نشست جنبش عدم تعهد با وجود همه مخالفت‌ها و مانع‌تراشی‌های امروز کار خود را آغاز کرد؛ نشستی که برخی رسانه‌های غربی نظیر رویترز، آن را «کودتای دیپلماتیک تهران علیه طرح غرب برای انزوای ایران» خواندند. این خبرگزاری انگلیسی در گزارشی با اشاره به این نشست نوشت: «میزبانی و ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد فرصتی با ارزش برای نفوذ بر کشورهای درحال توسعه و مقابله با تلاش‌های آمریکا در منزوی کردن این کشور است».
به نوشته رویترز، اگرچه بعضی از تحلیلگران معتقدند، این جنبش که در سال 1961 برای مقابله با قدرت‌های بزرگ غرب و شرق بنیان گذاشته شد، با پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق دچار مشکلاتی شده است، اما این رویداد برجسته یک فرصت دیپلماتیک برای تهران فراهم آورده تا تلاش‌های واشنگتن برای جدا کردن این کشور از بقیه جهان را به شکست بکشاند.
همایش امید در ایران این طرز تلقی صرفا مختص به رویترز نبود و روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» نیز همایش غیرمتعهدها در تهران را «همایش امید» خواند و تاثیرات آن بر افزایش صلح و ثبات منطقه را مورد بررسی قرار داد.
این روزنامه با اشاره به اینکه نشست نم نفوذ منطقه‌ای و بین‌المللی ایران را ارتقاء خواهد داد، نوشت: « متاسفانه آمریکا و برخی از کشورهای غربی رویکردی کاملا منفی به نشست تهران داشته‌اند و حتی تا آنجا پیش رفته‌اند که از بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل خواسته‌اند آن را به خاطر تخلف کشور میزبان از قطعنامه‌های سازمان ملل در موضوع هسته‌ای تحریم کند. اما اقدام دبیر کل سازمان ملل که برای حضور در تهران مستقلانه تصمیم گرفت، شایان تقدیر است».
این روزنامه آمریکایی با اشاره اینکه موضوع تحولات سوریه در دستورکار اجلاس غیرمتعهدها قرار خواهد داشت، اضافه کرد: «ممکن است اعضای این جنبش بکوشند تلاش‌های میانجی‌گرانه سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی در موضوع سوریه را تکمیل کنند. در کنفرانس اخیر سازمان همکاری‌های اسلامی در مکه، محمد مرسی، رئیس جمهور مصر پیشنهاد داد یک گروه تماس متشکل از ایران، مصر، ترکیه و عربستان سعودی برای بررسی موضوع سوریه تشکیل شود. این ایده اکنون ممکن است با استقبال جنبش عدم تعهد مواجه شود تا نشان دهد خاورمیانه جدید چگونه می‌تواند سرنوشت خودش را بعد از بهار عربی ترسیم کند».
نیویورک‌تایمز، حضور مرسی در تهران را نشان دهنده آب شدن یخ روابط ایران و مصر دانست و تاکید کرد، عادی شدن روابط بین این دو کشور می‌تواند سهم مهمی در ارتقاء امنیت منطقه داشته باشد.
فرصت طلایی برای حل مسائل منطقه‌ای البته امیدواری نسبت به فراهم شدن زمینه برای حل و فصل مسائل منطقه‌ای به روزنامه نیویورک تایمز محدود نبود. «سید محمد مجید الشیخ»، سفیر عراق در ایران شانزدهمین نشست دولت‌های عضو جنبش عدم تعهد را فرصتی طلایی برای حل‌و‌فصل قضایای منطقه‌ای و جهانی دانست و تاکید کرد: «نشست تهران می‌تواند نقشی سرنوشت‌ساز در تقویت و تحکیم بیداری ملت‌ها داشته باشد و این بیداری و هوشیاری را در مسیری صحیح قرار دهد».
ظرفیت اجلاس نم برای حل بحران سوریه «غالب قندیل»، تحلیلگر مسائل راهبردی نیز با انتشار مقاله‌ای در پایگاه خبری – تحلیلی «الشرق الجدید»، اجلاس غیرمتعهدها را زمینه‌ساز تثبیت نقش فعال تهران در برقراری توازن جهانی جدید دانست و نوشت: «ایران می‌تواند از ظرفیت اجلاس برای حل بحران سوریه استفاده کند.»
وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران توانسته است به دلیل داشتن نقش فعال در آسیا و شرق و بهره‌مندی از دو عنصر قدرت و استقلال که به این کشور توانایی مقابله با فشارها، کینه‌توزی‌ها و تهدیدات را می‌دهد، جایگاه فعال و مؤثر خود در منطقه و جهان را ارتقاء ببخشد».
به باور وی، اجلاس جنبش عدم تعهد نشانگر ارتقای روز افزون جایگاه ایران و گسترش فضای اتحاد و همکاری دولت‌های مستقلی است که خواهان رهایی از سلطه و مقابله با تجاوزات و تهدیدات هستند. در چنین شرایطی بعید نیست که ایران از ظرفیت این کنفرانس استفاده کرده و به همراه روسیه و چین راهی برای حل مسئله سوریه پیدا کند و مانع از آن شود که آمریکا و صهیونیست‌ها به تهدید کشوری ادامه دهند که هم اکنون بهای پایبندی به استقلال و دفاع از آرمان فلسطین و حمایت از مقاومت را می‌پردازد.
