مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی، قوه قضائیه، شهرداری، موسسات غیردولتی به همراه نماینده خبرگزاری ایسنا به عنوان نماینده رسانه‌ها در میزگرد تخصصی تعامل دستگاه‌ها در زمینه "بازتوانی کودکان خیابانی" با ارائه نظر به بیان راهکارهای قابل تامل در حوزه کودکان کار و خیابان پرداختند.
به گزارش ایسنا، در این میزگرد تخصصی که در دانشگاه علوم توانبخشی سازمان بهزیستی برگزار شد، در ابتدا کردونی، مدیرکل امور آسیب‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه عدم تشکیل شورای ساماندهی کودکان خیابانی در هشت سال گذشته موجب تشدید عدم تعامل دستگاه‌ها در این حوزه شده است گفت: پس از هشت سال و با شروع دولت یازدهم شورای ساماندهی کودکان خیابانی تشکیل شد تا در این زمینه همکاهنگی دستگاه‌های دولتی مورد توجه قرار گرفته و به نقاط ضعف و قوت نهادها در حوزه کودکان کار و خیابان واقف شوند.
کردونی با بیان اینکه باید یک تفاهم بین دولت، نهادهای مدنی و بخش خصوصی، رسانه‌ها و حوزه آکادمیک در زمینه بهبود شرایط آسیب‌های اجتماعی در کشور صورت گیرد، اظهار کرد: در سیاست گذاری هر یک از مراحل تدوین، تصویب، اجرا و ارزیابی باید به صورت ویژه مدنظر قرار گیرد تا بتوان به یک تعامل بین بخشی میان دولت، نهادهای مدنی (سمن‌ها)، رسانه‌ها و حوزه آکادمیک دست یافت.
مدیرکل امور آسیب‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توجه به نگاه ملی و منطقه‌ای در حوزه سیاستگذاری برای آسیب‌های اجتماعی را مسئله بسیار مهمی دانست و گفت: آسیب اجتماعی در هر یک از مناطق کشور با مناطق دیگر متفاوت و دارای پیچیدگی خاص خود است بنابراین نوع نگاه و مواجه با مسائل و آسیب‌های اجتماعی باید بر اساس نگاه ملی و منطقه‌ای انجام شود.
کردونی با اشاره به اینکه در سیاستگذاری اجتماعی در کشور دچار چالش هستیم گفت: زمانی که هشت سال شورای ساماندهی کودکان خیابان تشکیل نشده و خاک می‌خورد چگونه می‌توان تعامل بین سازمانی را مورد توجه قرار داد؟
وی در پاسخ به اینکه چرا در مقابله با آسیب‌های اجتماعی نگاه امنیتی وجود دارد؟ عنوان کرد: با شروع دولت یازدهم، رئیس جمهوری تاکید داشتند که بحث آسیب‌های اجتماعی باید از طریق مردم حل شود و این همان نگاهی است که از طرف وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به صورت ویژه مدنظر قرار گرفته و تشکیل اتاق فکر نیز یکی از مواردی است تا بتوان از دچار شدن به چنین نگاهی دوری جست.
در ادامه این میزگرد تخصصی بارانی به عنوان نماینده نیروی انتظامی با اشاره به اینکه بر اساس گزارش کمیته حقوق کودک مهمترین موضوع نگران کننده مسئله حمایت از کودکان کار است، گفت: عدم وجود تعامل بین بخشی سبب افزایش آسیب‌های اجتماعی شده و کودکان کار در این بخش بیشترین آسیب را در حوزه آسیب‌های اجتماعی می‌بینند.
وی حمایت از کودکان در معرض آسیب به ویژه کودکان خیابانی را یکی از تعهدات مهم سازمان‌های مسئول دانست و اظهار کرد: پلیس و چگونگی مداخله‌اش در این زمینه به عنوان یک کنشگر مدنظر است و باید در این راستا ابتدا اطلاعات و داده‌های تخصصی را کسب کند چرا که عدم اطلاعات درست در این زمینه موجب برخوردها و تصمیم گیری‌های غلط می‌شود.
نماینده نیروی انتظامی در مورد برنامه‌های پلیس در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد: پیشگیری از آسیب و مداخله دو برنامه اساسی در این زمینه است که در حوزه پیشگیری می‌توان به پیشگیری رشد مدار و پیشگیری توسعه مدار اشاره کرد که مورد اخیر به عنوان مهمترین راهکار در سالهای اخیر مدنظر قرار گرفته چرا که دارای بیشترین تاثیر در این زمینه بوده است.
بارانی مشکل اساسی را در زمینه ساماندهی کودکان خیابانی، نبود سازمانی مشخص پس از شناسایی کودکان تلقی کرد و گفت: چرخه کودکان در وضعیت بحران پس از آنکه کودک شناسایی شده و در نقطه واگذاری قرار می‌گیرد، دچار مشکل است.
