هنگامي كه حريقي خانه يا محل اقامت شما را در برمي‌گيرد بايد عكس‌العمل سريعي از خود نشان دهيد و در اولين گام بايد بدانيد كه براي ايجاد آتش سه ركن اساسي نياز است كه به آنها اجزاي مثلث آتش گويند و عبارتند از موادسوختني، اكسيژن و گرما كه براي مهار آن بايد نسبت به حذف يك يا تمامي آنها اقدام كرد.
به گزارش ايسنا، براي محافظت از خود شناختن ويژگي‌هاي اصلي آتش اهميت دارد و بايد دقت كرد كه آتش سريعا گسترش مي‌يابد و گاهي براي يك تماس تلفني نيز زمان كافي وجود ندارد.
آتش حتي كمتر از دو دقيقه پس از شروع آتش‌سوزي مي‌تواند تهديد كننده زندگي باشد.
گرما و دود ناشي از آتش مي‌تواند به مراتب خطرناك‌تر از شعله‌هاي آن باشد.
استنشاق هواي فوق‌العاده گرم مي‌تواند ريه‌ها را بسوزاند.
همچنين گازهاي سمي توليدشده در آتش، افراد را گيج و خواب‌آلود مي‌سازد، بنابراين آتش به جاي اين كه بيدارتان كند، شما را به خواب عميق‌تري فرو مي‌برد.
خفگي مهمترين علت مرگ و مير ناشي از آتش‌سوزي است كه نسبت مرگ و مير ناشي از آن به نسبت تلفات ناشي از سوختگي سه به يك است.
موارد زير نكاتي است كه بايد قبل از وقوع آتش‌سوزي براي محافظت خود، خانواده و اموال مدنظر قرار داد:
در تمام تاسيسات و مكان‌هاي مسكوني و حتي معابر عمومي، اصل دوري موادقابل اشتعال از وسايل آتش‌زا را رعايت كنيد.
در ساختمان‌ها، خروج اضطراري را پيش‌بيني و وسايل اطفاي حريق را كنترل كنيد.
به گزارش ايسنا، براي خروج اضطراري از ساختمان حداقل دو راه را تعيين كنيد.
مكاني را در خارج از خانه تعيين كنيد كه بعد از گريز، يكديگر را در آنجا بيابيد.
هنگام خروج از محل، حتما شير اصلي ورودي گاز به ساختمان را ببنديد.
وسايل برقي و اتصالات آنها را با دقت كنترل كنيد تا از استاندارد بودن آنها مطمئن شويد.
هنگام خواب در اتاق را ببنديد، دستگاه اطفاي حريق را در منزل نصب كنيد و روش بكارگيري آن را به خانواده بياموزيد.
نصب سيستم اطفاي حريق اتوماتيك را در منزل مد نظر داشته باشيد.
از كارشناسان آتش‌نشاني بخواهيد ايمن بودن منزل شما در مقابل آتش‌سوزي را بررسي كنند.
انبارها را تميز كنيد و اجازه ندهيد زباله‌هايي از قبيل روزنامه‌هاي قدريمي، مجله‌ها، خارج و خاشاك انباشته شود.
دودكش بايد حداقل يك متر بلندتر از سطح پشت بام باشد.
از دستكاري كنتور و رگولاتور اكيدا خودداري كنيد.
ابتدا كبريت را روشن و سپس شير گاز را باز كنيد.
بهترين روش براي آزمايش نشت گاز استفاده از اسفنج يا پارچه آغشته به كف صابون است.
هيچگاه از كبريت براي آزمايش نشت گاز استفاده نكنيد.
به گزارش ايسنا، وسايل گاز سوز را در معرض كوران هوا و جريان باد قرار ندهيد.
بازرسي دوره‌اي اتصالات و لوله‌هاي مربوط به وسايل گازسوز ضروري است.
هر وسيله گاز سوز بايد داراي يك شير قطع و وصل مستقل باشد، هر وسيله گاز سوز بايد داراي يك دودكش مستقل و مجهز به كلاهك باشد.
از روشن كردن آبگرمكن و ساير وسايل گاز سوز در حمام خودداري كنيد.
از قرار دادن لباس و اشياي قابل اشتعال در مجاورت بخاري و ساير وسايل گازسوز خودداري كنيد.
