نارنجی: احتمالا این کلمه را تا به حال زیاد شنیده اید. وقتی کسی یکی از ابزارهایش را می شکند، در واقع آن را تبدیل به یک آجر یا brick گرانقیمت کرده است! مردم هم از همین اصطلاح استفاده کرده و می گویند که آن را بریک کرد. در این مقاله هم قصد داریم به این موضوع بپردازیم که چه چیزی به جز شکستن! باعث بریک شدن می شود و چرا این اتفاق می افتد، و چگونه می توان از آن اجتناب کرد. و در پایان اینکه در صورت وقوع این اتفاق، با دستگاه بریک شده چه باید کرد؟
نکته: قبل از ادامه مطلب به خاطر داشته باشید که اغلب اوقات افراد از این واژه به شکل نابجا و نادرست استفاده می کنند. اگر دستگاه شما با مشکلی روبرو شده، ولی به آسانی و تنها با یک ریکاوری ساده و فرآینده نرم افزاری آسان دوباره به چرخه حیات باز می گردد، در واقع نمی توان از اصطلاح آجر شدن یا Brick برای آن استفاده کرد.
تعریف اصطلاح بریک شدن
«بریک شدن» یا Bricking به شکل دقیق کلمه به معنی این است که ابزار شما تبدیل به یک پاره آجر شود. درست است که قبل از این شما یک ابزار الکترونیک چندصد دلاری را در دست داشته اید، اما در حال حاضر چیزی با ارزش تر و کاربردی تر از یک آجر در اختیار ندارید (شاید هم گوشتکوب!). یک دستگاه بریک شده به هیچ وجه روشن نشده و کار نمی کند.
ابزار بریک شده به شیوه های معمول و عادی هم قابل تعمیر نیست. برای مثال اگر ویندوز کامپیوتر شما بوت نشود، کامپیوترتان بریک نشده است. زیرا شما هنوز می توانید یک نسخه دیگر سیستم عامل را روی آن نصب کنید. اما اگر سعی کنید کامپیوترتان را روشن کنید و به هیچ وجه موفق به انجام این کار نشوید، نصب سیستم عامل جدید هم غیرممکن شده باشد، شما می توانید بگویید که کامپیوترتان بریک شده است.
بریک شدن معمولا به این معنی است که ابزار از راه های معمول و شناخته شده قابل بازیابی نیست و نمی توان آن را تعمیر کرد. اما ممکن است برخی مردم حتی درباره ابزارهای قابل بازیابی هم از واژه بریک شدن استفاده کنند.
چه چیزهایی باعث بریک شدن ابزارها می شوند؟
مشخص است که بریک شدن دستگاه اتفاقی بد و ناگوار است و شما تمام تلاش تان را می کنید که از آن اجتناب کنید. به طور معمول، دستگاه ها به دلیل وقوع اشتباه هنگام بازنویسی و جایگزینی frimware و دیگر نرم افزارهای سطح پایین سیستمی شان بریک می شوند.
برای مثال شما یک آیفون، آیپاد، پی اس پی، اسمارت فون یا دوربین دیجیتال دارید که از یک فریم ور ویژه استفاده می کند. هنگام اتصال دستگاه به اینترنت اخطاری را مشاهده می کنید که نسخه جدیدی از فریم ور ارائه شده است. اگر نصب فریم ور جدید را آغاز کنید و در میانه انجام این کار باتری دستگاه خالی شود و به برق هم وصل نباشد، ممکن است ابزارتان بریک شود. اگر جایگزینی فریم ور به صورت ناقص انجام بگیرد، ممکن است دستگاه دیگر روشن نشده و به درستی کار نکند.
به همین دلایل است که هنگام انجام چنین آپدیتی و کارهای نسبتا مهم این چنینی با پیغام "Do not power the device off” (دستگاه را خاموش نکنید) بر روی صفحه مواجه می شوید. و این مورد درباره تمام انواع ابزارهای الکترونیک صدق می کند. برای مثال اگر هنگام آپدیت فریم ور روترتان، ناگهان آن را از برق بکشید، احتمالا بریک شدن آن وجود دارد.
