وکالتی معامله نکنید

در زندگی روزمره، مردم با هم قراردادهای مختلفی می‌بندند و قول و قرارهای مختلفی می‌گذارند که بسیاری از آنها به نتیجه می‌رسد.

روزنامه حمایت در ادامه نوشت: با وجود تغییر بسیاری از مناسبت‌های اجتماعی، هنوز بیشتر مردم به قرارهای‌شان پایبندند و قولشان قول است. برای همین وقتی که قراردادی می‌بندند، در ابتدا چندان نگران بدقولی طرف مقابلشان نیستند؛ اما کسانی که مشاغل حقوقی دارند، این قدر خوش‌بین نیستند. برخورد با انواع و اقسام کلاهبرداری‌ها و حیله‌ها باعث می‌شود که در هنگام قرارداد با وسواس معامله کنند و دیگران را هم به رعایت احتیاط دعوت کنند. شما هم بد نیست که کمی وسواس داشته باشید.

کمی وسواس بد نیست

معامله با یک وکیل یا متخصص حقوقی چندان به مذاق معامله‌کنندگان خوش نمی‌آید، چون نگاه بدبین آنان و وسواس در بررسی شرایط قرارداد دردسرهایی برای طرف مقابل ایجاد می‌کند، اما این دقت و وسواس بی‌دلیل نیست. تجربه پیگیری پرونده‌های حقوقی نشان داده است که یک معامله ساده حتی با یک خویشاوند نزدیک می‌تواند ماه‌ها انسان را درگیر یک دعوای حقوقی و رفت و آمد به دادگاه کند. این در حالی است که با رعایت چند موضوع ابتدایی می‌توان از این دردسرها فرار کرد. سرمنشا بخش بزرگی از پرونده‌هایی که در دادگستری مطرح می‌شود، ناآگاهی مردم از شیوه صحیح معاملات است. کافی است که برای معاملات اعم از ملک و خودرو به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید تا از بسیاری از مشکلات جلوگیری شود.

شکل درست معامله خودرو

با وجود این که قیمت خودرو و ملک سر به آسمان گذشته است، اما این قراردادها هنوز جزو مهم‌ترین قراردادها و پر اختلاف‌ترین آنهاست. خرید و فروش یک خودرو یک مسیر صاف و بدون دردسر دارد که در قوانین و مقررات بیان شده است، اما خیلی از کسانی که دست به معامله خودرو می‌زنند، به دلایل مختلف از این مسیر خارج می‌شوند و میان‌برهایی را برمی‌گزینند که ممکن است دردسرهای مختلفی به وجود بیاورد. راه مستقیم و بدون دردسر فروش معامله یک خودرو از مرکز تعویض پلاک شروع می‌شود. دو طرف قرارداد هر دو به مرکز تعویض پلاک می‌روند و در این مرکز پلاک فروشنده از روی خودرو جدا می‌شود و پلاک خریدار روی خودرو نصب می‌شود.

مرحله بعدی مراجعه به دفترخانه است. مرکز تعویض پلاک برای دفترخانه گواهی مبنی بر تعویض پلاک صادر می‌کند. خریدار و فروشنده هر دو به دفتر اسناد رسمی مراجعه می‌کنند و سند انتقال قطعی تنظیم می‌شود. خریدار که فرم نقل‌و‌انتقال را دریافت کرده است، دو ماه فرصت دارد که به دفترخانه مراجعه کند. قبل از این که این مهلت تمام شود، حتما آن را به دفترخانه ارایه دهید؛ زیرا در غیر این صورت باید بار دیگر به مرکز تعویض پلاک بروید. یک نکته مهم که خریدار باید به خاطر داشته باشد این است که برگ سبزی که نیروی انتظامی صادر می‌کند، سند مالکیت نیست و حتما خریداران خودرو باید بعد از تعویض پلاک، برای گرفتن سند قطعی خود به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند، در غیر این صورت، مالک نخواهند بود.

میان‌بر دردسرساز

مسیر سالم و بدون دردسر معامله خودرو همان بود که گفتیم؛ اما بعضی برای این که از دردسر فرار کنند، راه های میان‌بر را پیدا می‌کنند، غافل از این که این راه‌های میان‌بر منشا دردسرهای بسیاری است؛ وکالت دادن فروشنده به خریدار یکی از این راه‌هاست. برای این کار هر دو به دفتر اسناد رسمی می‌روند و فروشنده به خریدار وکالت می‌دهد که به مرکز تعویض پلاک مراجعه کند. در مورد وکالت‌نامه‌ای که تنظیم می‌شود، توصیه این است که این وکالت حتما مدت‌دار باشد. در غیر این صورت بدون تعیین مدتی، خودرویی را که پلاک آن به نام شماست، در اختیار خریدار قرار داده‌اید که در شهر بگردد و هر خلافی که خواست با پلاک شما بکند. در این صورت تمامی تخلفات احتمالی به عهده فروشنده خواهد بود و در صورت تخلف، احتمالا برای او نمره‌های منفی در نظر گرفته می‌شود. برای همین بهتر است فقط دو روز به خریدار وکالت بلاعزل بدهید تا این دردسرها برای شما به وجود نیاید.