بخاري همواره بايد با شعله آبي بسوزد، در غير اين صورت با تعميركار ماهر مشورت كنيد.
از جابجايي وسايل گاز سوز متصل به سيستم لوله‌كشي گاز ساختمان به هر ميزان كه باشد، اجتناب كنيد.
اگر فاصله گاز خوراك‌پزي تا پنجره كمتر از يك متر است، از آويختن پرده يا پارچه‌هاي قابل اشتعال روي پنجره خودداري كنيد.
در ساختمان دستگاه‌هاي هشداردهنده دود نصب كنيد.
هشداردهنده‌هاي سالم، احتمال مرگ در يك آتش‌سوزي را به نصف كاهش مي‌دهد.
به گزارش ايسنا، مكان قرارگيري هشدار دهنده‌ها بايد در قسمت‌هاي مختلف منزل باشد.
مكان قرارگيري آنها بيرون اتاق خواب‌ها، روي سقف يا روي ديوارها (10 تا 30 سانتيمتر پايين‌تر از سقف)، بالاي راهروها يا زير راه‌پله‌هاي محصور شده و نزديك آشپزخانه( و نه در داخل آشپزخانه) باشد.
هر ماه يكبار هشدار دهنده‌هاي حساس به دود را تميز و كنترل كنيد و هر سال يكبار نيز باتري‌ها را تعويض كنيد، هر 10 سال يكبار نيز هشداردهنده‌ها را تعويض كنيد.
راه فرار را همراه با خانواده مرور كنيد و طريقه فرار از هر اتاق را تمرين كنيد.
مطمئن شويد پنجره‌ها به وسيله ميخ‌زدن و رنگ شدن بسته نشده و گير نكرده باشند.
اگر منزل شما بيش از يك طبقه دارد نردبان‌هاي فرار را بازبيني كنيد.
به اعضاي خانواده خود آموزش دهيد، تا در هنگام فرار از آتش، نزديك كف ساختمان حركت كنند.
هرگز از مايعات قابل اشتعال مانند گازوئيل، بنزين، نفت در فضاي داخل خانه استفاده نكنيد.
مايعات قابل اشتعال را در ظروف و مكان‌هاي مناسب و داراي تهويه ذخيره كنيد.
به گزارش ايسنا، هرگز نزديك مايعات قابل اشتعال سيگار روشن نكنييد.
بعد از استفاده از پارچه‌هاي آغشته به مواد و مايعات قابل اشتعال آنها را درون ظرف‌هاي فلزي و بيرون از خانه بياندازيد.
هنگامي كه از منابع گرمايي استفاده مي‌كنيد، نكات ايمني را رعايت كنيد، هنگام استفاده از وسايل گرمازاي نفتي ايمني را رعايت كنيد و مطمئن شويد هنگام پر كردن نفت مخزن وسيله حرارتي، خنك شده باشد. وسايل حرارتي حداقل يك متر از موادقابل اشتعال فاصله داشته باشند.
مطمئن شويد كه كف و ديوارهاي مجاور وسيله گرمايي به خود عايق شده باشند، تنها از سوخت تعيين شده در دستورالعمل كارخانه توليدكننده دستگاه استفاده كنيد.
خاكستر آتش را در يك ظرف فلزي و بيرون از خانه نگهداري كنيد، شعله‌هاي آتش را از ديوارها، اسباب و اثاثيه و پرده‌ها و موادقابل اشتعال دور نگهداريد، يك حفاظ مناسب جلوي منبع حرارتي ايجاد كنيد، سالي يكبار دستگاه حرارتي را توسط كارشناس امر تميز و بازرسي كنيد.
كبريت و فندك را دور از دسترس كودكان و در صورت امكان در يك محل در بسته قرار دهيد، در رختخواب هنگام خواب آلودگي يا زمان مصرف دارو سيگار نكشيد، براي سيگاري‌ها، جا سيگاري گود و مناسب تهيه كنيد، سيگار روشن ته سيگار را قبل از دور انداختن، در آب خاموش كنيد.
