اگر اهل رصد کردن بازار جراحی‌های زیبایی باشید، حتما اسم جراحی تغییر رنگ دایمی چشم برایتان آشناست. چشم‌پزشکان معتقدند که تبلیغات مربوط به این جراحی که غالبا ظاهر فریبنده‌ای هم دارند، چندان مطابق با واقعیت نیست و این جراحی می‌تواند عوارض خطرناکی به‌دنبال داشته باشد.
با دکتر محمدرضا جعفری‌نسب، چشم‌پزشک و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی درباره همین جراحی گفت‌وگو کرده‌ایم.
این خبر درست است که در کشورمان عمل تغییر رنگ دائمی چشم انجام می‌شود؟بله، عمل تغییر رنگ دائمی چشم چند بار در کشور انجام شد و در کنفرانس‌های علمی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و مخالفان بسیاری هم داشته اما به هر حال در همه جای دنیا نوآوری‌های علمی با رضایت بیمار و مسئولیت‌پذیری پزشک انجام می‌شود.
عمل چطور انجام می‌شود؟برای آنکه در مورد نحوه انجام این عمل صحبت کنیم، لازم است قدری با آناتومی چشم آشنا شویم. چشم از چند لایه تشکیل شده، جلوترین و قدامی‌ترین لایه آن قرنیه کاملا شفاف است و نور را کامل از خود عبور می‌دهد. پشت قرنیه لایه‌ای به نام عنبیه وجود دارد که رنگ چشم افراد را مشخص می‌کند.
عنبیه برجستگی و فرورفتگی‌هایی دارد که در هر فرد متفاوت و مثل اثر انگشت است. این لایه در فاصله چند میلی‌متری از قرنیه قرار می‌گیرد و در این فضا اتاقکی وجود دارد که مایع زلالیه آن را پر کرده و مسئول کنترل فشار چشم است. عنبیه از 2 لایه تشکیل شده؛ لایه رویی رنگی و آستر آن که مشکی است و نور نباید از آن عبور کند. قسمت مرکزی عنبیه سوراخی وجود دارد که نور از آن عبور می‌کند و مثل دیافراگم دوربین است که با شدت نور کم و زیاد می‌شود.
تعداد افرادی که ترجیح می‌دهند رنگ چشمشان روشن باشد، زیاد است. اولین راه‌حل برای این افراد استفاده از لنزهای رنگی تماسی است. این لنزها راحت روی چشم قرار می‌گیرند و برداشته می‌شوند. هنوز هم طرفدار این لنزها کم نیست اما استفاده از آنها عوارضی مانند عفونت قرنیه را در پی دارد.
در سال‌های اخیر یکی از راه‌های اصلاح عیوب انکساری چشم لیزر بود و بعد از آن لنزهای دائمی داخل چشم کشف شد که به روش جراحی داخل چشم نصب می‌شد. امروز این عمل تاییدشده است و در تمام دنیا انجام می‌شود. این لنزها خطرهایی دارند اما فوایدشان بیشتر است و توصیه می‌شود.
در برخی کشورها این لنزها را به صورت رنگی ساختند و بدون آنکه فرد عیب انکساری داشته باشد، برای تغییر رنگ چشم پیشنهاد و استفاده می‌شود. که روی عنبیه طبیعی فرد نصب می‌شود.
کاشت عنبیه رنگی مصنوعی چه خطرهایی می‌تواند داشته باشد؟این کار به مراتب خطرناک‌تر از استفاده از لنزهای تماسی رنگی است و می‌تواند باعث عفونت، تخریب قرنیه و افزایش فشار چشم (ابتلا به آب سیاه) و حتی نابینایی شود.
با وجود این افرادی هستند که تن به چنین عمل پرعارضه‌ای دهند؟متاسفانه بله، به دلیل عوارض این عمل و غیرمنطقی بودن انجام آن، در آمریکا اجازه انجام آن صادر نشده و سازمان غذا و داروی آمریکا آن را تایید نکرده و فقط در کشورهای اروپایی و آمریکای لاتین انجام می‌شود. در ایران چون معمولا استاندارد و نظارت قوی نداریم، این عمل چند مرتبه انجام شده اما حتی همان چند مورد، انتقاد بسیاری از چشم‌پزشکان را در پی داشت.
آیا افرادی هستند که واقعا به چنین عمل‌هایی نیاز داشته باشند؟بله، در افرادی که به دلایلی مثل ضربه به چشم عنبیه‌شان آسیب دیده و قسمتی پاره یا جدا شده و نور زیاد بیمار را آزار می‌دهد یا در افرادی که رنگ 2 چشم متفاوت از هم است، استفاده از این عنبیه‌های مصنوعی اشکالی ندارد و می‌توان عارضه آن را پذیرفت اما در افراد سالم انجام این عمل عاقلانه نیست.
آیا عوارض این عمل آنی است یا به مرور بروز می‌کند؟عوارض همان لحظه بروز نمی‌کند و چند سال بعد و با پا گذاشتن فرد به میانسالی خود را نشان می‌دهند.
امکان خارج کردن این عنبیه رنگی مصنوعی وجود دارد؟بله ولی حتی درآوردن آن هم عارضه‌دار است. توصیه می‌کنم اگر کسی این عمل را انجام داده و هنوز عارضه‌ای ندیده، هرچه سریع‌تر آن را خارج کند چون عارضه خارج کردن این عنبیه به مراتب کمتر از باقی ماندن آن در چشم است.
منبع: salamatiran.com