خواص مارچوبه برای بسیاری از افراد مشخص نیست و کمتر کسی از آن ها اطلاع دارد. به دلیل ویتامین های زیاد این گیاه مصرف آن بسیار برای سلامتی مفید است.
مارچوبه گیاهی است علفی و چند ساله كه ارتفاع آن تا چند متر می‌رسد و دارای شاخه‌های نسبتا چوبی و صاف است . مارچوبه بصورت وحشی در اكثر نقاط دنیا می‌روید برگ‌های آن فلسی شكل بوده كه از كنار آنها شاخه‌هایی باریك و دراز و سبز رنگ بصورت دسته‌های 3 تا 8 تائی خارج می‌شود. بعلت زیبا بودن این گیاه را بصورت تزئینی در باغچه‌ها می‌كارند مارچوبه را در اوائل پائیز می‌چینند.
این گیاه از قدیم الایام مورد استفاده بشر بوده است و حتی در اهرام ثلاثه مصر نقاشی‌هایی وجود دارد كه مارچوبه را نشان می‌دهد . مارچوبه را می‌توان بصورت مختلف مصرف كرد .
باید مارچوبه را با كمی آب و حرارت كم در ظرف‌های ضد زنگ پخت و تقریبا نیمه خام آنرا برداشت . آب مارچوبه را دور نریزید و از آن برای سوپ استفاده كنید زیرا دارای ویتامین و املاح است . وقتی‌كه مارچوبه می‌خرید دقت كنید تازه باشد . شاخه‌های مارچوبه تازه راست و نرم بوده و نوك آن نباید باز شده باشد و اگر فلسهای نوك آن باز باشد نشانه این است كه گیاه مدت زیادی مانده و كهنه شده است.
تركیبات شیمیایی:
مارچوبه دارای آسپاراژین ، تانن ، اسید گالیك ، آسپاراگوس، و اسید سوكسینیك است دانه آن دارای 15 درصد مواد روغنی است این روغن زرد مایل به قرمز است .
درصد مواد موجود در مارچوبه بصورت زیر است:
آب 90 گرم
پروتئین 2/5 گرم
چربی 2/. گرم
مواد نشاسته ای 4/2 گرم
كلسیم 22 میلی گرم
فسفر 60 میلی گرم
آهن 1/1 میلی گرم
سدیم 2 میلی گرم
پتاسیم 275 میلی گرم
ویتامین آ 900 واحد
ویتامین ب 1 2/. میلی گرم
ویتامین ب 2 2/. میلی گرم
ویتامین ب 3 1/5 میلی گرم
ویتامین ث 35 میلی گرم
خواص داروئی:
از نظرطب قدیم ایران مارچوبه گرم و خشك است بنابراین آنهایی كه سرد مزاج هستند باید آنرا با عسل بخورند و آنهایی كه گرم مزاج هستند باید آنرا با سركه بخورند .
مارچوبه گیاهی است ادرار آور و دارای خواص زیادی است.
1- خوردن آن دید چشم را تقویت می‌كند . 2- برای تقویت نیروی جنسی مفید است. 3- ضعف مثانه را برطرف می‌كند . 4- برای تقویت قلب مفید است . 5- ملین است و یبوست را برطرف می‌كند. 6- تب بر است. 7- مارچوبه بعلت داشتن كلروفیل خونساز است و كسانیكه كم خون هستند باید از آن استفاده كنند . 8- مارچوبه به ساختن گلبول‌های قرمز خون كمك می‌كند.
طرز استفاده:
برای نگاهداری مارچوبه آنرا در پارچه‌های مرطوب ببندید و در یخچال قرار دهید زیرا گرما و خشكی آنرا از بین می‌برد .
مارچوبه را نیز می‌توان در سالاد ریخت و یا از آن سوپ تهیه كرد .
مورد دیگر استفاده از مارچوبه غیر از پختن آن بصورت دم كرده آن است .
دم كرده مارچوبه را به این صورت تهیه كنید :
چند شاخه مارچوبه را در داخل یك لیتر آبجوش بریزید و مقداری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه كنید و بگذارید مدت پنج دقیقه دم بكشد . از این دم كرده به مقدار دو تا سه فنجان در روز برای تسكین و آرامش قلب استفاده كنید .
مضرات:
مارچوبه را نباید آنهایی كه مبتلا به ورم مجاری ادرار هستند و نیزاشخاص عصبی مصرف كنند . مارچوبه همچنین برای مبتلایان به رماتیسم و سنگ كلیه خوب نیست .
منبع: مردم سالاری