ایسنا - امروزه خرید لوازم آرایش به راحتی آب خوردن است چون حتی می‌توانی موقع رفتن به دانشگاه یا محل کار با پرداخت فقط یک‌هزار تومان در قطارهای شهری انواع لاک و لوازم آرایش را بخرید.
آنچه که در سال‌های اخیر در زمینه استفاده از لوازم آرایشی باعث نگرانی‌هایی شده، کاهش سن مصرف این لوازم و به صورت افراطی است. بگونه‌ای که به گفته مجید ابهری- آسیب‌شناس و متخصص علوم رفتاری – کشور ما در مصرف لوازم آرایشی در میان کشورهای آسیایی مقام دوم و در جهان مقام هفتم را دارد و سن استفاده از لوازم آرایشی نیز در کشور ما نسبت به دو دهه قبل، ۱۰ سال کاهش یافته و به سن ۱۷ سال رسیده است.
به گفته او، متاسفانه ۷ درصد از پسران و مردان از لوازم آرایشی استفاده می‌کنند، این در حالیست که حتی بعضی از لوازم بهداشتی مانند کرم، ژل مو و اسپری‌های خوشبوکننده جزو لوازم آرایشی به حساب نمی‌آیند و منظور ریمل، کرم پودر و … است.
دکتر غلامرضا استیفا- محقق و آسیب‌شناس- نیز علت اصلی استفاده از لوازم آرایشی را جلب نظر جنس مخالف و مطلوب جلوه شدن در جامعه می‌داند و میگوید: زنان به لوازم آرایشی پناه می‌آورند که برای آقایان جاذبه ایجاد کنند تا گرایش مردان به آنها بیشتر شود.
اما عبدالمجید بحرینی- روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی – معتقد است: برخی از افراد می‌خواهند با آرایشهای افراطی، خود را به دیگران بشناسانند و برای اثبات خود به جای آنکه ارزش‌های وجودیشان را نشان دهند به دنبال چیزهای بدلی می‌گردند و آنها را با مسائل پیش پا افتاده جایگزین می‌کنند.
به گفته او،این افراد در هویت یابی مشکل دارند و به جای آنکه هویت خود را با علم و دانش، ارتباط گیری‌های مناسب، نشان دادن قاطعیت و برخورد با دیگران و کسب مهارت‌های زندگی اثبات کنند به آرایشهای افراطی روی می‌آورند.
بحرینی به افرادی که با وجود برخورداری از جایگاه اجتماعی مناسب، تحصیلات بالا و بعضا چهره‌های زیبا باز هم به صورت افراطی آرایش می‌کنند، اشاره کرده و میگوید: در وجود این افراد یا نیاز ارضاء نشده‌ای وجود دارد و یا اینکه آنها مقلد دیگران هستند و بدون اندیشه از دیگران پیروی می‌کنند.
به گزارش ایسنا، کرامت الله راسخ- جامعه شناس- نیز محدود بودن امکانات دیگر برای گذراندن اوقات فراغت، بیکاری، سرکوب نیازهای جنسی و فقدان امکانات مشروع برای تخلیه‌ی انرژی در جوانان را از جمله عواملی می‌داند که میل به استفاده از لوازم آرایشی را در میان جوانان تشدید می‌کند.
در این میان سعید معدنی – آسیب شناس اجتماعی- نظر دیگری دارد و میگوید: با توجه به اینکه تنها صورت زنان بیرون است، معمولا زنانی که از چهره‌ای با زیبایی کمتر برخوردارند سعی می‌کنند با توسل به آرایش و عمل جراحی‌های زیبایی خود را زیبا جلوه دهند.
درعین میان آنچه که باعث نگرانی در زمینه استفاده از لوازم آرایشی شده، کاهش سن مصرف این وسایل است. به‌گونه‌ای که به گفته استیفا محقق و آسیب‌شناس استفاده از لوازم آرایشی در کشور ما در میان کودکان نیز وجود دارد.
