در سالهای اخیر اکثر متخصصین تغذیه کاهش مصرف محصولات لبنی با چربی کامل را توصیه می کنند. امااخیرا دانشمندان دانشگاه هاروارد به وجود ماده ای در چربی لبنیات پی بردند که خطر دیابت نوع 2 را کاهش می دهد. این ماده، اسید چرب ترنس پالمیتولئیک می باشد و از اسیدهای چربی است که در شیر، پنیر، ماست و کره یافت می شود. این ماده در بدن ساخته نمی شود و تنها از راه مواد غذایی وارد بدن می شود.
در مطالعه ای که در 21 دسامبر سال 2010 در مجله Annals of Internal Medicine به چاپ رسید، محققان پی بردند که مصرف رژیم های غذایی غنی از محصولات لبنی،باعث کاهش خطر بیماری دیابت نوع 2 و نیز ناهنجاریهای متابولیکی مربوط به آن می شوند. اگرچه متخصصین پزشکی بر مصرف لبنیات کم چرب تاکید دارند ولی باید اذعان داشت که ترنس پالمیتولئیک اسید در لبنیات پرچرب موجود می باشد !
در این مطالعه محققان دانشگاه هاروارد 3736 فرد را در حدود 20 سال مورد بررسی قرار داده و عوامل خطر بیماریهای قلبی و عروقی را در آنها مورد ارزیابی قرار دادند. در این بررسی، عوامل خطر سندرم متابولیک مانند قند خون، میزان انسولین و نیز میزان اسیدهای چرب خون از جمله ترنس پالمیتولئیک اسید را با استفاده از نمونه های خونی سال 1992 اندازه گیری کرده و میزان پیشرفت دیابت نوع 2 را در این افراد در طی این 20 سال پیگیری کردند.
نتایج این مطالعه نشان داد که در شروع مطالعه میزان ترنس پالمیتولئیک اسید خون با میزان قابل قبول کلسترول خون، شاخص های التهابی، سطح انسولین و حساسیت به انسولین مرتبط است. در طی دوره پیگیری در این مطالعه نیز پیشرفت دیابت درکسانی که میزان ترنس پالمیتولئیک اسید خون آنها بالاتر بود، به میزان قابل توجهی کمتر می باشد، به طوری که در افراد با بالاترین میزان این اسید چرب میزان ریسک دیابت 60% کمتر بود.
طبق یافته های گذشته، انواع اسیدهای چرب ترانسی که به طور صنعتی ساخته می شوند مانند روغنهای گیاهی هیدروژنه خطر بیماریهای قلبی را افزایش می دهند. این در حالی است که اسید چربی که به طور طبیعی در محصولات لبنی و نیز چربی گوشت قرمز وجود دارد، با افزایش خطر بیماریهای قلبی ارتباطی ندارد.
نکته عملی: با توجه به مطالب ذکر شده، هنوز در رابطه با مصرف و یا عدم مصرف شیر پرچرب اختلاف نظر وجود دارد. البته اگر مطالعات دیگر نیز همین نتیجه را تایید نمایند با توجه به وجود این اسید چرب مفید که به خودی خود نیز در بدن تولید نمی شود، می توان مصرف متعادل شیر پرچرب را پیشنهاد کرد.