشکی شهرستان ایلام تصریح کرد: وجود بیماری هاری در سگ عامل خطرآفرین برای سایر حیوانات همچون گاو، بز و گوسفند است که در صورت گزش انسان، سیستم ایمنی را ضعیف و عامل مرگ می‌شود.
علی‌رحمی ترس از نور و آب، مرحله سکون و مرحله خشن بیماری را سه مرحله‌ی دوران ابتلای بیماری عنوان و اضافه کرد: در این مرحله گزش حیوان هار موجب انتقال بیماری خواهد شد که در تماس بزاق حیوان حامل ویروس با زخم روی پوست زمینه‌ی انتقال فراهم می‌شود که در حیوان بین یک هفته تا 10 روز موجب تلف شدن آن می‌شود.
وی تاکید کرد: اگر انسان مورد گزش قرار گرفت باید مرتب دست‌ها را با آب و صابون شستشو دهد و سریعاً به مراکز بهداشتی برای دریافت سرم ضد هاری اقدام کرد.