او می‌افزاید: پایین آمدن سن استفاده از لوازم آرایشی جنبه تقلیدی دارد و در بسیاری از موارد جوان یا نوجوان بدون آنکه علت کارش را بداند می‌خواهد از دیگران الگوبرداری کند.
معدنی هم الگوبرداری را یکی از عوامل کاهش سن استفاده از لوازم آرایشی می‌داند و میگوید: جوانان ما با الگوبرداری از خوانندگان و هنرپیشه‌ها از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای به سمت این پدیده روی می‌آورند، این در حالی است که در غرب جوانان زیاد آرایش نمی‌کنند، چون نیازی به این کار ندارند و تنها هنگامی که سن افراد بالا می‌رود و آثار پیری در صورت آنها مشاهده می‌شود، برای رفع چین و چروک از لوازم آرایشی استفاده می‌کنند.
به گفته او استفاده از لوازم آرایشی در کشور«اپیدمی» شده است و هنگامی که یک پدیده همه گیر و مد شود دیگر کسی از خود نمی‌پرسد؛ چرا باید این کار را انجام دهد.
بحرینی در ادامه به تبعات آرایشهای افراطی اشاره می‌کند و معتقد است: تبعات آرایشهای افراطی هم به فرد بر می‌گیرد و هم به اجتماع، چراکه وقتی شخصی در ملاء عام با ظاهری نامناسب حضور پیدا می کند الگوی دیگران قرار می‌گیرد و دیگران از او تقلید می‌کنند، به همین دلیل افرادی که تبعات آرایشهای افراطی را کاملا فردی می‌دانند درواقع نادانسته در حال ترویج این رفتار ناسالم در اجتماع هستند.
اما راسخ به عنوان جامعه شناس تبعات اجتماعی سوء مصرف مواد آرایشی را جدا از سوء مصرف سایر مواد نمی‌داند و اظهار می‌کند: تاکید بیش از حد بر مصرف مواد آرایشی می‌تواند پوششی برای پنهان کردن الگوهای رفتاری نامناسب دیگر شود.
در این میان آنچه که بیش از هر موضوع دیگری اهمیت دارد. اندیشیدن راهکارهایی برای کاهش تمایل افراد به مواد و لوازم آرایشی است.
بحرینی معتقد است: در وهله اول افراد باید خود را بپذیرند و با تقویت اعتماد به نفس خود به این امر بی اعتنا شوند، هم چنین خانواده، رسانه‌ها و همه مربیان اجتماعی باید درجهت این هدف فرهنگ سازی کنند.
او تاکید می‌کند: نهادهای ارشادی نباید با خشونت و برخوردهای تند در این جهت عمل کنند؛ بلکه باید افراد را با برخورد مناسب و آرام ارشاد کنند زیرا کار فرهنگی را نمی‌توان با عجله و به صورت ضربتی انجام داد و صبر و پشتکار یکی از مهم ترین فاکتورهای آن است.
معدنی به نقش وسایل ارتباط جمعی در زمینه اطلاع‌رسانی و آموزش درباره مواد و لوازم آرایشی به مردم اشاره می‌کند و میگوید: رادیو، تلویزیون و رسانه‌های دیگر می‌توانند زیان‌های اجتماعی مصرف لوازم آرایشی را به زنان آموزش دهند. وقتی دختری با آرایش، خود را زیبا می‌کند و بعد از ازدواج کمتر به سراغ آرایش کردن می‌رود، همسر وی متوجه تفاوت ظاهر وی قبل و پس از ازدواج شده و این مسائل سبب بروز چالش و مشکل در زندگی آنها می‌شود.
او در پایان تاکید می‌کند: لازم است در مورد نامطمئن بودن لوازم آرایشی هم به جوانان اطلاعات داد؛ چرا که بسیاری از این مواد آرایشی، تقلبی و شیمیایی است و با دادن آگاهی به مصرف کنندگان تا حدودی استفاده از لوازم آرایشی نیز کاهش می‌یابد.