آمریکا برای مقابله با ایران تنهاست یکی دیگر از بهترین تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها درباره این نشست متعلق به «نوام چامسکی»، تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا بود. او با اشاره به حمایت کشورهای عضو جنبش عدم تعهد از فعالیت‌های هسته‌ای ایران نوشت: «آمریکا و غرب در تقابل با ایران تنها هستند».
چامسکی گفت: » اگر چه ایالات متحده و اروپا متفق القول هستند که ایران به دلیل تلاش برای برهم زدن ثبات منطقه مستحق مجازات است، اما باید گفت در این زمینه آنها بسیار تنها هستند چراکه دولت‌های جنبش عدم تعهد از حق ایران برای دستیابی به اورانیوم غنی شده حمایت کرده‌اند.»
«معتز خلیل»، نماینده دائم مصر در سازمان ملل نیز بر این باورست برگزاری نشست عدم تعهد در تهران موفقیت چشمگیری خواهد داشت. وی همچنین تاکید کرد: «حضور محمد مرسی، رئیس جمهور مصر به عنوان رئیس دوره‌ای جنبش عدم تعهد در تهران برای مصر بسیار مهم است.»
وی افزود: «این نشست از این حیث مهم است که مرسی ریاست دوره‌ای عدم تعهد را به برادر خویش دکتر محمود احمدی نژاد می‌سپارد و ما به عنوان کشور مصر با تمامی اعضای این جنبش همکاری خواهیم داشت».
بعد از مانور رسانه‌ها و مقامات خارجی درباره اهمیت این اجلاس و تاثیر آن بر جایگاه بین‌المللی ایران، مهمترین حاشیه این نشست، مخالفت آمریکا و اسرائیل با حضور دبیرکل سازمان ملل متحد در تهران بود. تا جایی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در تماس تلفنی با بان کی مون به وی گفت «جای شما در تهران نیست» تا بتواند به این طریق او را از سفر به تهران منصرف کند. مقامات آمریکایی نیز پس از ناکام ماندن در تغییر نظر بان کی مون برای سفر به تهران، به او گفتند که باید نگرانی‌های جامعه بین‌المللی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به تهران منتقل کند.
ریاست بزرگترین بلوک رای‌دهنده سازمان ملل در اختیار ایران با این حال، واکنش رسانه‌های غربی به ویژه آمریکایی به این موضوع کماکان ادامه دارد. در همین راستا، شبکه آمریکایی «فاکس نیوز» که به جمهوری‌خواهان و به خصوص جنگ‌طلب‌های آمریکا نزدیک است، با انتشار گزارشی به بهانه آغاز اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران، از دبیرکل سازمان ملل به دلیل سفر به تهران انتقاد کرد و آن را مغایر با تلاش‌های انجام شده برای منزوی کردن ایران، دانست.
نویسنده این گزارش، به مواضع ضداسرائیلی ایران اشاره کرد و نوشت، بان کی مون نباید دعوت ایران برای حضور در این اجلاس را می‌پذیرفت.
فاکس نیوز درباره انتقال ریاست این جنبش به ایران، نوشت: «احمدی‌نژاد به زودی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک خواهد رفت و همزمان سمت ریاست‌جمهوری ایران و ریاست جنبش عدم تعهد را برعهده خواهد داشت آنهم جنبشی که به عنوان بزرگترین بلوک از رای‌دهندگان در مجمع عمومی به شمار می‌آید».
رویارویی بان کی مون با آمریکا روزنامه آلمانی «فرانکفورتر روند شای» نیز حضور دبیرکل سازمان ملل در اجلاس عدم تعهد را عرصه رویارویی و تقابل بان کی مون با آمریکا دانست و نوشت: »غرب به ویژه ایران را درباره مسئله هسته‌ای متهم کرده است و این کشور آمریکا را دشمن درجه یک خود می‌داند. به همین دلیل«سوزان رایس»، سفیر آمریکا در سازمان ملل از بان کی مون خواسته بود از سفر به تهران خودداری کند و «ویکتوریا نولاند»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز سفر بان کی مون به تهران را اقدامی عجیب توصیف کرده است».
به نوشته این روزنامه، این اجلاس در تهران برگزار می‌شود و ایران ریاست و میزبانی آن را بر عهده دارد. از این رو، اکنون شرایط به گونه‌ای است که گویی دبیر کل سازمان ملل می‌خواهد رودرروی آمریکا قرار گیرد.
شکست سیاست آمریکا برای انزوای ایران روزنامه «هندوستان تایمز» نیز تصمیم بان کی مون برای حضور در نشست سران عضو جنبش عدم تعهد در تهران را عامل شکست سیاست منزوی‌سازی آمریکا علیه ایران قلمداد کرد و به نقل از «فریده فرحی»، کارشناس مستقل دانشگاه هاوایی نوشت: «تلاش‌های فوق‌العاده رهبران ایران و برگزاری این نشست در تهران نشان دهنده نقش ایران در تحولات جهانی است و مدرکی برای شکست سیاست منزوی سازی ایران از سوی آمریکا به شمار می‌آید».