مدتی است که حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه‌ها کم رنگ شده است به طوری که حتی برای بازی‌های سرخابی‌ها در ورزشگاه آزادی چیزی کمتر از 5 هزار نفر به ورزشگاه می‌آیند. برخی افت کیفی بازی‌ها و برخی دیگر جو نامناسب فرهنگی حاکم بر ورزشگاه‌ها را دلیل این مشکل می‌دانند.
خبرنگار ایسنا برای بررسی بیشتر این موضوع و واکاوی علت بداخلاقی‌های موجود در ورزشگاه‌ها، گفت‌وگویی را با مهدی محبی کرد سفلی، استاد دانشگاه و آسیب شناس اجتماعی و کورش محمدی، رییس انجمن آسیب شناسی کشور ترتیب داد که در ادامه می‌خوانید:
باشگاه‌ها روی مسایل فرهنگی کار نمی‌کنند
مهدی محبی کرد سفلی گفت: متاسفانه باشگاه‌ها در مسائل فرهنگی کم کاری کرده‌اند. باید با استخدام مشاور فرهنگی، باشگاه‌ها نیز به کاهش این بداخلاقی‌ها کمک کنند و با به کار گرفتن روحانیان در باشگاه بر یک سری از هواداران تاثیر بگذارند.
وی با بیان اینکه قطعا کمبود زیرساخت‌ها، زمین‌های نامناسب و مسافت‌های طولانی بر هوادران تاثیر بد خواهد داشت، افزود: تماشاگر با خستگی روحی روانی‌اش، گرفتاری‌های عصبی خود را در ورزشگاه نشان می‌دهد و مطمئنا بیشتر این رفتارها از بیرون ورزشگاه به هوادار منتقل می‌شود.
این آسیب شناس اجتماعی خاطرنشان‌کرد: برای جلوگیری از ترویج بداخلاقی در کشور مطمئنا باشگاه‌ها نقشی مهم و اساسی را برعهده دارند که باید وظایف‌شان را به نحو احسن انجام دهند. البته وقتی امکانات رفاهی لازم برای تماشاگران در ورزشگاه‌ها مهیا نیست نباید انتظار داشته باشیم تماشاگر زیادی به ورزشگاه باید.
محبی کرد سفلی در خصوص حاشیه‌هایی که پیرامون داوران در برخی بازی‌ها ایجاد می‌شود، گفت: بعضا مشاهده می‌شود وقتی داوری سهوا یا عمدا دچار اشتباهی می‌شود در زمین برابر بازیکن گارد می‌گیرد و برای جبران اشتباهش ممکن است به جای کارت زرد، کارت قرمز به بازیکن حریف بدهد و با جبران اشتباهش تنش را بیشتر کند.
فعالیت باشگاه‌ها در صدور کارت هواداری خلاصه شده است!
همچنین کوروش محمدی، رییس انجمن آسیب شناسی کشور در خصوص نقش باشگاه‌ها در کنترل هواداران اظهارکرد: بحث هواداری حدود سه دهه است که در کشور وجود داشته که نه تنها هیچ رشدی را نداشتیم بلکه با افت محسوسی نیز مواجه بوده‌ایم. در ایران باشگاه‌ها تحت عنوان باشگاه‌های فرهنگی ورزشی فعالیت می‌کنند و تمام باشگاه‌ها در بخش هواداران فعالیت شان خلاصه شده در "صدور کارت هواداری!"
وی با بیان اینکه برای باشگاه‌هایی که به قول خودشان 20 -30 میلیون جمعیت دارند این فعالیت‌ها بسیار ضعیف است، عنوان کرد: باید فعالیت‌های باشگاه‌ها دامنه وسیع‌تری پیدا کند و با فضاسازی‌های مناسب هوادار را در شرایطی خوب قرار دهد تا در فضایی آرام به تماشای بازی تیم محبوبشان بنشینند. هواداران برای حمایت باشگاه‌ها و تیم محبوبشان به ورزشگاه‌ها می‌آیند، ولی ما از باشگاه‌ها هیچ گونه ارتباطات فرهنگی را ندیدیم. ما معتقدیم هواداران از الگوهای رفتاری تبعیت و غالب الگوهایشان را نیز از محیط بیرون از خانه دریافت می‌کنند و همین باعث می‌شود که جو حاکم بر ورزشگاه‌ها خیلی سریع بر افراد تاثیر بگذارد.
باشگاه‌ها از هواداران استفاده ابزاری می‌کنند!
محمدی با اشاره به اینکه تا به حال هیچ باشگاهی تعریف درستی از هوادار ارائه نداده یا حتی شرایط را مهیا نکرده تا ارتباطی با خانواده‌ها برقرار کند، گفت: متاسفانه باشگاه‌ها هوادار را جذب می‌کنند و از آن‌ها استفاده ابزاری می‌کنند! بعضا کمک‌های مالی و معنوی می‌گیرند، اما در طرف مقابل برای هواداری که صادقانه جلو آمده هیچ قدمی بر نمی‌دارند. هرگاه از جانب هواداران مشکلی پیش آمده باشگاه‌ها سریع شانه خالی می‌کنند و راحت کنار می‌کشند و هیچ تقصیری را متوجه خود نمی‌بینند.
