صبح روز پنج‌شنبه یک روز ابری زمستانی برای تکمیل مدارک وام سه میلیون تومانی به بانک غیر‌دولتی مراجعه کردم.
جوان آنلاین در ادامه نوشت: کیفم پر بود از مدارک. انگار جنگلی از مدارک اصل و کپی را با خودم حمل می‌کردم. باید امروز کار تکمیل مدارک را هر جور شده تمام می‌کردم وگرنه وام ۳۰ میلیون ریالی‌ام به سال ۹۲ موکول می‌شد. پشت باجه نشستم و مدارک مورد نیاز را به مسئول باجه بانک دادم. با اینکار کیفم چنان لاغر اندام شده بود که از روی پایم لیز می‌خورد!
مسئول باجه نگاهی به مدارک کرد و دو فرم روبه‌رویم قرار داد و گفت پر کن. بعد نوبت ضامن شد که باید فیش حقوقی، گواهی کسر از حقوق، اصل و کپی شناسنامه، کارت ملی و غیره را تحویل می‌دادم.
من کارمند ساده‌ای هستم که از جبر زمانه یا بی‌لیاقتی‌ام نتوانسته‌ام دسته چکی برای خود دست و پا کنم. از طرفی چون باید یک برگه چک و حدود ۵ میلیون تومان سفته تحویل بانک می‌دادم، به ناچار به یکی از آشنایان نزدیک رو انداختم و گفتم: فلانی شرمنده می‌تونی یک برگه چک با کپی و اصل مدارک شناسایی را فلان روز و فلان ساعت با خودت به بانک. . . . بیاوری؟
روز پنج‌شنبه آشنایم هم آمد. با اینکه مریض حال بود، ولی برای رضای من و خدایش دسته چک نازنینش را از کیف بیرون کشید و امضا کرد و رفت. تازه یادم رفت بگم که این وامی که قرار شده بود بگیرم را اداره با کلی رایزنی با بانک و امضای تفاهمنامه جور کرده بود که دیگر نیازی به اخذ دو ضامن رسمی نباشد! بعد از آن همه امضا و اثر انگشت، از مسئول باجه پرسیدم آقا کی ان‌شاءلله واریز می‌شه؟مسئول هم گفت: حالا باید بره کمیسیون و اگر مدارکتون تأیید شد، شاید اینور سال بهتون وام رو بدیم.
این داستان واقعی خیلی از اقشار جامعه امروزی ماست. دریافت وام‌های کوچک یک تا چهار میلیون تومان این روزها با وجود کاهش ارزش پول ملی و گرانی بیشتر شبیه میدان نبردی است که باید با مراقبت و دعای خیر خانواده از روی مین‌های مدارک و استعلام و ضامن رد شد!
اما واقعاً بانک‌ها برای چه منظوری باید وام بدهند و اگر وام نمی‌دهند یا سختگیرانه رفتار می‌کنند، چرا باید در کشور شکل بگیرند؟ برخلاف تصور بسیاری از مردم، بانک‌ها بدون دادن وام زنده نمی‌مانند. بانک با پرداخت وام، اصل و سود پول خوبی به چنگ می‌آورد. به ویژه اینکه بانک‌های قدیمی‌تر چه دولتی و چه خصوصی منابع ارزان‌قیمت دولتی یا وام چهار درصد خارجی را به بانک خود وارد می‌کنند و سود ۲۰ تا ۲۵ درصدی می‌گیرند.
با وجود تذکر رئیس کل بانک مرکزی و ابلاغ بخشنامه رسمی به بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری مجوز‌دار، هنوز هم بانک‌ها ساز خود را می‌زنند و اکثراً از فرد متقاضی دو ضامن رسمی یا در بهترین حالت یک ضامن رسمی و چک معتبر اخذ می‌کنند.
اما جالب اینکه تعدادی از بانک‌ها در عطش پرداخت وام کلان و چندین میلیارد تومانی می‌سوزند. دلیلش نرخ سود بالا، وجود برخی رانت‌ها در پرداخت وام و دردسر کمتر است. اما در این بین گناه افرادی که نه پارتی دارند و نه ارتباطات خاص چه می‌شود؟