منبع:
اکونومیست
ترجمه:مریم
جعفری
عصرایران - سال
۱۹۸۳ زمانی که "رونالد ریگان" رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، طرح اولیه
دفاع استراتژیک را پیشنهاد کرد، شمارش معکوس برای سقوط رژیم کمونیستی شوروی آغاز
شد.
در واقع طرحی که اندکی بعد به نام "جنگ ستارگان" معروف شد، شوروی را
خواه نا‌خواه وارد رقابتی تسلیحاتی می‌کرد که به دلیل اقتصاد نامناسب کمونیستی و
با توجه به مبادلات محدود اقتصادی که درآمد دولت و دسترسی به منابع را کاهش می‌داد
و یارانه‌ها و خدمات دولتی که هزینه‌ها را چند برابر می‌کرد، توان رقابت را از
مسکو گرفت و تردیدی نبود که در چنین سیستمی، کرملین محکوم به شکست است زیرا طرف مقابل یا باید
وارد رقابت تسلیحاتی با آمریکا مي‌شد یا مي‌پذیرفت که آمریکا به واسطه برتری نظامی،
ابزار جنگ را به عنوان گزینه‌ای برای حفظ نظام هژمونی خود در اختیار دارد و به این
ترتیب هر قدر طرف مقابل رشد کند، هرگز قادر نخواهد بود نظام بین‌المللی حاکم را به
گونه‌ای تغییر دهد که متضمن سود خودش باشد.
اکنون نیز همزمان با گسترش ناتو به سمت شرق ، مسکو به شدت از تصمیم این سازمان مبنی بر همکاری با کشورهای تشکیل یافته
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عصبانی است و به نظر می‌رسد که در نظر دارد
در واژه "بازنگری" که توسط "باراک اوباما" رئیس‌جمهوری آمریکا،
هنگام ورود به کاخ سفید درباره روابط با روسیه به کار گرفته شد، "بازنگری"
کند.
البته متخصصان آمریکایی نیز بر این باورند که نمی‌توان تهدیدهای مسکو را نادیده
گرفت چرا که در سال‌های اخیر آنان توانسته‌اند تکنولوژی تسلیحات هسته‌ای خود در
کالینگراد توسعه دهند و پس از جنگ گرجستان در سال ۲۰۰۸ میلادی کاملا مشخص شد که
مسکو می‌تواند در مواقع لزوم به هر اقدامی دست بزند و شرایط را از گذشته بد‌تر
کند.
در همین حال، نخبگان روسی نیز معتقدند که پیشرفت در زیرساخت‌هاي ارتش ناتو و
توانایی بیش از حد سپر موشکي این سازمان در نزدیکی مرزهای روسیه جای پرسشی برای اقدامات
هسته‌ای مسکو نمی‌گذارد چرا که این کشور نیز مجبور است در مواقع لزوم از خود دفاع
کند.
مسکو از سوی دیگر نگران است که گسترش ناتو از این نیز فرا‌تر برود و این
سازمان بتواند اقداماتی فراقاره‌ای انجام دهد و یا اینکه به حدی در تولید سلاح‌های
هسته‌ای برسد که مسکو توان مقابله با آن را نداشته باشد.
رقابت آمریکا با چین
وزیر
خارجه چین معتقد است که افزایش حضور نظامی آمریکا در اقیانوس آرام را تنها می‌توان
با این عبارت توصیف کرد که "جهان در حال بازگشت به استراتژی‌های جنگ
سرد" است.
در این میان، برخی از تحلیل‌گران بر این نکته تاکید می‌کنند که هر
چقدر اقتصاد چین قوی‌تر باشد و هر اندازه که این کشور اصلاحات نظامی بيشتري را در
نظر بگیرد، حضور آمریکا در این منطقه پررنگ‌تر خواهد شد.
اکنون شکی وجود ندارد که
این دو ابرقدرت وارد فضا جدیدی از "استراتژی تقابل" شده‌اند. این در حالی است که
حضور ناوهای آمریکایی در این منطقه از سوی تحلیل‌گران اقدامی سمبلیک به شمار نمی‌آید
چرا که حضور نظامی آمریکا در تنگه "مالاکا" به این کشور اجازه می‌دهد که
کنترل انتقال نفت خاورمیانه را به منطقه پاسفیک در اختیار بگیرد.
این تنگه همچنین
مسیر اصلی انتقال کالاهای تجاری از منطقه پاسفیک به خاورمیانه است. در همین حال، چین
نیز به شدت حضور خود را چه در خاک و چه در حوزه آبی و نیز در آسمان این منطقه افزایش
داده است.
پکن به تازگی ناوهای هواپیمابر روسی را خریداری کرده و در رزمایشی دریایی
آنان را به نمایش دراورده است. این اقدام آمریکا در حقیقت باعث شد که آمریکا نگران
توان تسلیحاتی این کشور بشود و حضورش را در این منطقه چند برابر کند.
از طرفی دیگر،
این اقدام واشنگتن، پکن را از خوابی طولانی‌مدت بیدار کرد تا آنان نیز به فکر حضوری
برابر با واشنگتن در منطقه بیفتند.
"ولادیمیر یوسیو" تحلیل‌گر نظامی
روس، بر این باور است که این رقابت ممکن است رویارویی ارتش‌های دو کشور را به
دنبال داشته باشد.
کار‌شناسان نیز تاکید می‌کنند تنها عامل بازدارنده این مسئله آن
است که آمریکا و چین همچنان از نظر اقتصادی به کمک یکدیگر نیازمند باشند تا حدی که
هر اقدام نظامی، فاجعه اقتصادی جهانی را در پی داشته باشد. اکنون هر دو کشور از پیامدهای
این درگیری به خوبی آگاه هستند.