رییس انجمن آسیب شناسی کشور تصریح‌کرد: ما از لحاظ اجتماعی این قضیه را آسیب شناسی کرده‌ایم و می‌دانیم که هوادار اصلا اعتقادی به رفتار و حرکات بد ندارد، ولی وقتی تحت شرایطی خاص قرار می‌گیرد حرکاتی را انجام می‌دهد که قبلا اینگونه رفتارها را نمی‌کرده است.
وی خاطرنشان کرد: ما باید زیرساخت‌هایمان را تصحیح کنیم. چطور وقتی زیرساخت‌ها را ایجاد نکرده‌ایم، روی هوادار حساب باز می‌کنیم؟! چرا با کارهای غیر اصولی سرمایه‌های اخلاقی را می‌سوزانیم؟ ما به ارزش‌هایی پایبند هستیم، پس نباید رفتاری غیر از شأن ملت انجام دهیم و فضا را کدر کنیم.
باشگاه‌ها می‌توانند از بروز بی‌اخلاقی‌ها جلوگیری کنند
محمدی افزود: برای هوادار اهمیتی ندارد که باشگاه‌ها زیرساخت دارند یا خیر، ولی وقتی باشگاه‌ها می‌بینند که زیرساخت‌های لازم را جهت جذب هوادار ندارند، پس هوادار هم جذب نکنند. جامعه ما ساختارپذیر است و ساختارشکن نداریم.
وی با بیان اینکه اگر فوتبال را مثل هرمی در نظر بگیریم که در راس آن مدیریت ورزشی و باشگاه‌ها قرار دارند، تصریح‌کرد: در قاعده این هرم، هواداران و خانواده‌هایشان قرار دارند که خانواده رکن مهمی در این میان است که جای تعجب دارد چرا باشگاه‌ها از این رکن مهم غافل شده‌اند؟
محمدی ادامه داد: بیشتر هواداران از پای گیرنده‌هایشان نتایج تیم‌های محبوبشان را پیگیری می‌کنند که مشکلی از بابت بی اخلاقی مشاهده نمی‌کنیم چون وجود افراد در کنار خانواده‌شان باعث می‌شود که از بد اخلاقی‌ها کاسته شود. باشگاه‌ها با مدیریت برنامه‌های فرهنگی و ایجاد ارتباط مناسب با طرفداران خود می‌توانند از بروز بی‌اخلاقی‌ها در فوتبال تا حد زیادی جلوگیری کنند.
محمدی خاطرنشان‌کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که وجود دارد این است که هم باشگاه‌ها و هم هواداران فقط به نتیجه بسنده کرده‌اند و هوادار از یک فصل تا آخر فقط یک هدف را می‌بیند که آن قهرمانی است. متاسفانه باشگاه‌های ما هوادار را به عنصری تبدیل کرده‌اند که فقط دنبال نتیجه است. نتیجه گرایی و آرمان گرایی با شرایط جامعه ما همخوانی ندارد که در این راستا حتما باید ایده آل‌ها وارد فضای ورزشی شوند.
وی با اشاره به اینکه باشگاه‌ها از کدام نهاد اجتماعی کمک گرفته‌اند تا بد اخلاقی‌ها در جامعه به حداقل برسد؟ افزود: متاسفانه بحث دیگری هم که وجود دارد این است که باشگاه‌ها و رسانه با یکدیگر در تقابل هستند که برای اثبات این صحبت می‌توان به برنامه 90 اشاره کرد که فقط دنبال ضعف‌ها می‌گردد. این برنامه فقط به دنبال جذب مخاطب بیشتر است حالا به هر قیمتی!
باید مکانیزم خود کنترلی را در افراد نهادینه کنیم
محمدی با بیان اینکه باید سیستم هواداران در فوتبال را ترمیم کنیم، عنوان‌کرد: باید بپذیریم که نقش سایر رسانه‌ها در کنار باشگاه‌ها اهمیت فوق العاده‌ای دارد. همچنین وجود سازمان‌هایی نظیر آموزش و پرورش و خود خانواده در کنار رسانه‌ها. تجربه نشان داده هر جایی که کار کردیم موفق هم بوده‌ایم. مثلا همین هواداری که در ورزشگاه فحاشی می‌کند و صندلی می‌شکند وقتی در منزل همان مسابقه را می‌بیند هرگز هیجانات کنترل نشده ندارد و هیچ گاه اقدامی علیه لوازم منزل خود انجام نمی‌دهد.
رییس انجمن آسیب شناسی کشور یادآور شد: ما باید مکانیزم خود کنترلی را در افراد نهادینه کنیم تا افراد بتوانند از درون خودشان را کنترل کنند نه اینکه وقتی با حساسیت‌های ورزشی مواجه شدند احساسات تعریف نشده‌شان جریحه دار شود. تمام این بد اخلاقی‌هایی که از سوی هواداران مطرح است هدایت شده است. نباید به مخاطب عادت داد که همیشه منتظر جنجال باشند.
وی ادامه داد: در ایام سوگواری در ورزشگاه‌ها برنامه‌های مداحی برای هواداران ترتیب می‌دهند و اتفاقا هوادار نیز استقبال می‌کنند و حتی فحاشی هم صورت نمی‌گیرد. پس می‌بینید که می‌شود رفتارهای درست را در افراد نهادینه کرد. باید برنامه سازان ورزشی برنامه‌هایی را بسازند که تاثیرات مثبت بر جامعه بگذارد. باید مدیران ورزشی در رابطه با هواداران مداخله کنند و فضایی را در فوتبال ایجاد کنند تا اینقدر شاهد جنجال در فوتبال نباشیم.