وی همچنین خواستار برخورد پلیس با سلطه گران حوزه کودکان خیابانی شد که با توجه به سادگی و سن پایین این کودکان، آنها را مورد سوء استفاده قرار می‌دهند.
نماینده نیروی انتظامی در پاسخ به اینکه مسئول برخورد و پیگیری عوامل اغفال کودکان خیابانی بر عهده کدام نهاد است؟ اظهار کرد: پیگیری عوامل اغفال و سوء استفاده کنندگان از کودک وظیفه پلیس است و در این زمینه پرونده‌های متعددی در سازمان‌های قضایی نیز وجود دارد.
در ادامه این میزگرد نصر، مدیر کل دفتر امور آسیب دیدگان سازمان بهزیستی با تاکید بر اینکه در زمینه ساماندهی کودکان خیابانی خلاء قانونی وجود دارد، بیان کرد: از سال 78 سازمان بهزیستی فعالیت در زمینه ساماندهی کودکان خیابانی را آغاز کرد اما پس از مصوبه سال 84 هیئت وزیران در حوزه کودکان خیابانی تا کنون اتفاق خاصی نیفتاده است.
وی افزود: پس از هشت سال و با شروع دولت جدید شورای ساماندهی کودکان کار تشکیل شد و وزیر رفاه در این زمینه دستور ایجاد دبیرخانه دائمی این شورا را صادر کرد.
مدیرکل دفتر امور آسیب دیدگان سازمان بهزیستی به طرح پایلوت کودکان خیابانی در جهت کاهش آسیب این کودکان اشاره کرد و گفت: کودکان خیابانی به عنوان معضل در شهرها پذیرفته شده‌اند و در همین راستا آموزش به آنها به صورت سرپایی و نه در مراکز شبانه روزی در دستور کار قرار گرفته است.
نصر در پاسخ به اینکه جمع آوری کودکان خیابانی در سطح شهر بر عهده کدام نهاد است تصریح کرد: طبق مصوبات، شهرداری مکلف به جذب این کودکان و سازمان بهزیستی موظف به ساماندهی آنهاست.
وی همچنین از فعالیت مددکاران اجتماع محور کودکان خیابانی از سطح شهر با شروع سال جاری خبر داد و گفت: سازمان بهزیستی با حضور مددکاران اجتماع محور خود زمینه را برای ایجاد ارتباط با خانواده این افراد فراهم کرده و در این راستا تعامل دوسویه بین خانواده کودک و سازمان بهزیستی شکل می‌گیرد و امید می‌رود از این طریق شاهد نتایج بهتر در زمینه ساماندهی آنها باشیم.
پس از سخنان مسئولان مربوطه، نوبت به جهانگیری، نماینده شهرداری رسید که وی عدم تعامل اثربخش میان دستگاه‌های متولی را مسئله اساسی میزگرد برگزار شده دانست.
وی با اشاره به اینکه عدم تعامل اثربخش میان دستگاه‌های متولی باید به صورت خاص مورد آسیب شناسی قرار گیرد، در مورد موانع موجود برای حل این معضل بیان کرد: تعارض چارچوب‌ها، بخشنامه‌ها و دستور العمل‌های درون سازمانی با سایر سازمان‌های مسئول در این زمینه مانع اصلی تعامل دستگاه‌ها با یکدیگر است چرا که علیرغم صحبت‌های مطرح شده در این زمینه، ظرفیت و منابع مالی و انسانی ویژه‌ای برای مدیریت حوزه آسیب‌ها در نظر گرفته شده و کمبودی در این زمینه وجود ندارد.
نماینده شهرداری در این میزگرد با اشاره به اینکه شورای عالی ساماندهی کودکان خیابانی باید تعیین سیاست‌های راهبردی را در دستور کار قرار دهد، تصریح کرد: این شورا نباید سیاست‌های اجرایی کلان تمامی سازمان‌ها را تعیین کند چرا که نمی‌توان نسخه واحدی در این زمینه برای همه کشور و همه سازمان‌های ذیربط پیچید.
وی افزود: علاوه بر این در حوزه مقابله با پدیده کودکان کار بسترهای اجتماعی موجود در نظر گرفته نشده و آیین نامه‌هایی نوشته می‌شود که بسترهای حقوقی و قانونی آن مشخص نیست بنابراین مراجع و دستگاه‌های قضایی در این زمینه با مشکل مواجه هستند.
در ادامه این میزگرد تخصصی در حوزه تعامل دستگاه‌ها در زمینه بازتوانی کودکان خیابانی بهناز غفاری، مدیر اداره اخبار اجتماعی خبرگزاری ایسنا نیز در سخنانی با بیان اینکه نگاه مسئولان در برخورد با پدیده کودکان خیابانی شفاف نیست، اظهار کرد: متاسفانه مسئولان از ارائه آمار در این زمینه خودداری کرده و از اعلام آمار و گزارش به دلیل احتمال تلقی ضعف مدیریتی خودشان سرباز می‌زنند.