سيم‌كشي منزلتان را توسط اهل فن بازرسي دوره‌اي كنيد، سيم‌هاي رابط را وارسي كنيد كه لخت نباشد يا در محل اتصال به پريز لق نباشند، اطمينان حاصل كنيد كه پريزها از درپوش مناسب برخوردار باشند، اطمينان حاصل كنيد كه سيم‌هاي برق در زير قالي و موكت يا روي ميخ يا در نواحي پر رفت و آمد قرار نداشته باشند، دستگاه‌هاي برقي متعدد را به يك سيم رابط متصل نكنيد، در صورت نياز از دو شاخه‌هاي استاندارد مجهز به فيوز استفاده كنيد تا باعث جرقه ناشي از اتصال كوتاه نشود.
هنگام رو به رو شدن با آتش‌سوزي، سرعت عمل براي نجات جان خود و مصدومان احتمالي، كاملا حياتي است، همانطور كه مي‌دانيم آتش خيلي سريع انتشار مي‌يابد. بنابراين بلافاصله آتش‌نشاني و اورژانس را خبر كنيد و تا آنجا كه مي‌توانيد اطلاعات كاملي در مورد بروز حادثه به آنها بدهيد.
اگر هنگام ورود به يك ساختمان آسيب ديده با حرارت و دود روبرو شديد، سريعا از ساختمان خارج شويد، سعي كنيد تمام افراد را از ساختمان بيرون ببريد.
به گزارش ايسنا، براي فرو نشاندن آتش‌سوزي مواد نفتي، از آب استفاده نكنيد.
ظرف مشتعل را حركت ندهيد، شعله را با شن، نمك، پتوي نمناك يا پوشش‌هاي ديگر خفه كنيد.
بستن دستمال خيس به دور دهان و بيني، باعث محافظت شما در برابر گاز يا دودهاي سمي خواهد شد.
اگر لباس شما آتش گرفت، بايد توقف كنيد، روي زمين بيفتيد و غلت بخوريد تا آتش خاموش شود.
قبل از باز كردن در‌هاي بسته، ميزان گرما و حرارت آن را كنترل كنيد، اين كار را با پشت دست انجام دهيد؛
چراكه آسيب كف دست و انگشتان مي‌تواند توانايي شما را براي فرار هنگام استفاده از نردبان‌هاي فرار و چهار دست و پا رفتن كاهش دهيد.
در صورتي كه در داغ است: در را باز نكنيد و از پنجره‌ها فرار كنيد، اگر نمي‌توانيد فرار كنيد يك كاغذ يا پارچه رنگي روشن يا سفيد را به بيرون پنجره آويزان كنيد تا به آتش‌نشان‌ها بفهماند كه شما در داخل محبوس شده‌ايد.
در صورتي كه در سرد است:
به آهستگي در را باز كنيد و مطمئن شويد كه آتش يا دود راه فرار شما را مسدود نخواهد كرد، اگر راه فرار شما مسدود بود، سريعا در را ببنديد و از راه ديگري مثل پنجره براي فرار استفاده كنيد.
واضح است كه بايد سريعا آن مكان را ترك كنيد و در را پشت سرتان ببنديد، براي سينه‌خيز رفتن آماده باشيد، به خاطر داشته باشيد دود، گرما و حرارت بالا مي‌آيد و هواي سرد با غلظت دود كمتر نزديك كف قرار مي‌گيرد و در نتيجه ديد در پايين واضح‌تر است .
در زير، دود سينه خيز برويد تا از محيط دودهاي سنگين و تجمع كارهاي سمي خارج شويد، به محض فرار از محيط براي جلوگيري از گسترش آتش، در را پشت سرتان ببنديد، در بيرون از خانه در محيطي امن بمانيد و به خانه برنگرديد و با شماره 125 تماس بگيريد.
اگر خودتان قرباني آتش‌سوزي هستيد يا به كمك قربانيان آتش‌سوزي مي‌رويد، با شماره «125» تماس بگيريد، محل‌هاي سوختگي را خنك كنيد و بپوشانيد، تا احتمال صدمه بيشتر يا عفونت را به حداقل برسانيد، اگر گاوصندوق يا يك جعبه محكم داريد، در آن را باز نكنيد، چرا كه ممكن است آن حرارت را براي چندين ساعت نگهداشته باشد، اگر در آن را قبل از اين كه سرد شود، باز كنيد محتويات آن ممكن است، شعله‌ور شود.
به گزارش ايسنا، چنانچه بنا به گفته بازرسان مبني بر امن نبودن خانه، مجبور
به ترك آن هستيد از فرد مورد اعتمادي بخواهيد كه مراقب اموال شما باشد.