منبع: کریستین ساینس مانیتور
مترجم: مریم جعفری
عصرایران - اصلی ترین گروه سازمان یافته طالبان در دهه ۹۰ میلادی به وجود آمد. این گروه توسط "ملاعمر" رهبر سابق گروه طالبان افغانستان و دیگرانی که در دولت طالبان ، سمت‌های بلندپایه را در اختیار داشتند، رهبری می‌شوند. طالبان، به طور سنتی در جنوب افغانستان فعالیت می‌کنند؛ جایی که ریشه‌های عمیقی آنان در آنجا قرار دارد. مقام‌های آمریکایی معتقدند که مرکز رهبران ارشد در پاکستان و احتمالا در شهر "کویته" است.
حزب اسلامی گلبدین حکمتیار یکی از متحدان بانفوذ طالبان، "حزب اسلامی" است؛ گروهی که توسط "گلبدین حکمتیار" سیاستمدار اففانستانی و نخست وزیر سابق این کشور، در دهه ۷۰ میلادی برای جنگ با دولت تحت حمایت اتحاد جماهیر شوروی و پس از آن مقابله با تجاوز شوروی تشکیل شد. اما در دهه ۸۰ میلادی حزب اسلامی به طور کامل یکی از متحدان پاکستان و ایالات متحده آمریکا بود.
پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی، یکی از شاخه های حزب اسلامی به رهبری حکمتیار به شبه نظامیان پیوست. "آنتونیو گیوستوزی" یکی از متخصصان امور افغانستان، می‌گوید "این گروه به مناطق شمالی افغانستان تسلطی کامل دارند. اما حزب اسلامی به خاطر تاریخچه طولانی خود، رابطه گسترده‌ای با دولت و پلیس این کشور دارد."
از سوی دیگر، در حالی که بسیاری از جنگجویان طالبان فقیر و بی‌سواد هستند، اعضای حزب اسلامی عموما به مدرسه رفته‌اند و حتی تحصیلات دانشگاهی دارند. شاید هم به همین دلیل آنان نسبت به دیگر گروه‌های شبه نظامی، تعریف ملایم تری از اسلام را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، آنان با شنیدن موسیقی و برپایی مهمانی مشکلی ندارند.
شبکه حقانیمقامهای غربی بر این باورند که شبکه حقانی، خطرناک‌ترین گروه از شبه نظامیان هستند. مرکزیت این گروه با "جلال الدین حقانی" دیگر متحد سابق آمریکاست. اما این طور به نظر می‌رسد که پسرش "سراج الدین"، در سال‌های اخیر رهبری این گروه را در اختیار دارد. این گروه معمولا به طور مستقل از طالبان و حزب اسلامی فعالیت می‌کند اما در برخی موارد نیز عملیات‌های آنان با طالبان و حزب اسلامی هماهنگ شده است. به باور افراد زیادی، بسیاری از حملات خونین اخیر در سال‌های گذشته مانند حمله ۲۰ ساعته به کابل در سپتامبر ۲۰۱۱ و چندین تلاش برای ترور "حامد کرزی" رئیس جمهوری افغانستان، توسط این گروه انجام شده است.
تحلیل گران منطقه‌ای بر این باورند که این گروه در بین تمامی گروه‌های شبه نظامی ارتباط بیشتری با سازمان تروریستی "القاعده" دارد. "متو دوپی" یکی از محققان امور افغانستان، در این باره می‌گوید: "القاعده رابطه سمپاتیکی با شبکه حقانی دارد."
مرکز اصلی فرماندهی شبکه حقانی در "وزیرستان شمالی" در میان قبایل پاکستان است. این گروه در غرب افغانستان نیز حضوری فعال دارند.
دیگر طالبانیهابسیاری از جنایتکاران و فرماندهان جنگی برای یافتن و گسترش مشروعیت، خود را طالبان می‌نامند. برخی از گروه‌های محلی نیز مانند "حزب اسلامی خالص" در ولایت "ننگرهار" و باقی آنان در ولایت "کونار" در شرق افغانستان به طور کاملا مستقل فعالیت می‌کنند.
شبه نظامیان پاکستانمناطق قبیله‌ای پاکستان در مرزهای مشترک با افغانستان جولانگاه گروه‌های مختلفی است که خود را طالبان می‌نامند. آنان پس از حملات ۱۱ سپتامبر به وجود آمده‌اند؛ زمانی که پاکستان و آمریکا بایکدیگر متحد شدند و حمله به قبایل را آغاز کردند. برخی از این گروه‌ها، از گروه‌هایی که در کشمیر هندوستان در حال جنگ هستند، منشعب شده‌اند. اما اکثریت آنان را مردان قبایلی تشکیل می‌دهند که در گذشته فعالیتی نداشتند.
در اواخر سال ۲۰۰۷ میلادی، به رهبری "بیت الله محسود" ۲۷ گروه با یکدیگر ادغام شدند و زیر جنبش طالبان گروهی به نام "تحریک طالبان" را تشکیل دادند. اما پس از گذشت مدت زمانی، به دلیل تفاوت در استراتژی از یکدیگر جدا شدند. آنا بر سر این نکته اختلاف داشتند که آیا همزمان با دولت پاکستان و افغانستان بجنگند یا اینکه تنها بر نبرد با دولت کابل متمرکز شوند. در این میان، حتی برخی از این گرو‌ها به دلیل اختلافات متعدد، با یکدیگر جنگیدند. ده‌ها گروه غیر طالبانی نیز تنها به دلیل شباهت‌های استراتژیک و ایدئولوژی‌های تند، جنگ با افغانستان را آغاز کردند.
تامین منابع مالی این گروه‌ها منابع مختلف مالی دارند: دولت‌ها، اهداکنندگان و کشاورزانی که مواد مخدر کشت می‌کنند و در ازای حمایت و تامین امنیت شان، حاضر به پرداخت پول‌های کلان هستند.
متو دوپی می‌گوید: "اکثریت گروه‌ها از طریق ثروتمندان کشورهای عربی تغذیه مالی می‌شوند." او ادامه می‌دهد که برخی از این گروه‌ها حتی از مراسم مذهبی برای افزایش بودجه‌های مالی خود استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر، ارتباط با شبه نظامیان در خلیج فارس، فرصتی مناسب برای القاعده است تا نفوذ خود بر تمامی این گروه‌ها را دوچندان کند. اما این باور نیز به شدت وجود دارد که دولت پاکستان، بودجه مالی شبه نظامیان افغان را تامین می‌کند.