پارسینه-"ایرانی ها روزانه معادل ۳۰ میلیارد تومان سیگار می‌کشند. سالانه نزدیک به 60 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود که بین 15 تا 25 میلیارد آن قاچاق است."
این اخرین اظهارات محمدرضا مسجدی، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات است.اظهاراتی که زنگ خطر را برای سلامت کشور و حتی اقتصاد کشور به صدا در می اورد.
این در حالی است که این روزها در کشور به دلیل استفاده بیش از حد مردم از سیگار و قلیان انواع بیماری‌ها در بین آنها رواج پیدا كرده و در افراد سیگاری بیماری‌های ریوی 20 تا 30 برابر و بیماری‌های قلبی 3 تا 4 برابر بیشتر است.
آمار دیگری حکایت از این دارد که ایرانیان روزانه 8 تا 10 میلیارد تومان برای سیگار هزینه می‌كنند و بیشتر كسانی كه سرطان ریه دارند مصرف‌كننده سیگار هستند .
بر اساس این امار گفته شده مصرف سالانه مردم ایران 70 میلیارد نخ سیگار برآورد شده است و آمریكا برای تولید سیگار در ایران 300 میلیون دلار سرمایه‌گذاری كرده است چرا که سومین صنعت سودآور دنیا سیگار و دخانیات است.
بر اساس آخرین امار در سال 89، هر خانوار ایران در این سال بالغ بر 52 هزار تومان معادل 0.4 درصد از کل سبد هزینه خود را صرف خرید سیگار کرده است، متوسط 1147 نخ سیگار مصرف کرده است که از این تعداد 518 نخ سیگار تولید داخلی و 629 نخ معادل 57 بسته سیگار خارجی بوده است.
البته این میزان مصرف در مقایسه با سال 88 معادل 8 درصد کاهش نشان می داده،پرا که در سال 88 هر خانوار ایرانی معادل 1249 نخ سیگار مصرف کرده است.
اما مقایسه ای در بین استانهای کشور نشان می دهد، هر خانوار بوشهری در این سال با هزینه کرده رقمی معادل 115هزار تومان بیشترین میزان مصرف سیگار را داشته است، یکی از دلایل اصلی بالا بودن میزام مصرف دخانیات در این استان شاید بحث حجم بالای سیگارهای قاچاقی است که از طرق مرزهای آبی این استان به کشور وارد می شود، البته این مسئله در حد حدس وگمان بوده و توسط هیچ مرجع رسمی تائید یا تکذیب نشده است.
ولی جالب اینجاست که سهم دخانیات در سبد مصرف خانوارهای این استان معادل 0.86 درصد است که بالاترین سهم در کشور محسوب می شود و با دومین استان رکورد دار مصرف دخانیات در کشور یعنی آذربایجان غربی 32 هزار تومان فاصله دارد.
بعد از استان بوشهر استانهای آذربایجان غربی، گیلان، کرمان و قزوین رتبه های بعدی را در میزان مصرف دخانیات به خود اختصاص داده اند، البته این به معنی بالاتر بودن سهم از کل بازار مصرف دخانیات نیست بلکه نشان دهنده میزان هزینه اختصاص پیدا کرده توسط هر خانوار در این استان به سیگار در مقایسه با خانوارهای ساکن دیگر استانهای کشور بوده است.
از سوی دیگر در سال های اخیر، زنگ خطر کاهش سن مصرف دخانیات از مدت‌ها قبل به صدا درآمده است اما کم‌توجهی‌ها کار به آنجا رسانده که شواهد خبر از مصرف سیگار در بین برخی دانش آموزان ابتدایی نیز میدهد.
موضوعی که هر چند از سوی آموزش و پرورشی ها تکذیب شده نگرانی‌ها را نسبت به آینده سلامت جامعه ایرانی بیشتر می‌کند.
استعمال دخانیات در بین نوجوانان مسئله‌ای است که کم کم چهره پررنگی در بین مشکلات کشورمان به عنوان یک کشور در حال توسعه به خود می‌گیرد. مسئولان، جامعه‌شناسان، پزشکان و گروه‌های بسیاری در این بین در کنترل مصرف دخانیات دخیل هستند، اما مطالعات نشان میدهد که نبود عوامل اجرایی در امر نظارت، از میزان اثر‌گذاری این ارگان‌ها در اجرای برنامه‌ها و قوانین مربوط می‌‌کاهد.
طبق آمار‌ها در ۲۰ سال گذشته سن شروع اعتیاد به سیگار در حدود اوایل دهه دوم زندگی افراد بوده است اما در مدت زمان دو سال اخیر هم، این شاخص به سن ۱۳ سالگی کاهش پیدا کرده است.
این در حالی است که در کشور هیچ برنامه‌ای برای بالا بردن سطح فرهنگ ضد دخانیات در بین افراد کم سن و سال در کشور وجود ندارد و حتی خانوارها با ترویج قلیان کودکان را به سوی دخانیات سوق می دهند.
گفتنی است، قانون جامع کنترل دخانیات در سال ۸۵ در کشور تصویب شده و مسئله ممنوعیت فروش به نوجوانان هم یکی از بند‌های همین قانون بوده است. بنابراین در واقع فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال ممنوعیت قانونی دارد اما این قانون به دلایل مختلف که یکی از آنها تشویق نوجوانان به سیکار کشیدن بود چرا که به انها حس بزرگ شدن می داد، هرگز درست اجرایی نشد اما به نظر می رسد نیاز امزوط کشور اجرایی شدن این قانون باشد.
باید منتظر ماند و دید دولت یازدهمی ها با این چدیده چطور برخورد خواهند کرد؟