معمولا درباره نرم افزارهای سطح بالاتر چنین اتفاقی نمی افتد. برای مثال اگر شما هنگام نصب آپدیت های ویندوز کامپیوتر را از برق بکشید، شاید نصب ویندوزتان آسیب ببیند. به هر حال می توانید آن را تعمیر کرده و حتی دوباره از اول سیستم عامل را نصب کنید. اما کامپیوتر همچنان به کار عادی خود ادامه می دهد.
اما اگر مشغول آپدیت BIOS کامپیوتر خود باشید و ناگهان برق برود، ممکن است دستگاه تان بریک شده و به کلی آن را از دست بدهید.
پیام های خطا و ایرادهای هنگام نصب اصلاحات ثانویه (از قبیل نصب رام های متفرقه روی موبایل) هم در صورتی که به درستی انجام نشوند، ممکن است باعث بریک شدن دستگاه تان گردند.
راه حل هایی برای نجات ابزارهای بریک شده
اگر ابزارتان بریک شد، چه کار باید کرد؟ هرچند که امید چندانی به نجات یک پاره آجر الکترونیک نیست، اما چند راه برای حل این گروه از مشکلات وجود دارد:
- از حالت recovery mode دستگاه استفاده کنید: اگر چه از نظر تکنیکی گمان نمی رود که درست شدن ابزار بریک شده با استفاده از گزینه های ریکاوری امکان پذیر باشد، بسیاری از دستگاه ها شامل گزینه failsafe هستند که ممکن است نجات بخش باشد. برای مثال برخی کامپیوترها دارای امکانات ریکاوری در بایوس هستند که به آنها اجازه می دهد با فلش کردن بایوس به حالت قبل از بریک شدن برگردند. یا در آیفون و آیپاد گزینه DFU Mode ممکن است دستگاه را از حالت بریک نجات دهد.
- با کارخانه سازنده و نمایندگی رسمی دستگاه تماس گرفته و درخواست کمک کنید: اگر شما فریم ور دستگاه تان را آپدیت کرده اید و یک ایراد در هنگام به روز رسانی باعث شده که دستگاه از کار بیفتد، این ایراد از سوی کارخانه است و مشکل آنها است. پس با نمایندگی تماس گرفته و از آنها بخواهید که دستگاه را برای تان تعمیر کرده یا آن را با یک دستگاه جدید تعویض کنند.
- گزینه های پیشرفته: همچنین ممکن است گزینه های پیشرفته و کلک های پیچیده بیشتری هم برای بازیابی دستگاه از حالت بریک وجود داشته باشد. برای مثال اگر برخی از انواع روترها بریک شوند، شما می توانید آنها را باز کرده، یک کانکتور JTAG روی بورد مدار آن لحیم کرده و با کابل JTAG آن را به کامپیوتر وصل کنید. حال از این شیوه برای دسترسی سطح پایین و عملیات نجات استفاده کنید. البته این روش برای افراد کم تجربه ای مانند من طراحی نشده، اما مطمئنا می تواند جان یک روتر یا مودم آجری را نجات داده و آن را به زندگی برگرداند.
کاملا مراقب آپدیت های فریم ور و دیگر نرم افزارهای سیستمی سطح پایین باشید. زیرا هر اشتباهی هنگام آپدیت می تواند باعث بریک شدن دستگاه تان شود.
و نکته پایانی اینکه: شما این عبارت را تا کنون بیش از همه درباره آیفون و جیلبریک کردن آن شنیده اید. اما باید بگویم که چنین کاربردی اشتباه است. زیرا اگر هنگام jailbreak کردن آیفون تان اشتباه کنید، می توانید آن را با استفاده از DFU Mode درست کنید. پس از نظر تکنیکی و فنی، آیفون شما اصلا بریک نشده است!
منتظر راه حل های شما درباره مقابله با بریک شدن، تعمیر ابزارهای بریک شده و همچنین کاربردهای آجرهای الکترونیک غیرقابل تعمیر :) در قسمت نظرات هستیم.