دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به مستثنیات قانونی مناطق آزاد، این مناطق را دارای ظرفیت تبدیل شدن به الگویی برای توسعه و انتقال تجربه آنها به سرزمین اصلی بیان کرد.
به گزارش مهر، اکبر ترکان در برنامه دیشب گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما با اشاره به ظرفیت ها و محورهای 7 منطقه آزاد، گفت: مناطق آزاد با اهداف اولیه خود هنوز بسیار فاصله دارند و ما از تحقق اهداف آنها رضایت نداریم.
وی، یکی از مشکلات جامعه را فساد اداری خواند و افزود: راه مبارزه با فساد، شفافیت است، یعنی جز مسائل امنیتی که به ندرت پیش می آید، باقی مسائل به مردم گفته شود. به عبارت دیگر، اگر زمینی در منطقه آزادی فروخته می شود، اطلاعات آن در سایت گذاشته شود، معاملات، مناقصه ها، فروش و موافقت دادن ها، تا آنجا که ممکن است اطلاع رسانی شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تصریح کرد: برخی مناطق به آسانی و روانی عمل می‌کنند و برخی هم هنوز چالش دارند،چرا که تربیت آنها این گونه نیست، امری که به روش های خوگرفته برمی‌گردد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ایران از نظر رتبه فضای کسب و کار جایگاه خوبی در دنیا ندارد، گفت: مناطق آزاد از 5 قانون مالیات، گمرک، پول و بانک و ویزا برای خارجی ها مستثنی هستند و با این 5 مزیت باید دید که آیا توانسته ایم موقعیت را در کسب و کار ارتقا ببخشیم یا خیر.
ترکان افزود: ما باید در مناطق آزاد الگوسازی کنیم، اگر این امر توانست به توسعه منجر شود، آنگاه تجربیات را به سرزمین اصلی ببریم و توسعه را محقق کنیم از جمله این امر می تواند در تربیت دانشجو، دانش آموز یا حوزه های بازار کار باشد.
وی، بخشی از سرمایه گذاری را در حوزه زیرساختی و توسط دولت و منابع عمومی یا درآمدهای اختصاصی دانست و گفت: فرودگاه ماکو برای مثال از درآمدهای خود منطقه انجام می‌شود یا راه آهن قشم و بندرعباس از محل بودجه‌های ملی است و برخی کارها هم مانند ترمینال مسافربری جزیره کیش از منابع داخلی است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: برای منطقه آزاد چابهار صنایع فولاد با ظرفیت 3 و 2 دهم تن شمش و تختال فولاد پیش بینی شده است که با ساخت راه آهن چابهار، زاهدان، مشهد، این منطقه آزاد به قطب فولاد تبدیل خواهد شد.
وی در ادامه علت اصلی توسعه نیافتگی در کشور را مکمل نبودن سرمایه‌داری تجاری و صنعتی ذکر کرد و افزود: سرمایه‌داری تجاری به دنبال واردات و سرمایه داری صنعتی به دنبال ارتقای پایه های فناوری و ساخت داخل است.
ترکان تصریح کرد: به مناطق آزاد گفته شد که باید هزینه زیرساخت‌های خود را تامین کنند، از این رو آنها به دنبال واردات و کسب درآمد رفتند، کاری که تغییر جهت دادن به آن نیروی بسیار می‌خواهد و همه ظرفیت‌ها باید به این سمت بیاید تا نگاه ما از واردات هر آنچه نیاز داریم تغییر کند.
وی افزود: درآمدهای هنگفت نفتی پیش از انقلاب و در دولت‌های نهم و دهم موجب آن شد که واردات رقیب تولید داخل شده و با ورود همه اقلام مصرفی و ثابت ماندن قیمت دلار به همراه تورم، شرکت‌های داخلی توان رقابت را از دست دادند به گونه‌ای که منجر به معطلی 60 درصد از ظرفیت صنایع کوچک و متوسط کشور شد.
ترکان تصریح کرد: ما باید فکر کنیم که چگونه مانع از تکرار این وضعیت در زمانی شویم که چالش‌های بین المللی ما بهبود یافته و درآمدهای نفتی ما زیاد شود.
وی در ادامه گفت: ما توسعه درون زا را قبول داریم؛ به شکلی که توسعه متکی بر پایه‌های جامعه محلی باشد، متکی بر فرهنگ و سبک زندگی و ظرفیت‌های محلی که منطقه آزاد در آن شکل می گیرد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: یک آسیب کم توجهی به مقوله فرهنگ و اجتماع است، از این رو معاونت فرهنگی و اجتماعی همسنگ با معاونت اقتصادی شکل گرفت تا توسعه را جلو ببرند.
وی افزود: ما در حوزه فرهنگ به دنبال سه موضوع راستگویی، امانت داری و وفای به عهد هستیم تا مناطق آزاد از این جهات از متوسط جامعه برتر باشد.
ترکان ، هر منطقه آزاد را دارای استعداد طبیعی مختص خود دانست و گفت: مثلا چابهار ترانزیت و حمل و نقل، اروند منطقه ای برای پشتیبانی حوزه نفت جنوب ایران و عراق و کیش محوریت گردشگری دارد.
وی افزود: قشم محوریت فولاد و صنعت سنگین، انزلی تجارت با حوزه خزر و در ارس حوزه قفقاز و در ماکو برای کار با ترکیه خود را مهیا می کنیم.
ترکان با ابراز امیدواری از ساخت فرودگاه ماکو در سال جاری تصریح کرد: دنبال گردشگری در اروند هستیم تا عراقی ها بتوانند به آنجا مراجعه کنند و آبادان و خرمشهر با سرسبزی خود ظرفیت گردشگری بالایی دارند.
وی در پایان خواستار عدم دخالت دستگاه های ملی و وزارتخانه ها در مناطق آزاد شد و گفت: مدیران منصوب وزارتخانه‌ها آماده تجربیات نو نیستند و مقامات ملی زیر بار نمی‌روند.