سفیر - دکتر سیدابوالحسن ریاضی جغرافی دان شهری و کاندیدای ائتلاف اصلاح‌طلبان در انتخابات چهارمین دوره شورای شهر تهران در یادداشتی در روزنامه بهار نوشت:شورای شهر تهران دوره چهارم خود را به‌زودی آغاز می‌کند. تجربه سه دوره قبل با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود.
شورای اول که با پیروزی قاطع اصلاح‌طلبان باید دستاوردهای بزرگی برای این مجموعه می‌داشت، آشکارا تجربه‌ای تلخ و اندوهبار بود. کشمکش بعضی از اعضای شورا و جناح‌بندی دو گروه از به ظاهر اصلاح‌طلبان وضعیت را به جایی رساند که در سه سال سه شهردار روی کار آمدند و بی‌ثباتی مدیریت شهری و رفتار دور از شأن بعضی از اعضای شورا عملا این نهاد را از هرگونه کارآیی بازداشته و در نهایت از سوی دولت اصلاحات منحل شد.
شورای دوم که باید آن را آغاز سقوط اصلاح‌طلبان نامید، یکسره از اصولگرایان تشکیل شد. این شورا با انتخاب احمدی‌نژاد از نظر تحول در مدیریت شهری کارنامه‌ای بهتر از شورای اول نداشت. در این دوره مدیریت شهری تقریبا هیچ پروژه جدیدی را آغاز نکرد و البته هیچ پروژه ناتمامی را هم به اتمام نرساند و با برجای گذاشتن پرونده مالی قابل تاملی که هنوز به آن رسیدگی نشده، به کار خود پایان داد. بررسی شورای سوم با طولانی‌ترین دوره کاری و حدود هفت سال تکیه بر پارلمان شهری نیازمند مجالی مفصل است. اما اگر آرای مردم را بنیانی برای تایید یا رد عملکرد شورا بدانیم، حداقل می‌توان ادعا کرد که شهروندان تهرانی به دوستان اصولگرا دیگر اعتماد کامل ندارند و هسته تشکیل‌دهنده اصولگرای شورای سوم به نوعی با عدم اعتماد رای‌دهندگان روبه‌رو شدند.
این مقدمه، به این منظور آورده شد تا بر واقعیتی روشن تاکید شود. این‌که شهروندان تهرانی براساس رفتار، نوع تصمیم‌گیری اعضای شورا و خروجی مصوبات و در نهایت بازده مدیریت شهری، آرای خود را در دوره بعد به صندوق‌ها می‌ریزند. این نکته در کنار واقعیت غیرقابل خدشه دیگر، یعنی انتخاب نمایندگان از میان فهرست‌های سیاسی، بیانگر وضعیت و نسبت شهروندان تهرانی با موضوع انتخابات شورای شهر است. بنابر آمار در سه دوره انتخابات شورای شهر از میان 76 نماینده انتخاب‌شده در چهار دوره، تنها سه نفر به صورت مستقل وارد شورای شهر شده‌اند.
حال با این تصویر از شهروندان تهرانی، منتخبان شورای شهر و عملکرد مدیریت شهری و یادآوری این نکته غیرقابل تردید که آغاز شکست اصلاح‌طلبان یا به نوعی اولین نشانه افول اصلاح‌طلبان در نگاه مردم در انتخابات شورای دوم بوده، بر اهمیت مضاعف توجه و مراقبت از این دستاورد می‌رسیم. عطف توجه به چنین پیشینه ضروری می کرد که در معرفی نامزدها، شاخص‌های دقیق‌تری از نظر صلاحیت‌های علمی، مدیریتی، سیاسی و حتی شخصیتی در نظر گرفته می‌شد تا خطاهای گذشته امکان وقوع کمتری می‌یافت. اما متاسفانه نگرش شرکت سهامی به موضوع انتخابات شورای شهر و ادامه روند ناصواب و شکست‌خورده قبلی در این انتخابات تکرار شد که نقد آن مجالی مستقل و مفصل می‌طلبد.
