در بازار كامپيوتر، تجهيزات ديجيتالي و صوتي و تصويري، طي ماه‌هاي گذشته شاهد بروز اتفاقاتي بوده‌ايم كه از نظر برخي از كارشناسان و همچنين گروه بزرگي از خريداران تنها ناشي از شرايط اقتصادي نبوده و سوءاستفاده برخي از كسبه و واردكنندگان كالا به تشديد اتفاقات اين چنيني دامن زده است.
نمونه‌اش همين داستان كاهش شديد موجودي در بازار است كه فعالان بازار به آن اصرار دارند و سختي شرايط واردات كالا و... را عامل اصلي آن مي‌دانند. در مقابل خريداران معتقدند چيزي به نام كاهش موجودي در بازار وجود نداشته و فروشندگان كالاها را به اميد افزايش بيشتر قيمت‌ها در انبارها نگه داشته‌اند. به عبارتي گروه مصرف‌كننده، فروشندگان بازار كامپيوتر را محتكراني مي‌نامند كه درصدد كسب سود بيشتر از بازاري هستند كه شرايطش به هيچ وجه قابل پيش‌بيني نيست.
بررسي آمار و ارقام ارائه شده توسط گمرك جمهوري اسلامي ايران، اما گوياي حقايق ديگري در اين رابطه است. اگر مي‌خواهيد بدانيد كه در بازار كامپيوتر چه مي‌گذرد و درمورد چه كالاهايي واقعا با كاهش موجودي مواجه بوده ايم اين گزارش را بخوانيد:
كاهش واردات لپتاپبررسي آمار و ارقام ارائه شده از سوي گمرك جمهوري اسلامي تا حدي گوياي اين موضوع است كه فعالان بازار كامپيوتر در مورد كاهش موجودي برخي از كالاها مانند لپ‌تاپ صادق بوده‌اند.
چرا كه بر اساس اعلام بخش آمار گمرك، حجم واردات انواع لپ تاپ طي چهار ماه نخست سال جاري 983 هزار و 164 كيلوگرم، معادل 245 هزار و 791 دستگاه بوده است كه در مقايسه با مدت مشابه در سال قبل كه حجم واردات اين كالا يك ميليون و 376 هزار و 476 كيلو، معادل 344 هزار و 120 دستگاه بوده است، در حدود 393 هزار كيلوگرم، معادل حدودي 100 هزار دستگاه كاهش يافته است.
همچنين مقايسه حجم واردات اين دستگاه بين سال‌هاي 91 و 89 گوياي اين امر است كه در چهار ماه نخست سال 91 ما با يك كاهش 10 هزار و 618 عددي در زمينه لپ‌تاپ مواجه بوده‌ايم.
فعالان بازار و كارشناسان مي‌گويند، مهم‌ترين عامل اين اتفاق سختي شرايط واردات كالا ،از ثبت سفارش گرفته تا مشكلات داخلي عنوان كردند.
كاهش واردات تلويزيون
كاهش حجم واردات در حوزه تلويزيون محسوس‌تر است تا در حوزه كالاهاي ديگر.آمار و ارقام گمرك هم گوياي اين امر است كه هر سال با كاهش بيشتري در زمينه حجم واردات تلويزيون مواجه هستيم. براساس گزارش گمرك جمهوري اسلامي ايران، در چهار ماه نخست سال 91 كه حجم واردات انواع تلويزيون 149 هزار و 560 كيلوگرم بوده است، نسبت به مدت مشابه در سال قبل كه حجم واردات 775 هزار و 773 كيلوگرم بوده در حدود 626 هزار هزار و 213 كيلوگرم كاهش يافته است.
همچنين اين رقم در مقايسه با مدت مشابه در سال 89 كاهش بيشتري يافته است؛ چرا كه در چهار ماه نخست سال 1389 حدود 917 هزار و 710 كيلوگرم تلويزيون وارد كشور شده بود كه مقايسه اين رقم با حجم واردات در چهار ماه نخست سال جاري گوياي يك كاهش 768 هزار و 150 كيلوگرمي است. اين را هم بگوييم كه به دليل تنوع وزن اين كالا، متوسط وزني براي تعيين حجم واردات عددي اين كالا از سوي گمرك اعلام نشده است. به همين دليل حجم واردات اين كالا به كيلوگرم اعلام مي‌شود.
فعالان و كارشناسان بازار، تكيه بر توليدات داخلي را در زمينه تلويزيون عامل اصلي اين اتفاق مي‌دانند. به گفته درستي، رييس اتحاديه لوازم صوتي و تصويري، چنين كاهشي در زمينه حجم واردات تلويزيون گوياي موفقيت ما در بخش توليد است.
افت نيم ميليون دستگاهي واردات دوربين ديجيتالدر بازار دوربين‌هاي ديجيتال هم مانند ساير كالاها شاهد كاهش شديد حجم واردات بوده‌ايم. گمرک جمهوري اسلامي ايران اعلام کرده است، حجم واردات انواع دوربين ديجيتال طي چهار ماه (فروردين تا انتهاي تيرماه) در سال 1391 در حدود 314 هزار و 889 کيلوگرم بوده است که با درنظر گرفتن ميانگين وزن 700 گرم براي هر دوربين حدود 449 هزار و 841 دستگاه دوربين طي چهار ماه مورد نظر در سال جاري وارد کشور شده است. اين رقم در مقايسه با مدت مشابه در سال گذشته در حدود 562 هزار و 654 دستگاه كاهش يافته است.
زيرا حجم واردات انواع دوربين ديجيتال در مدت مشابه در سال قبل در حدود يك ميليون و 12 هزار و 495 دستگاه بوده است.
كارشناسان و فعالان بازار افزايش شديد نرخ دلار آزاد و همچنين كاهش تقاضا را عامل اصلي چنين اتفاقي مي‌دانند.
جهش حجم واردات گوشي موبايلبرخلاف بازار كالاهايي نظير لپ‌تاپ و تلويزيون، در بازار كالاهايي نظير گوشي موبايل با افزايش شديد حجم واردات مواجه بوده‌ايم. افزايشي كه به اعتقاد كارشناسان ناشي از اعمال برخي از سياست‌ها از جانب دولت براي مقابله با قاچاق است.
به گفته نوريزاده، مدير پروژه شبنم، علت چنين اتفاقي بي‌شك اجراي پروژه شبنم است. كارشناسان بازار هم مي‌گويند، اگر چه اين طرح داراي معايب و نقاط ضعف بسياري است، اما در مورد گوشي تا حدودي توانسته است موفق عمل كند.
مطالعه آمار و ارقام ارائه شده از جانب گمرك جمهوري اسلامي ايران هم گوياي اين امر است كه در مورد گوشي موبايل در چهار ماه نخست سال 91 نسبت به مدت مشابه سال گذشته با يك افزايش 502 هزار و 97 عددي مواجه بوده‌ايم. چرا كه در چهار ماه نخست سال‌جاري حجم واردات گوشي موبايل 715 هزار و 572 دستگاه بوده است.
اين درحالي است كه اين رقم در مدت مشابه در سال گذشته در حدود 213 هزار و 475 عدد گزارش شده است.