همزمان با رشد روز افزون جمعیت افراد مبتلا به دیابت، تبلیغات محصولات مرتبط با این بیماران نیز افزایش می یابد . محصولاتی مثل قندهای مصنوعی که می کوشند طعم شیرین قند را به این بیماران بچشاند. در مطالعات پیشین نقش نوشیدنی های حاوی قندهای طبیعی و افزایش ابتلا به دیابت نوع2 مشخص شده بود ولیکن ارتباط مصرف نوشیدنی های حاوی قندهای مصنوعی (مانند آسپارتام و ساخارین) و ابتلا به دیابت نوع 2 مشخص نشده است.
به همین جهت مطالعه ای که اخیرا صورت گرفته و 20 سال به طول انجامیده است به بررسی ارتباط نوشیدنی های شیرین شده با قند طبیعی و مصنوعی و میزان شیوع ابتلا به دیابت نوع 2 پرداخته است. افراد تحت مطالعه در این بررسی 40389 مرد سالم بودند.
در این مطالعه ریسک ابتلا به دیابت در مصرف کنندگان نوشیدنیهای حاوی قند طبیعی با قند مصنوعی در مدت 20 سال مورد مقایسه قرار گرفتند. به طور کلی نوشیدنی های حاوی قند طبیعی مانند سودا ، لیمونات، آب میوه و نوشیدنی ها تهیه شده با قند مصنوعی شامل سودای رژیمی و دیگر نوشیدنی های رژیمی ، از جمله نوشیدنی هایی بوند که در این مطالعه مورداستفاده قرار گرفتند.
در این بررسی عوامل مداخله گر مانند مصرف مولتی ویتامین ها، سابقه فامیلی، تری گلیسیرید بالا در مرحله شروع مطالعه، فشار خون بالا، مصرف دیورتیک ها، رژیم های استفاده شده، کل انرژی دریافتی و نمایه توده بدنی در آنالیزهای مختلف به ترتیب تعدیل شدند و ثابت در نظر گرفته شد.
نتایج این مطالعه نشان داد که دریافت نوشیدنی های حاوی قند طبیعی و قند مصنوعی به صورت معنی داری با ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط داشت. به علاوه دیده شد که جایگزینی 1 واحد از نوشیدنی های حاوی قند طبیعی با 1 فنجان (237 میلی لیتر) قهوه سبب کاهش 17 درصدی خطر دیابت نوع 2 شد.
نکته عملی: مصرف نوشیدنی های شیرین شده با قند طبیعی به صورت مشخص و معنا داری سبب افزایش خطر دیابت نوع 2 می شود. اما رابطه مصرف نوشیدنیهای حاوی قند مصنوعی و ابتلا به دیابت نوع دو بنا بر شرایط سلامت فرد، شاخص توده بدنی رژیم غذایی قبلی افراد می تواند متفاوت باشد. لذا باید توجه داشت که این بدان معنا نیست که مصرف قندهای مصنوعی در افراد با ذائقه شیرنی دوست، بتواند از ابتلای آنان به دیابت به صورت کامل جلوگیری نماید.
منبع: َAJCN, March 2011