خبرآنلاین: زهر یکی از مرگبارترین مارهای دنیا می‌تواند کلید نسل جدیدی از داروهای
مسکن باشد. ترکیبات تسکین دهنده درد که از زهر مامبای سیاه آفریقایی
استخراج شده، قدرتی به اندازه برخی از داروهای مخدر از جمله مورفین دارد.
زهر
یکی از مرگبارترین مارهای دنیا می‌تواند کلید نسل جدیدی از داروهای مسکن
باشد. ترکیبات تسکین دهنده درد موسوم به مامبالجین‌ها که از زهر مار مامبای
سیاه آفریقایی استخراج شده است، قدرتی به اندازه برخی از داروهای مخدر از
جمله مورفین دارد، بدون آنکه خطرات حملات تنفسی و سایر اثرات جانبی متداول
داروهای مسکن را در خود داشته باشد.
به گزارش نشنال جئوگرافیک،
مطالعات قبلی نشان داده است که زهر برخی از مارهای خاصی حاوی سمی است که
می‌تواند با فعال‌سازی کانال‌های یونی حسگر اسید (ASICs) در سیستم عصبی
مرکزی و جانبی، درد را از بین ببرد. آن بارون و همکارانش از موسسه
داروشناسی سلولی و مولکولی فرانسه کشف کردند که با جداسازی پپتیدهایی که
مامبالجین (Mambalgins) نامیده شده‌اند، می‌توان با هدف قرار دادن و باز
داشتن ASICs خاصی در بدن درد را به حداقل رساند و یا حتی متوقف کرد.
مطالعه
جدید این ایده را بر روی موش‌ها آزمایش کرده است. بارون به عنوان سرپرست
گروه تحقیقاتی می‌گوید: «مسیرهای درد به خوبی در موش‌ها و انسان‌ها شناخته
شده هستند، بنابراین ما می‌‌توانیم مطمئن باشیم که این پپتیدها بر روی
انسان نیز موثر است. این نکته بسیار قابل توجهی است که از سم مرگبار یکی
زهرآگین‌ترین مارهای دنیا می‌توان چنین چیزی به دست آورد.»
استفاده از زهر به عنوان دارو زهر
مارها و سایر موجودات سمی مانند عنکبوت‌ها و عقرب‌ها مدت طولانی است که
برای اهداف پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، و تحقیقات مدرن بر روی توسعه و
استفاده از مواد سمی در صنعت داروسازی و ارائه آنها به بازار متمرکز شده
است. پیش از این کشف شده بود که ویژگی‌های زهر شاه‌کبرا، مار کله مسی، مار
زنگی و افعی بر روی طیف وسیعی از امراض پزشکی، از مبارزه با لخته شدن خون
تا کند کردن سرعت رشد سلول‌های سرطانی اثرگذار است.
زولتان تاکاس،
خزنده‌شناس و سم‌شناس می‌گوید: «سم موجود در زهر حیوانات نرخ موفقیت قابل
اطمینانی دارد که آنها را به داروهای مهمی مبدل می‌سازد. جای هیچ شکی
درباره ادامه این راه وجود ندارد، چرا که بخش اعظمی از سم‌ها کماکان
ناشناخته باقی‌مانده است.»
با وجود اینکه این پیشرفت عظیم
دلگرم‌کننده است، تاکاس نسبت به انتظار توسعه سریع دارو برای استفاده
انسانی هشدار می‌دهد. وی می‌گوید: «برای توسعه و ساخت یک داروی جدید، شما
به 10 تا 15 سال زمان و 1 میلیارد دلار بودجه نیاز دارید. تازه آن موقع هم
هیچ ضمانتی در کار نیست.»
برنامه بارون و همکارانش این است که
یافته‌های خود را تا سطح مطالعات کلینیکی به پیش ببرند، اگرچه هرگونه
پیشرفتی چندین سال زمان خواهد برد. با این وجود، بارون می‌گوید که آنها
اقدام به ثبت حق امتیاز کرده‌اند و شرکت تحقیقات دارویی کنترل درد
Theralpha مشغول کار بر روی توسعه و گسترش ترکیبات مسکن این زهر است.