نوستالژی پیکان به عنوان اولین خودروی با تولید انبوه داخلی چنان در ذهن
ایرانیان باقی مانده که هنوز هم با وجود فرسودگی و ظاهری زواردررفته همچنان
میهمان معابر است.
به گزارش خبرنگار شهر؛ پیکان اولین خودروی
مونتاژی پرتیراژ کشور بود که تولید آن در سال 1346 آغاز و پس از حدود چهل
سال در سال 1384 متوقف شد.
تولید پیکان در ایران یک دهه پس از
تولید آن در انگلستان آغاز شد. از سال ۱۳۴۶ پیکان با دو مدل دولوکس و
کارلوکس به بازار عرضه شد. پس از آن وانت پیکان و تاکسی پیکان هم به جمع
این خودروها اضافه شد. در سال‌های ۱۳۵۰ و 1351 مدل‌های مختلف پیکان مانند
دولوکس، وانت، کار، جوانان و تاکسی در ایران تولید می‌شد.
سال ۱۳۵۹
تولید پیکان با ظاهری جدید ملقب به چراغ بنزی شروع شد. روند مونتاژ پیکان
در ایران خودرو تا سال ۱۳۶۴ ادامه داشت به‌گونه‌ای که تا این سال قطعات
اصلی خودرو از خارج از کشور وارد و در ایران مونتاژ می‌شد ، اما در سال
۱۳۶۴ خط تولید پیکان در کرایسلر متوقف شده و این شرکت با پژو فرانسه ادغام
شد. به دنبال آن واردات قطعات اصلی خودرو به ایران با مشکل مواجه شد. به
طوری که تولید پیکان طی سال 63 تا 68 از سقف بیش از ۷۰ هزار دستگاه به سه
هزار دستگاه رسید.
همان سال ها شرکت پژو موافقت کرد ایران خودرو با
بکار بردن سیستم تعلیق و موتور پژو بر روی بدنه پیکان، به تولید این خودرو
ادامه دهد. پس از آن با ساخت قطعات مربوطه در ایران، پیکان ۱۶۰۰ (با موتور
1600 سی‌سی) در شهریور ۱۳۷۱ به تولید رسید و تولید آن تا ۲۵ اردیبهشت سال
۱۳۸۴ ادامه یافت.
در سال 79 موج اعتراضات به تولید پیکان آغاز شد.
بطوریکه وحید نوروزی کارشناس وقت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران بارها از
تریبون شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت نسبت به آلایندگی خودروی پیکان هشدار
داد و گفته بود: آلودگی پیکان صفر کیلومتر از پیکانی با 20 سال عمر بیشتر
است.
همین نکته نشان می‌دهد که سری‌سازی بدون توجه به کیفیت و بدون
حضور دستگاه‌های نظارتی تا چه حد توانسته در افزایش قابل توجه آلودگی هوای
شهر نقش داشته باشد؛ بنابراین به راحتی می‌توان پیکان صفر کیلومتر را خودرو
فرسوده به حساب آورد که باید از رده خارج می شد.
به دلیل آلایندگی
زیاد خودروی پیکان و اثبات میزان تولید بالای آلایندگی و موج اعتراضات
کارشناسان درنهایت اردیبهشت ماه ۱۳۸۴ پس از گذشت حدود 40 سال و تولید حدود
دو میلیون و ۲۹۵ هزار دستگاه، تولید پیکان در ایران متوقف و آخرین پیکان
تولیدی به موزه فرستاد شد.
در آن زمان اگر چه تولید پیکان با سود
قابل توجهی برای ایران خودرو همراه بود اما مسوولان ارشد وزارت صنایع وقت
با توجه به آلایندگی، مصرف سوخت بالا و تکنولوژی قدیمی آن در نهایت موفق به
از رده خارج کردن این خودرو شدند.
با این حال خروج پیکان از صنعت
خودرو پایان بخش حضورش در معابر شهری نبود چرا که اکنون با گذشت 9 سال از
تولید آخرین پیکان شاهد تردد میلیونی این خودرو و حتی تاکسی های پیکان
هستیم که با ظاهری اوراق و زواردررفته همچنان در شهر تهران جولان می دهند .
یوسف
رشیدی مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و
گو با خبرنگار شهرنوشت با اشاره به اینکه آلایندگی پیکان از سال 79 در شرکت
کنترل کیفیت هوای تهران به اثبات رسیده است، گفت: یکی از اصلی ترین منابع
آلایندگی هوا خودروهای فرسوده است که خودروهای کاربراتوری به خصوص پیکان در
رده اول آلایندگی قرار دارند.
وی تصریح کرد: بنا بر توافق با وزارت
صنایع و پلیس، جلوگیری از تردد خودروهای فرسوده یکی از مواردی است که باید
در دولت اجرایی شود و سازمان حفاظت محیط زیست هم بر آن تاکید داشته و با
جدیت جلوگیری از تردد خودروهای فرسوده را دنبال می کند .
رشیدی
ادامه داد:یک خودروی استاندارد یورو4، 2.7گرم بر کیلومتر تولید آلایندگی
دارد، این در حالی است که یک خودروی فرسوده و پیکان بین 30 تا 60 گرم بر
کیلومتر آلاینده تولید می کند. به عبارت دیگرخودرویی مانند پیکان تا20
برابر تولید آلاینده دارد.
به گزارش شهرنوشت آلودگی هوای تهران و
کلانشهرها اصلی ترین معضل زیست محیطی کشور است که سال هاست مسئولان به
دنبال مقصر آن هستند. این در حالیست که وقتی تکه‌های پراکنده پازل آلودگی
هوا را کنار یکدیگر قرار دهیم شکل و شمایل یک جعبه فلزی و چهار چرخ و یک
موتور کاربراتوری را به خود می‌گیرد که با چشم پوشی خودخواسته مسئولان از
استانداردهای جهانی فاصله گرفته و هنوز که هنوز است دود به حلق شهروندان
می‌کند.
وقتی طی 16 سال متوالی 1.8میلیون دستگاه پیکان با حداقل
استاندارد روانه خیابان‌ها شد، کمتر کسی به سوخت 16 لیتر در 100 کیلومتر که
حدوداً دو برابر حد استاندارد بود و آلایندگی بسیار بالای آن فکر کرد.
دلیل این مدعا نیز توقف دائمی تولید آن با پیگیری‌های دیرهنگام سازمان
محیط‌زیست در اردیبهشت 84 است؛ یعنی چیزی در حدود14سال بعد.
سال‌های
متمادی ایران خودرو با استدلال به این نکته که هنوز برای پیکان مشتری هست
پس تولید شود، نظرات سیاستگزاران صنعتی و دولتی را برای کاهش تولید پیکان
نپذیرفت. این در حالیست که امروز با اثبات آلایندگی پیکان از سوی کارشناسان
محیط زیست شهری همگان باور دارند، این خودرو غیرایمن، پرمصرف، بافناوری
فرسوده و آلوده‌کننده محیط‌زیست است، اما هنوز این سؤال از مسئولان مطرح
است که چرا در دنیای کنونی باید خودرویی چون پیکان هنوز در شهر تهران جولان
دهد و دود سیاه را بر گلوی پایتخت نشینان بنشاند؟!
به این نکته توجه داشته باشید که هر چند پیکان دارای آلایندگی بالایی می باشد ولی به نسبت خودروهای دیزلی مربوط به عهد بوق( اتوبوس ، مینی بوس ، انواع بارکش) درصد آلایندگی بسیار پایینی دارد و نیز خودروی جایگزین با این قیمت برای قشر آسیب پذیر جامعه وجود ندارد.