صرف‌نظر از نحوه گزینش یا چینش نامزدهای اصلاح‌طلبان در فهرست پیشنهادی به مردم، ترکیب را‌ه‌یافتگان به شورای شهرچهارم بیانگر مشکلی جدی در پیگیری مطالبات شهروندان از این مجموعه است. معضل فقدان حزب در کشور و عدم پایبندی نمایندگان مردم به ساختارهای منسجم نهادینه و پاسخگو در سال‌های پس از انقلاب موضوعی ریشه‌دار و تکرار شونده بوده و هست. شهروندان در بسیاری از ادوار مجلس و دوره‌های شورای شهر شاهد رفتارهای غیراصولی، متناسب با منافع فردی، تفرقه‌افکنانه و غیرجمعی و... از سوی نمایندگانی بوده‌اند که از طریق فهرست‌ها معرفی شده بودند. این مسئله هم در گروه‌های اصلاح‌طلب و هم در مجموعه‌های اصولگرا نمایان و قابل اثبات است.
به همین دلیل است که همواره قبل از انتخابات و هنگام تنظیم فهرست‌ها از نامزدها ضمانت اخلاقی یا میثاق‌نامه‌ای مکتوب اخذ می‌شود تا در دوره نمایندگی و پس از انتخابات متعهد به چارچوب‌های اولیه باشند. موضوعی که تاکنون اغلب در عمل با توفیقی روبه‌رو نشده است.
از این رو و با توجه به تجربه تلخ شورای اول و بعضی از شنیده‌ها پس از انتخابات شورای چهارم، ضروری است که با اتخاذ روش‌های موثر و کارآمد به منظور:
- جلوگیری از تجربه‌های قبلی
- افزایش بازده اعضای شورا
- ایجاد حلقه‌های واسط پاسخگویی مسئولان و نمایندگان مردم
- ضرورت نظارت دایمی و ارزیابی عملکردها
- استفاده بیشتر و بهتر از ظرفیت‌های کارشناسی شهروندان
پیشنهاد شود گروه دیدبان اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر تهران ایجاد شود.
این گروه که از سوی مشاوران جناب آقای خاتمی و با هماهنگی گروه‌های اصلاح‌طلب انتخاب می‌شوند باید در گروه‌های اصلی و حرفه‌ای مربوط به مدیریت شهری نظیر معماری و شهرسازی، حقوق، برنامه‌ریزی شهری، اقتصاد و... تخصص داشته و نیز دارای سابقه اجرایی- مدیریتی در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی باشند.
اعضای گروه دیدبان به‌طور رسمی از سوی شورای مشاوران به افکار عمومی معرفی شده و اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر براساس تعهدنامه امضاشده موظف به همکاری با این گروه در تمامی زمینه‌های نمایندگی خواهند بود. گروه دیدبان گزارش‌های سه ماهه‌ای از عملکرد این مجموعه به رسانه‌های جمعی ارائه خواهد کرد و تخلفات اعضا از برنامه ارائه شده یا خارج شدن نمایندگان از اصول منافع جمعی و مصالح شهروندان را در هر شکلی به شورای مشاوران گزارش خواهد داد. بی تردید استقبال شهروندان تهرانی از فهرست اصلاح‌طلبان و راه‌یافتن نزدیک به نیمی از فهرست پیشنهادی به شورای شهر، مسئولیت معرفی‌کنندگان این افراد و تعهد انتخاب‌شوندگان را از هر جهت مضاعف می کند. ورود مجدد اصلاح‌طلبان پس از هشت سال به عرصه تصمیم‌گیری فرصتی است که نباید با مجامله، تعارف یا بی‌مبالاتی به تهدید بدل کرد. باید همواره به خاطر داشت که موفقیت یا عدم توفیق این گروه، در ادامه روند فعالیت مجموعه اصلاح‌طلبان نقش اساسی خواهد داشت.