تا حدود ده يا دوازده سال پيش كه داشتن يك خط معمولي با يك گوشي بزرگ و زشت براي بسياري از كاربران امروزي تلفن‌همراه يك آرزو محسوب مي‌شد شايد هيچ‌كس تصور نمي‌كرد تركيب و چينش منظم اعداد و ارقام سيم‌كارت تلفن‌همراه امروزه به ابزاري براي كسب سود و درآمد بالا براي بسياري از فروشندگان و حتي دارندگان اين شماره‌ها تبديل شود.
اما با افزايش عرضه سيم‌كارت به بازار و عمومي‌تر شدن استفاده از اين كالا بين اقشار مختلف جامعه، خريد و فروش سيم‌كارت‌هاي رند نيز مرسوم شد و متاسفانه امروزه به يكي از ابزارهاي كسب سود و درآمد بالا تبديل شده است.
جالب اينجا است كه فروشندگان سيم‌كارت نيز براي قرار دادن سيم‌كارت‌هاي خود در ليست شماره‌هاي رند روش يا بهتر بگوييم ترفندهاي جالبي را به كار مي‌گيرند.
نامگذاري شماره به انواع پلكاني، آينه‌اي، سريالي و... از شگردهاي فروشندگان سيم‌كارت براي دريافت مبلغ بيشتر از خريداران است.
اما آيا واقعا اين شماره‌ها جزو شماره‌هاي رند به حساب مي‌آيند؟ و آيا قيمتي كه فروشندگان براي اين كالا در نظر مي‌گيرند منصفانه و حتي عاقلانه است؟
تكراري‌هاي پرفروش
كافي است يك نگاه اجمالي به آگهي‌هاي مطبوعاتي بيندازيد تا متوجه شويد خريد و فروش سيم‌كارت‌هاي رند تا چه حد رايج شده است.
در اين آگاهي‌ها حتما شاهد سيم‌كارت‌هايي هستيد كه براي فروش به بالاترين قيمت پيشنهادي در روزنامه آگهي شده‌اند.
البته برخي از اين شماره‌ها چندان كه صاحبان آنها تصور مي‌كنند رند نيستند و تنها با يدك كشيدن نام رند در صدد كسب قيمت بالاتري براي خود هستند. شماره‌هايي مانند (...) 38788-0912،(...) 20878-0912 و... از اين قبيل هستند.
«سلطاني» يكي از فروشندگان سيم‌كارت در خيابان جمهوري در اين زمينه مي‌گويد: «براي تعيين عدد رند در شماره‌هاي سيم‌كارت فرمول خاصي وجود دارد كه رند بودن يا نبودن شماره سيم‌كارت را مشخص مي‌كند.»
به گفته وي، شرط رند بودن يك شماره در عرف تكرار يك يا دو رقم در يك شماره است. مانند (...)20202-0912 شوكري، يك فروشنده ديگر در اين زمينه مي‌گويد: اصولا شماره رند در بسياري موارد به صورت سليقه‌اي مشخص و قيمت‌گذاري مي‌شود. گاه اتفاق مي‌افتد كه فردي سال تولد، تاريخ ازدواج يا شماره‌اي نزديك به شماره تلفن منزل خود را طلب مي‌كند كه فروشنده اين شماره را به عنوان شماره سفارشي يا رند به فروش مي‌رساند و بابت آن مبلغ زيادي نيز دريافت مي‌كند.
محسني يك فروشنده ديگر نيز مي‌گويد تا حدود دو سال پيش تنها شماره‌هايي جزو شماره‌هاي رند محسوب مي‌شد كه يك يا دو رقم به صورت متوالي در آنها تكرار مي‌شد.
مانند (...)222-0912 يا(...)1122-0912؛ اما طي يكي دو سال اخير با عرضه گسترده سيم‌كارت به بازار و افت قيمت اين كالا، نرخ سيم‌كارت‌هاي رند نيز كاهش يافته و برعكس بر تعداد متقاضيان سيم‌كارت‌هاي رند افزوده شده است. به دنبال افزايش تقاضا نيز فروشندگان شگردهايي را به كار گرفتند تا سيم‌كارت‌هاي بيشتري در رديف شماره‌هاي رند قرار گيرند.
ابداع روش‌هاي پله‌اي و آينه‌اي از اين شگردها است.
به گفته وي، شماره‌هايي مانند 3644631-0912 كه سه رقم در آن به صورت معكوس تكرار شده است در رديف شماره‌هاي آينه‌اي و شماره‌هايي كه اعداد به صورت متوالي در آن تكرار شده‌اند، مانند 2223456-0912 جزو شماره‌هاي پله‌اي قرار دارند.
يك فروشنده ديگر معتقد است، در اصل شماره‌هايي قابليت يدك كشيدن عنوان رند را دارند كه يك يا دو رقم در آنها به صورت متوالي تكرار شود. مانند 1111111-0912 يا 2222222-0912.