وی با تاکید بر اینکه باید باورهای خود را درباره حوزه آسیب‌های اجتماعی اصلاح کنیم، عنوان کرد: باید آسیب‌های اجتماعی به عنوان یک واقعیت بپذیریم و در مورد آن به صحبت و ارائه نظر بپردازیم، چرا که این پدیده تنها مختص به ایران نیست و با پنهان‌کاری نیز مشکلی حل نمی‌شود.
غفاری با تاکید بر اینکه مسائل اجتماعی را نمی‌توان یک‌شبه و با نگاه اداری و بخشنامه‌ای از بالا به پایین، ساماندهی و برطرف کرد، تصریح کرد: بلکه باید از همه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های دولتی، غیردولتی و مردمی برای این مهم استفاده کرد که یکی از این ظرفیت‌ها "رسانه" است. باید برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی با محوریت کودکان خیابانی "راهبرد رسانه‌ای" تدوین کرد.
به گفته این نماینده رسانه‌ها، افزایش سطح تعامل و همکاری دستگاه‌ها، جلب مشارکت مردمی، شناسایی موانع و چالش‌ها، ارایه راهکارها و... در چارچوب این راهبرد رسانه‌ای قابل پیگیری و اجراست.
وی در عین حال ادامه داد: در ساماندهی کودکان خیابانی باید از تجارب سایر کشورها نیز استفاده کرد و براین اساس در این راهبرد رسانه‌ای می‌توان پیگیری و رصد تجارب جهانی را نیز مدنظر قرار داد.
غفاری با اشاره به تشکیل اتاق فکر کودکان کار و خیابان به دستور وزیر کار و رفاه اجتماعی، به مسئولان این وزارتخانه و دبیرخانه همایش پیشنهاد کرد با همفکری و مشورت مسئولان ذیربط، اساتید و مدیران رسانه‌ای، کارگروهی عملیاتی برای تدوین راهبرد رسانه‌ای در حوزه آسیب‌های اجتماعی تشکیل شود.
وی با بیان اینکه نگاه مردم به کودکان خیابانی، احساسی و کمک‌هایشان هم مقطعی و پراکنده است، عنوان کرد: رسانه‌ها می‌توانند با گفتمان‌سازی و بسترسازی فرهنگی در این باره موجی در میان مردم و مسئولان ایجاد کنند.
غفاری کودکان خیابانی را قربانیانی دانست که بی گناه و بی صدا در خیابان‌ها در حال مرگ تدریجی هستند، اما کسی مرگ آنها را نمی‌بیند.
صالحی - نماینده موسسات غیردولتی - به عنوان آخرین نفر در میزگرد تخصصی تعامل دستگاه‌ها در زمینه بازتوانی کودکان خیابانی با گلایه از اینکه همواره سمن‌ها در هر موضوعی آخرین نهاد دارای رای هستند، اظهار کرد: عمده ترین موضوع کودکان خیابانی بهداشت آنهاست چرا که علیرغم وجود ابتلا و دچار بودن این کودکان به بیماریهای خیابانی، سازمان و نهاد مشخصی برای درمان آنها وجود ندارد.
وی افزود: باید آموزش کودکان خیابانی و به ویژه اتباع بیگانه در دستور کار قرار گیرد زیرا این کودکان اوراق هویتی نداشته و نمی‌توانند در چرخه معیوب آموزشی موجود رشد یابند.
نماینده موسسات و تشکل‌های غیردولتی در این میزگرد به فعالیت سمن‌ها در پنج سال قبل اشاره کرد و گفت: پنج سال پیش در مقابل درب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایستادیم و تنها توانستیم علیرغم تقاضای افزون برای اخذ دفترچه‌های درمانی تنها 200 دفترچه بیمه درمان را برای این کودکان بدست آوریم.
صالحی با اشاره به اینکه علیرغم اخذ 200 دفترچه درمانی بندی تدوین شد که بر اساس آن کودکان خیابانی بی‌سرپرست هم می‌توانند بیمه درمان شوند، عنوان کرد: امیدواریم با برگزاری چنین میزگردهایی فعالیت سمن‌ها در دستور کار قرار گرفته و به آنها نگاه ویژه‌ای شود که متاسفانه هم اکنون با این مسئله مواجه نیستیم.
وی همچنین در پایان از سختی کسب مجوز NGOها و تشکل‌های غیردولتی انتقاد کرد و گفت: مسئله سختی کسب مجوز برای تشکل‌های غیردولتی همواره موضوعی بوده که تشکل‌ها با آن دست و پنجه نرم کردند و همچنان در این زمینه با مشکلات عدیده‌ای مواجهیم که با تغییر نگاه مسئولان ذیربط در این زمینه روند کسب مجوز برای تشکل‌های مردم نهاد تسهیل شود.