اما موضوع دیگری که متأسفانه بسیار نادیده گرفته می‌شود، مطالعه نکردن اسناد است. آنچه امضا می‌کنید را حتما بخوانید. اگر خجالت می‌کشید یا حوصله ندارید، یک درصد به این موضوع فکر کنید که ممکن است سوژه کلاهبرداری قرار گرفته‌اید و کلاهبردار در دل خود به سادگی شما می‌خندد.

نسخه ویژه برای معاملات املاک

نوع دیگری از معاملات که در جامعه می‌تواند اسباب دردسرهای مختلفی شود، معاملات املاک است. برای این که معامله شما به دور از دردسر باشد، باید دو مرحله زیر را سپری کنید.

مرحله اول، دفاتر مشاوره املاک: مشاوران املاک، تاجر هستند و در نقش دلال، طرفین قرارداد را به هم نزدیک می‌کنند، اما برای این که دردسرهای بعدی شما کمتر باشد، قرارداد را در دفتر اسناد رسمی ببندید. اگر به بنگاه می‌روید و مبایعه‌نامه می‌نویسید، حتما زمان دفتر اسناد رسمی و شماره آن را تعیین کنید و به توافق بعدی واگذار نکنید. باید توجه کنید به لحاظ زمانی، فاصله تنظیم مبایعه‌نامه تا حضور در دفتر اسناد رسمی باید کمترین فاصله باشد.

نکته دیگری که در بنگاه املاک باید مورد توجه قرار گیرد، این است که بعد از تنظیم مبایعه‌نامه ممکن است معلوم شود که ملک در رهن بانک یا توقیف بوده است یا این که اصلا طرف معامله شما مالک نبوده است. ممکن است این شرایط در وضعی معلوم شود که شما مبایعه‌نامه را امضا کرده‌اید و بخش بزرگی از مبلغ را پرداخته‌اید. برای اینکه با این مشکل روبه‌رو نشوید، قبل از آنکه مبایعه‌نامه را امضا کنید، با مشورت یکی از دفاتر اسناد رسمی یا مراجعه به اداره ثبت، از آخرین وضعیت ملک مورد معامله باخبر شوید.

همچنین سعی کنید بیشتر مبلغ قرارداد را در دفتر اسناد رسمی و هم‌زمان با تنظیم سند رسمی بپردازید. همچنین توصیه می‌شود که زمان امضای مبایعه‌نامه و مراجعه به دفترخانه طولانی نباشد، چون با کوتاه بودن این زمان در صورت نوسان قیمت ملک و گران شدن قیمت‌ها، طرفین به فسخ معامله و یا خلف وعده وسوسه نمی‌شوند، اما با توجه به نرخ تورم، اگر این زمان طولانی باشد، با افزایش قیمت ملک، فروشنده وسوسه می‌شود که با انتقال ملک با قیمتی که توافق شده، مخالفت کند و بعد از آن دردسرهایی به وجود خواهد آمد.

توصیه دیگر اینکه، مردم به مشاوران املاک دارای پروانه کسب مراجعه کنند، کسانی که مورد تایید اتحادیه مشاوران املاک و وزارت بازرگانی هستند. این‌گونه مشاوران با برچسبی بر روی شیشه محل کسبشان و با دارا بودن کد رهگیری، شناخته می‌شوند. کد رهگیری معامله ملک خودتان را حتما بگیرید.

مرحله دوم؛ دفاتر اسناد رسمی

سند رسمی در اداره‌ها و بانک‌ها مزیت‌های زیادی برای صاحب سند دارد. برای همین برای بیع و خرید و فروش ملک حتما به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. خوشبختانه در این خصوص مشکلی وجود ندارد و شهروندان به ضرورت معامله رسمی ملک آگاه هستند، اما در خصوص قرارداد اجاره، هنوز بسیاری از مردم قراردادهای اجاره خود را به صورت عادی منعقد می‌کنند. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، این قرارداد را هم در دفاتر اسناد رسمی منعقد کنید، بخصوص که به تازگی تسهیلاتی نیز در این مورد در دفاتر اسناد رسمی فراهم شده است.

موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، اعتبار وکالت بلاعزلی است که در دفاتر اسناد رسمی منعقد می‌شود. این نوع وکالت خیلی کاربرد دارد، اما شهروندان باید توجه داشته باشند که نباید زیاد به این قرارداد دل ببندند و حتما هرچه زودتر تکلیف قرارداد را روشن کنند.

وکالت ممکن است بر اثر عوامل مختلفی، باطل یا ابطال یا فسخ یا منفسخ شود. مثلا وکالت با فوت یکی از طرفین و یا محجور شدن آنان از بین می‌رود. بنابراین اگر موکل که وکالت داده است، آلزایمر بگیرد، در واقع او محجور شده است و وکالت از بین می‌رود. بنابراین توصیه می‌شود که فقط برای امور اداری از وکالت استفاده کنید و اگر ملک یا خودرویی را وکالتی خریدید، هر چه زودتر آن را به سند قطعی تبدیل کنید.

هشدار ما را به خاطر داشته باشید که برخلاف تصور عامه مردم از وکالت بلا عزل، محکم‌ترین وکالت‌ها هم، به معنای سند قطعی خرید مال نیست. بنابراین برخلاف نظر برخی مردم که گمان می‌کنند، گرفتن وکالت بلاعزل از فروشنده به معنای انتقال قطعی ملک است، این را باید گفت که محکم‌ترین وکالت‌ها‌ هم عقدی متزلزل و البته قابل فسخ است.