وي معتقد است اين شماره‌ها حدود يك سال قبل با قيمت 150ميليون و 200ميليون تومان خريد و فروش شدند و رشد يا افت قيمت سيم‌كارت تاثيري در قيمت آنها ندارد. اما شماره‌هايي مانند (...)24040-0912 يا(...)27772-0912 كه جزو شماره‌هاي تقريبا رند هستند با نوسانات قيمت سيم‌كارت همراه هستند.
مخابرات و شماره‌هاي رند
طبق اعلام يكي از فروشندگان سيم‌كارت در پاساژ علاءالدين، از نظر شركت مخابرات، تنها شماره‌هايي رند محسوب مي‌شوند كه چهار رقم آخر يا سه رقم اول آنها تكرار شده باشد.
مدير يكي از دفاتر خدمات ارتباطي نيز مي‌گويد: براساس قانوني كه از سال 1381 در حوزه واگذاري خطوط تلفن همراه اعمال مي‌شد، امكان فروش و واگذاري تعداد محدودي از شماره‌هاي خاص كه حائز عنوان «رند» بودند وجود نداشت.
به گفته وي، براساس اين قانون شماره‌هاي بسيار رند يا مسدود مي‌شدند يا مالكيت حقيقي آنها به شخص خاصي داده نمي‌شد و در تملك سازمان‌ها يا نهادهاي دولتي بودند. در نتيجه دارندگان اين خطوط حق خريد و فروش اين سيم‌كارت‌ها را نداشته و تنها با دستور اداري و براساس سياست‌هاي ارگان‌هاي مربوطه اجازه فروش خط خود را داشتند.
يكي ديگر از فعالان بازار نيز مي‌گويد: سابق بر اين برخي از شماره‌هاي رند مانند 09123456789 در موزه شركت مخابرات بودند كه امكان خريد و فروش آنها وجود نداشت. اين در حالي است كه افشار فروتن لاريجاني رييس انجمن صنفي فروشندگان سيم‌كارت تلفن همراه مي‌گويد: اين ادعاي برخي از فروشندگان در رابطه با مسدود شدن شماره‌هايي مانند (...)1111-0912 يا (...)222-0912 يا جلوگيري از خريد و فروش اين سيم‌كارت‌ها صحت ندارد.
به گفته وي، برخي از شماره‌هاي رند كه در اختيار ارگان‌هاي دولتي يا شركت مخابرات هستند براي استفاده به كاركنان ارگان‌ها واگذار شده‌اند و تا زماني كه اين سيم‌كارت‌ها به صورت قانوني و با صدور سند مالكيت به كاربران واگذار نشوند اجازه خريد و فروش آنها را ندارند. در غير اين صورت خريد و فروش سيم‌كارت‌هاي رند مانعي ندارد.
وي افزود: شركت مخابرات بنا بر مجوز هيات‌وزيران، متولي فروش شماره‌هاي رند از طريق برگزاري مزايده است.
اين طور كه از گفته‌هاي اين مقام آگاه استنباط مي‌شود، شركت مخابرات نيز با برگزاري مزايده براي فروش سيم‌كارت‌هاي رند درصدد است تا سود اين بازار پررونق عايد دولت شود.
قيمت‌گذاري سيم‌كارت‌هاي رند
خريد و فروش سيم‌كارت‌هاي رند بسياري از دارندگان و واسطه‌هاي فروش اين سيم‌كارت‌ها را به نان و نوايي رسانده است و هركدام براي بالا بردن نرخ سيم‌كارت‌ها تلاش مي‌كنند.
افشار فروتن لاريجاني در اين زمينه مي‌گويد: متاسفانه اتحاديه و انجمن فروشندگان سيم‌كارت نمي‌توانند در اين زمينه دخالتي داشته باشد چرا كه در‌حال‌حاضر خريد و فروش اين سيم‌كارت‌ها به شدت مرسوم شده است. وي معتقد است: اگرچه حركت در اين جهت بسيار نامناسب بوده است و بايد تصميماتي اتخاذ مي‌شد كه تفاوتي ميان قيمت شماره‌هاي رند و غيررند وجود نداشته باشد، اما اكنون با وجود شرايط موجود تغيير در اين روند كاري مشكل است.
ساماني، يكي از فروشندگان سيم‌كارت نيز در اين زمينه مي‌گويد: قيمت‌گذاري روي سيم‌كارت‌هاي رند كاملا سليقه‌اي است و نظارتي روي آن نمي‌شود.
به گفته وي، مبادله سيم‌كارت رند يك قرارداد سليقه‌اي بين خريدار و فروشنده است و يك سيم‌كارت با شماره رند در كدهاي مختلف مي‌تواند قيمتي بين 500هزار تا 200ميليون تومان داشته باشد.