آرمان: وازودیلاتورها یا گشاد کننده های عروق به 2 گروه تقسیم می‌شوند:
1- مواد شیمیایی
2-
محرک‌های مختلف: مثل احتقان واکنشی (در پوست و عضلات)، احتقان ورزشی
(عضلات)، حرارت کل بدن (پوست) و استرس ذهنی (عضلات).مکانیسم فیزیولوژیکی که
سبب گشادی عروق در گروه اول می‌شود به طور واضح مشخص شده، اما هنوز
مکانیسم اثر گروه دوم به طور کامل مشخص نیست.
فلاوونوئیدهافلاوونوئیدها
از دیگر مواد طبیعی هستند که سبب گشادی عروق می‌شوند، زیرا سبب تولید
نیتریک اکساید در بدن می‌شوند. در واقع فلاوونوئیدها فعالیت آنزیم تولید
کننده نیتریک اکساید را افزایش می‌دهند. مواد حاوی فلاوونوئیدها اسفناج،
کلم پیچ، بروکلی، شکلات تلخ و ... می‌باشد.
ال- کارنیتینال-
کارنی‌تین از دیگر موادی است که سبب گشادی عروق و بهبود حرکت خون می‌شود.
این ماده با کمک دو آمینواسید متیونین، لیزین و همچنین ویتامین C، B6، و
آهن ساخته می‌شود. انواع گوشت‌ها از منابع این ماده هستند، همچنین اگر از
گیاهخواران هستید به کمک مکمل‌ها و حبوبات می‌توانید این کمبود را جبران
نمایید.
سایر وازودیلاتورهااز غنی‌ترین منابع نیتریک اکساید که سبب گشادی عروق می‌شوند گوشت، اسفناج و کاهو می‌باشد.
در گذشته موارد زیر جهت بهبود گردش خون استفاده می‌شد: لیمو، مرزنجوش، مورد و سرو.
ماهی و روغن ماهی به‌عنوان منابع امگا-3 سبب گشادی عروق و کاهش فشارخون می‌شوند.
میوه‌های
قرمز مثل تمشک، زغال‌اخته و ... نیز اثر وازودیلاتوری دارند. مصرف این
مواد می‌تواند به کنترل مشکلات فشارخون یا کاهش در داروهای وازودیلاتور کمک
کند.
از منابع گیاهی که نقش وازودیلاتور دارند، می‌توان به سیر، جینکوبیلوبا، زنجبیل، جعفری، سدر و پرتقال اشاره نمود.
کاربرد وازودیلاتورهارایجترین
کاربرد وازودیلاتورها کاهش فشارخون در افرادی که مبتلا به فشارخون بالا یا
گردش خون ضعیف مثل سرمازدگی و سندروم Raynaud (گردش خون ضعیف در دست‌ها و
پاها) هستند، می‌باشد. عدم کفایت خون‌رسانی به اندام‌ها یکی از مشکلات
کلینیکی رایج در بیماری‌های مختلف مثل سرطان، دیابت، آرتریت، هیپوتیروئیدی
و... می‌باشد.عروق خونی با ریلکس شدن عضلات صاف دیواره عروق (دی اکسیدکربن،
نیتریک اکسید، نیترات، آنتاگونیست‌های کلسیم) یا با تغییر سیگنال‌های عصبی
که تونوسیته عروق را کنترل می‌کنند (آلفابلوکرها) گشاد می‌شوند.
نکات مهم1 و 2- دی اکسیدکربن و نیتریک اکساید: از قوی‌ترین و بیشترین وازودیلاتورهای طبیعی که در غذاها وجود دارد.
دی‌اکسید‌کربن از متابولیسم چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن تولید می‌شود. سطح دی‌اکسید‌کربن در تنفس‌های کوتاه و ناقص زیاد می‌شود.
نیتریک
اکساید از سنتز آرژنین در قسمت‌های مختلف بدن مثل سینوس‌ها تولید می‌شود.
آرژنین یک نوع آمینو اسید است که در انواع مختلف غذاها به ویژه گوشت قرمز،
ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر و مغزها وجود دارد. احتمال جذب آن هنگام تنفس نیز
وجود دارد.
3-butylphthalide یکی دیگر از مواد شیمیایی است که از
طریق افزایش تولید پروستاگلاندین‌ها سبب گشادی عروق می‌شود. یکی از مواد
غذایی حاوی این فاکتور کرفس می‌باشد.
مشکل تنگ شدگی عروقمحققان
به افرادی که دارای مشکل تنگ شدن عروق هستند، مصرف زغال اخته را توصیه
می‌کنند. زغال اخته، عروق خونی تنگ شده را به دلیل رسوب کلسترول و تصلب
شرایین گشاد می‌کند. محققان با اعلام این مطلب که تنگ شدن عروق از مهم‌ترین
دلایل بروز سکته قلبی به شمار می‌رود، توصیه می‌کنند: گشاد کردن این عروق
تنگ شده از مهم‌ترین اقدامات درمانی است که در این میان مصرف زغال اخته
می‌تواند بسیار موثر باشد.
پیشگیری از گرفتگی رگهافلفل
دلمه‌ای حاوی اسیدفولیک است و این ویتامین از گرفتگی رگ‌ها و بروز
بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند. فلفل دلمه‌ای سرشار از ویتامین C و A است
که آنتی اکسیدان‌هایی قوی هستند و روی رادیکال‌های آزاد که بر سلول‌ها اثر
تخریبی دارند، تأثیر می‌گذارند و فلفل دلمه‌ای رنگی‌تر (زرد و قرمز) حاوی
بتاکاروتن بیشتری است.اسیدفولیک (فولات) یکی از ویتامین‌های گروه B است که
باعث کاهش ماده‌ای به نام هموسیستئین در خون می‌شود.
افزایش بیش از
حد این ماده می‌تواند باعث تخریب رگ‌های خونی و افزایش احتمال سکته قلبی
شود.فلفل دلمه‌ای حاوی اسیدفولیک است و این ویتامین از گرفتگی رگ‌ها و بروز
بیماری‌های قلبی به خصوص در بیماران دیابتی جلوگیری می‌کند. فیبر موجود در
فلفل دلمه‌ای نیز می‌تواند کلسترول خون و حمله‌های قلبی و سکته را کاهش
می‌دهد. فلفل دلمه‌ای را می‌توان به صورت خام در سالاد خرد و بلافاصله بعد
از خرد کردن فلفل دلمه‌ای آن را مصرف کرد، زیرا ویتامین C وقتی در معرض هوا
قرار بگیرد (با خرد کردن) از بین می‌رود.
نقش عسلمصرف
روزانه 4 قاشق عسل از گرفتگی رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند. به گفته محققان
دانشگاه ایلینویتر کسی که روزانه 4 قاشق عسل مصرف کند آنتی اکسیدان مواد
محافظ بیشتری در خون خود ذخیره خواهد کرد. این مواد از گرفتگی رگ‌های خونی
جلوگیری می‌کنند.
این محققان به مردانی که بینم 18 تا 68 سال سن داشتند به
مدت 5 هفته هر روز یک لیوان آب با 4 قاشق عسل دادند و مشاهده کردند آنتی
اکسیدان آنها بیشتر از دیگران است.
گفتنی است آنتی اکسیدان ماده‌ای است که
از بافت‌های بدن در مقابل اکسیژن تهاجمی محافظت می‌کند. تحقیقات انجام شده
در گذشته نیز نشان می‌داده است که عسل به اندازه سیب، موز یا توت فرنگی
مواد محافظ و آنتی اکسیدان دارد.